طهمورث

معنی کلمه طهمورث در لغت نامه دهخدا

طهمورث. [ طَ رِ ] ( اِخ ) نام پادشاهی بود از نبیره های هوشنگ. گویند ابلیس را مرکوب ساخته بود و سوار میشد و مدت پادشاهی او را بعضی سی سال و بعضی هزار سال نوشته اند. ( برهان ). قهندز مرو را او کرده است. ( حدود العالم ص 58 ). وی سومین پادشاه از طبقه پیشدادیان و لقب او زیناوند است یعنی شاکی السلاح ( یعنی مرد باسلاح و چست و چابک ). ( مفاتیح العلوم خوارزمی ). نسب او را به دو روایت نوشته اند، بعضی گفته اند: طهمورث بن ابونجهان بن اینکهدبن هوشهنگ. و بعضی گفته اند: طهمورث بن ایونجهان بن انکهدبن اینکهدبن اشکهندبن هوشهنگ. چنانکه بروایت اول به سه پدر با هوشنگ میرود و بروایت دوم ، پنجم پدر او هوشهنگ است اما موافقند بر آنکه ولی عهد هوشهنگ بود و هوشهنگ چندان بزیست که در عهد او چهل سال پادشاهی همه جهان کرد. و طهمورث پیش از آنکه شاه شد همه در جنگ متمردان و دیوان بود، و او را دیوبند گفتندی. ( از فارسنامه ابن البلخی ص 10 ). وی پادشاهی بود با علم و عدل و در روزگار او هیچکس بقوت او نبود و طاعت ایزدی عزّ ذکره نیکو داشتی و در دادگستری ومراعات اهل صلاح و قمع مفسدان سیرت جدّش هوشنگ سپردی. و آثار او آن است که اول کسی او بود که خط پارسی نهاد و زینت پادشاهان ساخت از اسبان برنشستن و بارها بر چهارپایان نهادن و اشکرها ازبهر نخجیر به دست آوردن و از پشم و موی جامه و فرش ساختن. و کهندز مرو اوبنا کرده است و در اصفهان همچنین دو بناء قدیم است که از آثار اوست : یکی مهرین که امروز ناحیتی را بدان بازمیخوانند، دویم سارویه و اکنون اصفهانیان آن را هفت ملکه گویند که بناء آن در میان شهرستان اصفهان مانده است و در میان آبیست شیرین و خوش که هیچکس نداندکه منبع آن از کجاست و رکن الدوله خمارتکین سر آن بنا را بکند و بر آن کوشکی ساخت. و در روزگار طهمورث بت پرستی آغاز شد و سبب آن بود که وبائی عظیم پدید آمدپس هرکه را عزیزی کناره میشد صورتی میساخت مانند اوتا بدیدار او خرسند میگشت ، پس این معنی عادت و مستمر شد و فرزندان که آن را از مادر و پدر می دیدند به روزگار آن را همچون سنتی داشتندی و چنان شد که بتان را پرستش کردند و گفتند که ایشان شفیعان مااند بخدای عزوجل و این معنی ببلاد هند بیشتر بود و همچنین پارسیان گفته اند که : آغاز روزه داشتن هم از روزگار او بودو سبب آن بود که در آن ایام قحطی سخت عظیم بود، پس کسانی که منعم تر بودند درویشان را میداشتند و از دو بار طعام و غذا خوردن با یک بار کردند و یک بار بدرویشان دادند. و این مانند عبادتی بود. پس چون پیغمبران مرسل علیهم السلام بیامدند آن را فرض کردند بفرمان ایزدی عز ذکره و ازبهر تخفیف بندگان را سال بسال بفرمودند و بروزی چند شمرد در هر ملتی تعیین افتاد. و سی سال پادشاهی همه جهان کرد و در پادشاهی کناره شد و نسل نداشت و پادشاهی ببرادرش رسید. ( فارسنامه ابن البلخی ص 28-29 ). و نیز رجوع به ص 145، 125، 63 فارسنامه ابن البلخی شود. و در حبیب السیر آورده که طهمورث بروایت بعضی از مورخان پسر صلبی هوشنگ است و زمره ای را اعتقاد آنکه پسرزاده اوست... و از گفتار صاحب متون الاخبار نقل کرده که : طهمورث در اقالیم سبعه رایت سلطنت برافراخت... و از قول صاحب تاریخ معجم گوید که :طهمورث از کرم ابریشمی استخراج کرد و به الهام الهی معلوم ِ او شد که خورش او برگ توت است. و هم از تاریخ جعفری آورده که مدت حیات طهمورث هشتصد سال و مدت پادشاهی وی به قول طبری چهارصد سال بوده است. ( حبیب السیر چ خیام ج 1 ص 177 ). و پورداود در ج 2 یشتها از ادبیات مزدیسنا راجع بطهمورث چنین آورده است : طهمورث ( در فقره رام یشت )، در کتب تواریخ راجع به تهمورث روایات مختلف ذکر شده بطوری که نمیتوان میان آنها الفتی داد، مثلاً طبری و پس از او تقریباً همه مورخین نوشته اند که : در عهد طهمورث بوداسف ظهور کرد که مذهب صابئین آورد، همچنین غالباً نوشته اند که : در عهد طهمورث طوفان به وقوع پیوست و این پادشاه کتب را در اصفهان بزیر خاک پنهان کرد تا از آسیب طوفان محفوظ ماند.

معنی کلمه طهمورث در فرهنگ فارسی

دهی است از دهستان خسرو آباد شهرستان بیجار در ۲۴ کیلومتری جنوب بیجار نزدیک کوه سنگ پا : تپه ماهور و سردسیر : ۴۷٠ تن سکنه : آب از چشمه : محصول غلات انگور لبنیات : شغل زراعت و گله داری : قالیچه گلیم و جاجیم بافی .
نام پادشاهی بود از نبیره های هوشنگ گویند ابلیس را مرکوب ساخته بود و سوار میشد و مدت پادشاهی او را بعضی سی سال و بعضی هزار سال نوشته اند .

معنی کلمه طهمورث در فرهنگ اسم ها

اسم: طهمورث (پسر) (فارسی) (تاریخی و کهن) (تلفظ: tahmures) (فارسی: طهمورث) (انگلیسی: tahmures)
معنی: تهمورث، ( = تهمورث )، از شخصیتهای نام پسر هوشنگ پادشاه پیشدادی

معنی کلمه طهمورث در دانشنامه آزاد فارسی

طَهْمورِث
(یا: تَهمورِث) معروف به دیوبند و زیناوند، بنا بر اَوِستا ، پسر وَیوَنگهان و سومین شاه پیشدادی . فردوسی در شاهنامه او را پسر هوشَنگ می داند. به روایت شاهنامۀ فردوسی ، طَهمورِث پس از هوشنگ به پادشاهی رسید. پشم و موی گوسفند و دیگر چهارپایان کوچک را برید و به مردم خود رشتن و بافتن را آموخت . همچنین، ماکیان را خانگی کرد. وزیر طهمورث خردمندی به نام شهرَسپ بود که کارها را نظام بخشید. در رام یَشت، از اَوِستای متأخر می خوانیم که طهمورث زیناوند از فرشتۀ هوا خواست که او را بر همۀ مردمان ، دیوان ، جادوان و پریان چیره کند. طهمورث دو گروه از ایشان را به بند کشید. برخی از دیوان که درمانده و خسته شده بودند زنهار خواستند و نوشتن سی نوع خط را به طهمورث آموختند. او اهریمن را به پیکر اسب درآورد و تا انتهای زمین سواری کرد. طهمورث پس از سی سال فرمانروایی درگذشت . مدت فرمانروایی طهمورث را ۴۰۰ سال و ۱۰۰۰ سال نیز نوشته اند. فرانَک، مادر فریدون و آبتین را از نسل طهمورث می داند.

معنی کلمه طهمورث در ویکی واژه

نام یکی از پادشاهان آغازین شاهنامه که توانسته بود دیوان را به اسارت درآورد. پسر بود مر او را یکی هوشمند ..... گرانمایه طهمورث دیوبند
طهمورث ممکن است به مفهوم فارسی امروزی آشپز یا متخصص طعام باشد، طهم شاید به معنی طعم بوده که بر اثر تداخل در زبان‌های دیگر به‌صورت طهم یا تهم درآمده است‌.

جملاتی از کاربرد کلمه طهمورث

غنچه پوشیده چو هوشنگ زمردگون‌رخت بست طهمورث بر دیو محن سلسله سخت

چو طهمورث آگه شد از کارشان برآشفت و بشکست بازارشان

در قریه مارابین، قلعه‌ای از بناهای طهمورث موجود است و در آن آتشکده‌ای ست.

چو طهمورث آگه شد از کارشان بر آشفت و بشکست بازارشان

نخست اندر آیم ز جم برین جهاندار طهمورث بافرین

داود خان به طهمورث خان چنین گفت: شاهزاده صفی قلی خان که فرزند شاه عباس است در فارس نزد برادر من است. «و برادرم تمام ممالک فارس، بحرین، لار، هرمز، خوزستان، عربستان و هویزه را تحت تصرف دارد و با موازی ۳۰٬۰۰۰ کس درآن ولایت فرمانروا است». و به زودی در آن ولایت خطبه و سکه را به نام برادرزاده و در حقیقت فرزند شاه عباس خواهد نمود و من حسب الصلاح برادر بدین امور اقدام نموده‌ام. شاه صفی بعد از اطلاع از همدستی داود خان و طهمورث خان که سال‌ها موی دماغ صفویان بود و اظهارات وی پیرامون صفی قلی خان در صدد از بین بردن خاندان امام‌قلی خان برآمد.

جهاندار طهمورث پاک دین بیامد کمربسته بر رزم و کین

یا چو طهمورث و ضحاک ای پسر یا چو رستم پهلوان پر جگر

چنین تا به طهمورث دیوبند نیایند بر شاه خود ارجمند

آتشگاه اصفهان یا کوه آتشگاه از بناهای تاریخی شهر اصفهان و خمینی شهر (بلوک ماربین) و از یادگارهای ایران باستان است. این مجموعه دارای پیشینه تاریخیِ کهنی است و در زمان‌های گونا گونی از آن بهره برده‌اند. کوه آتشگاه فعلی در سده مکانی مقدس و محل دفن طهمورث پیامبر بوده که در حدود سدهٔ ششم پیش از میلاد بنا بر گفتهٔ طبری زندگی می‌کرده‌است. همچنین دارای تونل مخفی به کهندژ خمینی شهر بوده و یکی از مراکز مهم نگهداری گنجینه‌ها در زمان حمله اسکندر مقدونی به ایران به‌شمار می‌رفته‌است.

ببین تا چه کردست گردون گردان به جمشید و طهمورث باستانی

بخش اول این انیمیشن به نام «جام جهان‌بین» است که به پیدایش جهان تا پادشاهی طهمورث می‌پردازد؛ ماجرا از پادشاهی جمشید شاه آغاز می‌شود و با یافتن جام جهان بین که در دست اهریمن است ادامه پیدا می‌کند.

میان تنگ بسته کیامورثی یکی تیغ بربسته طهمورثی

بخش الموت غربی یکی از بخش‌های شهرستان قزوین در استان قزوین ایران است. بیشتر اهالی این بخش در حال حاضر به زبان تاتی الموتی و گویش مراغیو گویش پراچانی صحبت می‌کنند. اما اکثریت اهالی این بخش در واقع اصالتاً از ایلات مختلف کرد کرمانج هستند که در یکی دو سده اخیر زبان برخی از آنها به تاتی تغییر کرده است ولی همچنان در بسیاری از روستاهای منطقه از جمله لات، کاکوهستان، طهمورث‌آباد، گشنه‌رود، طیاندشت، کله‌کوب، کنگرین، جیردوزان، چنگال دشت، بازرگاه، توته‌چال، فشام و ... که در مرز با استان گیلان قرار دارد به زبان کُردی تکلم می‌کنند.

کشید از میان او یمانی پرند درآمد چو طهمورث دیوبند