غافر

عبدالغافر فارسی در کتاب «السیاق» اسفنج، بان و راونیر نام می‌برد که از قرای ارغیان‌اند.

گفتا که تن علیل شد و جان ذلیل شد بر من ببخش و رحم کن ای غافر الخطا

خویش غرق گناه از دم پیر خلق را غافرالخطیئاتیم

و اما علم به صفات وی آن است که بدانی که صفات وی تعالی بدو موجود است که آن نه وی است ونه جز وی، بدو قایم است و او به خود قایم و دایم، چون علم و قدرت و حیات و ارادت و سمع و بصرو کلام و بقا؛ لقوله، تعالی: «إنَّهُ عَلیمٌ بذاتِ الصُّدورِ (۴۳/الأنفال)»، و نیز گفت: «وَاللّهُ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ (۲۸۴/البقره)، و نیز گفت: «هو الحیُّ لا إلهَ إلّا هو (۶۵/الغافر)» و نیز گفت: «وَهُوَ السَّمیعُ البَصیرُ (۱۱/الشوری)»، و نیز گفت: «فَعّالٌ لِما یُریدُ (۱۰۷/هود)»، و نیز گفت: «قَوْلُهُ الحَقُّ (۷۳/الأنعام)».

ابوعلی، اسماعیل بیهقی ملقب به شیخُ القضات (۱۰۳۶ - نوامبر ۱۱۱۳) (نسب: اسماعیل بن احمد بن حسین بیهقی خسروجردی) فقیه، محدث و پیشوای دینی ایرانی خراسانی در سدهٔ پنجم هجری و فرزند ابوبکر بیهقی بود. از ناحیهٔ خود، ولایت بیهق و ربع نیشابور کوچید و مدتی بسیار در خوارزم و بلخ ساکن شد. سپس به میهن خود بازگشت. از پدرش و ابومسعود بجلی، عبدالغافر فارسی، عمر ابن مسرور، ابوسعد گنجرودی و دیگران سماع حدیث داشت. به ابوسعد سمعانی اجازه نقل روایت از همهٔ مسموعات خود را داد.

بر عفو غافرست معوّل نه بر عمل نزدیک ما چه خیر و چه شرّ و چه خوب و زشت

همتش آنست تا غالب شود بر دشمنان راست چون بر دشمنان غالب شود غافر شود

مطلب اول: تفسیر آیهٔ «قالوا ربَّـنا أمَـتَّـنَا اثنَتَینِ وَأحیَـیتَـنا اثنَتَین» (غافر: ۱۱).

جز او غافر المذنبین نیست کس از اوخواه عفو گناهان و بس

از رحمت خدای دلش نا امید نیست کو مخطیست و مفلس رب غافر و غنی

ندا رسید بگوش اندرم که یا عبدی عفوت عنک و انی لغافر من تاب

گاه مجرم گاه جرم و گاه محرم گه حرم گاه غافر گاه مغفورم نمیدانم کیم

تو را غافر المذنبین نام شد مرا هم از آن باده درجام شد