غرامت

معنی کلمه غرامت در لغت نامه دهخدا

غرامت. [ غ َ م َ ] ( ع اِ ) غَرامَة. ج ، غرامات. ( اقرب الموارد ). تاوان. ( منتهی الارب ) ( صحاح الفرس ) ( آنندراج ) ( دهار ) . آنچه ادایش لازم باشد. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). با لفظ کشیدن و ستدن و کردن به کار میرود. ( از آنندراج ). گفته اند: ادای آنچه برعهده شخص نیست ، ودادن مال به کراهت. ( از اقرب الموارد ) :
دندانم ار ز سنگ غرامت شکسته اند
وقت ثنای خواجه ثنایابرآورم.خاقانی.برد آن برات و بازگرفت این غرامت است
داد آن غلام و باز ستد این تحکم است.خاقانی.نفسم جنب غرامت است ای دلجوی
کو تیغ که غسلها توان کرد بدوی.خاقانی.بدین غرامت خطی به صد هزار دینار بازداد. ( ترجمه تاریخ یمینی چ 1272 هَ. ق. ص 36 ). با وزیر عتاب آغاز نهاد و او را به غرامت آن اتلاف و تضییعمؤاخذت کرد. ( ترجمه تاریخ یمینی ص 359 ).
سنگش یاقوت وگیا کیمیاست
گر نشناسی تو غرامت کراست.نظامی.گر دهی ای خواجه غرامت تراست
مایه ز مفلس نتوان باز خواست.نظامی.عمر نبود آنچه غافل از تو نشستم
باقی عمر ایستاده ام به غرامت.سعدی.گر گله از ماست شکایت بگوی
ور گنه از تست غرامت بیار.سعدی ( طیبات ).و نفس خودرا سرزنش کند و بر خود غرامت نهد. ( مجالس سعدی چ شوریده ص 26 ).
شمع گر زآن لب خندان به زبان لافی زد
پیش عشاق تو شبها به غرامت برخاست.حافظ.و اگر دزد را به دست نیاورد... از عهده غرامت مال دزدی از عین المال خود بیرون آید. ( تذکرة الملوک چ 1332 هَ.ش. ص 49 ). و اگر زر قلب برآید یا سبک باشد از عهده غرامت آن بیرون آید. ( تذکرة الملوک ص 72 ).
ترکیب ها:
- غرامت خواستن . غرامت دادن. غرامت زده. غرامت ستاندن. غرامت ستدن. غرامت کردن. غرامت کشیدن. رجوع به همین ترکیبات شود.
|| مشقت و ضرر.( اقرب الموارد ). || پشیمانی. ( غیاث اللغات ). || عذاب. ( غیاث اللغات ). || ( مص ) لازم شدن بر کسی تاوان. ( منتهی الارب ). تاوان زده شدن. ( مصادر زوزنی ) ( غیاث اللغات ): غرم الرجل الدیة و الدین و غیر ذلک ؛ اداها. غَرم. غُرم. مَغرَم. ( اقرب الموارد ). || زیان بردن در تجارت. ( اقرب الموارد ) ( المنجد ).

معنی کلمه غرامت در فرهنگ معین

(غَ مَ ) [ ع . غرامة ] (اِ. ) ۱ - تاوان . ۲ - (اِ مص . ) مشقت ، ضرر. ۳ - پشیمانی . ۴ - عذاب .

معنی کلمه غرامت در فرهنگ عمید

۱. مالی که بابت خسارت داده یا گرفته می شود، تاوان.
۲. زیان، ضرر.
۳. مشقت.
۴. (اسم مصدر ) [قدیمی] پشیمانی، ندامت.
* غرامت خواستن: (مصدر لازم ) تاوان خواستن.
* غرامت دادن: (مصدر لازم ) تاوان دادن.
* غرامت ستاندن: (مصدر لازم ) [قدیمی] = * غرامت گرفتن
* غرامت کشیدن: (مصدر لازم ) [مجاز]
۱. تاوان کشیدن، مجازات شدن.
۲. (مصدر متعدی ) [قدیمی] به عهده گرفتن غرامت، متحمل شدن تاوان و ضرروزیان.
* غرامت گرفتن: (مصدر لازم ) دریافت کردن تاوان.

معنی کلمه غرامت در فرهنگ فارسی

تاوان، آنچه که اداکردن آن لازم باشدازمالونیزبه معنی زیان وضررومشقت
( اسم ) ۱ - آنچه ادایش لازم باشد دادن عین یا وجه مال مفقود یا ضایع شده تاوان جمع : غرامات . ۲ - ( اسم ) مشقت ضرر . ۳ - پشیمانی . ۴ - عذاب .

معنی کلمه غرامت در دانشنامه آزاد فارسی

غَرامت (reparation)
تاوانی که از سوی کشورهای غالب در جنگ بر کشور یا کشورهای مغلوب و آغازگر جنگ تحمیل می شود، تا خسارات واردشده به فاتحان جبران گردد. مطالبۀ غرامت جنگ پیشینه ای تاریخی و کهن دارد. در عصر جدید در دو جنگ جهانی، کشور آلمان دوبار به پرداخت غرامت محکوم شد. معاهدۀ ورسای (۱۹۱۹) پرداخت غرامات هنگفت به متفقین را به آلمان تحمیل کرد و در جنگ دوم اصول گرفتن غرامات جنگی از این کشور در کنفرانس های یالتا و پوتسدام (۱۹۴۵) تعیین شد. ژاپن نیز پس از شکست در جنگ با امریکا مجبور به پرداخت غرامت شد. در جنگ اول خلیج فارس، دولت عراق به پرداخت غرامت به کویت محکوم گردید. پرداخت غرامت به ایران از سوی عراق به عنوان آغازگر جنگ، از سوی سازمان ملل تصویب شد ولی هنوز پرداخت نشده است. در اصطلاح حقوقی ایران، تعهد به جبران خسارت وارده به دیگری، از قبیل پرداخت ناشی از بیمۀ آتش سوزی را نیز غرامت می خوانند. جبران خسارت نوعی از غرامت است، که در مواردی مانند واردآوردن صدمۀ روحی و جسمی و زیان ناشی از فسخ قرارداد، پرداخت می شود. در فقه اسلامی مبحث دیه غرامت ناشی از فوت یا نقص شخص یا اشخاص را مطرح کرده و این مبحث در ماده ۲۹۴ قانون مجازات اسلامی چنین تعریف شده است: «دیه مالی است که به سبب جنایت بر نفس یا عضو به مجنی علیه یا به ولی یا اولیاء دَمِ او داده می شود». مادۀ ۵۱۵ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی نیز جبران خسارت ناشی از دادرسی یا تأخیر انجام تعهد یا عدم انجام آن را از باب اتلاف و تسبیب و کلیۀ هزینه های مستقیم صاحب حق را به رسمیت شناخته است.

معنی کلمه غرامت در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] غرامت (تاوان) از غُرم به معنای دین ، عبارت است از آنچه بابت جبران خسارت داده می شود. به مدیون و بدهکار «غریم» گویند. واژه غریم بر طلبکار نیزاطلاق می شود.
برخی لغویان آنچه را که از ناحیه جنایت یا خیانت بر عهده انسان می آید، از مفهوم غرامت خارج دانسته اند.
احکام مرتبط
لیکن در کلمات فقها غرامت در مطلق جبران خسارت به کار رفته است؛ خواه سبب آن خیانت یا جنایت باشد یا چیزی دیگر.از احکام آن در بسیاری از ابواب فقهی؛ اعم از عبادات ، عقود و احکام سخن گفته اند.
← در غرامت و ضمان
۱. ↑ لسان العرب، واژه «غرم»
...

معنی کلمه غرامت در ویکی واژه

غرامة
تاوان.
مشقت، ضرر.
پشیمانی.
عذاب.

جملاتی از کاربرد کلمه غرامت

خون مردم همه آن چشم سیه ریخت ولی بوسه آن لب شیرین به غرامت می‌رفت
چون اقتدا به پیرِ خرابات کرده‌ایم بر جاده‌ی غرامت و شکرانه می‌رویم
کاش که در قیامتش بار دگر بدید می کآنچه گناه او بود من بکشم غرامتش
در اوایل دههٔ ۵۰، اتحاد جماهیر شوروی از آلمان شرقی غرامت‌هایی را به شکل محصولات کشاورزی و صنعتی مطالبه کرد و خواهان پرداخت غرامت‌های سنگین‌تر از سوی آلمان شد. در این دوره مناطق سیلسیای سفلی که سرشار از معادن زغال‌سنگ بود و همچنین اشتتین به‌عنوان غرامت‌های جنگی به لهستان واگذار شدند.
پیر از سخن کودک زد چاک گریبان را برخاست غرامت را افتاده به صد خواری
کرد فرامش ره و رفتار خویش ماند غرامت زده از وار خویش
فراق آن قد و قامت قیامت است قیامت شکیب از آن لب شیرین غرامت است غرامت
باتوجه به این که تعهد بیمه گر در جبران خسارت و پرداخت غرامت و بازگشت مورد بیمه به حالت قبل از ایجاد خسارت است لذا این اصل وجود دارد که بیمه گذار نبایستی از بیمه انتفاع حاصل نماید. یکی از موارد ایجاد امکان برای انتفاع بیمه گذار از قرارداد بیمه، تعدد بیمه برای یک موضوع است به نحوی که در صورت دریافت غرامت از بیمه گران متعدد، مبلغ غرامت بیش از ارزش مال مورد بیمه بوده و موجب سود بیمه گذار گردد.
هیچ‌کدام از دولت‌های کشور ایران در دوران پس از جنگ پیگیر دریافت غرامت‌های ایران از عراق نشده‌اند. در شهریور ۱۳۸۹، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران با تهیه طرحی دولت آن کشور را ملزم به پیگیری اخذ غرامت‌های جنگ کرده است. با این وجود نه دولت محمود احمدی‌نژاد و دولت حسن روحانی برای پیشبرد این مقصود هیچ عملی انجام نداده‌اند. گفته می‌شود اختلافات بین دولت و مجلس باعث عدم واکنش دولت به این طرح است.
دیر بیدار شدیم از می غفلت افسوس دولت عمر که بر ما به غرامت بگذشت
اَندو زلف سیه از یک گله در شب هجر اشک داند که چه با دل بغرامت کردند
در این که ارش بخشی از بهای پرداختی کالا است بدین معنا که مقداری از بها در مقابل صفت سالم بودن کالا قرار می‌گیرد و خریدار حق دارد آن را از فروشنده بازپس گیرد یا به عنوان غرامت است بدین معنا که تمامی بهای کالا به فروشنده منتقل شده و خریدار می‌تواند به جهت عیب از او غرامت بگیرد اختلاف است. بنابر قول نخست واجب است پرداخت ارش از جنس خود بها باشد، بر خلاف قول دوم.
خواهد فدا ساخت جان بی غرامت تا گیردش دست روز قیامت
وضعیت پناهندگان، و به ویژه اینکه آیا اسرائیل به آنها حق بازگشت به خانه‌هایشان را می‌دهد یا به آنها غرامت می‌دهد، مسائلی کلیدی در مناقشه جاری اسرائیل و فلسطین است. وقایع سال ۱۹۴۸ توسط فلسطینی‌ها چه در سرزمین‌های فلسطینی و چه در جاهای دیگر در ۱۵ می، تاریخی که به روز نکبت معروف است، گرامی داشته می‌شود.
شمع راز غم عشقت بزبان گفت که سخت برسرش شلعه غیرت بغرامت برخاست
۹ آذر ۱۳۲۲، در کنفرانس تهران، روزولت، چرچیل و استالین قرارداد قوای متفقین را امضاء کردند که در آن تضمین شد که قوای متفقین، ایران را پس از پایان جنگ جهانی دوم، ترک خواهند کرد و ایران غرامتی برای این مدت خواهد گرفت. پیش‌نیاز این قرارداد این بود که دولت ایران به آلمان اعلان جنگ بدهد که ایران در ۱۷ شهریور ۱۳۲۲ آن را انجام داد.