شبان

معنی کلمه شبان در لغت نامه دهخدا

شبان. [ ش ُ / ش َ ] ( اِ ) چوپان را گویند که چراننده و محافظت کننده گوسفند باشد و او را به عربی راعی خوانند. ( برهان قاطع ). رشیدی در فرهنگ و هدایت صاحب انجمن آرا و به تبع اخیر صاحب آنندراج گوید: چوپان که اکثر در شب گله را پاسبانی کند ضد روزبان و شبانه نیز گویند.اما این گفته بر اساسی نیست و شبان از کلمه شب مشتق نمیباشد بلکه از ریشه «فشو» اوستایی است و با کلمه چوپان نیز هم ریشه است. چوپان. گله بان. چُپان. کُرد. رمیار. رمه یار. رامیار. پاده بان. گواره وان. وطاس. وقری. نخه :
پس بیوبارید ایشان را همه
نه شبان را هِشت زنده نه رمه.رودکی.خواسته تاراج گشته سرنهاده بر زیان
لشکرت همواره یافه چون رمه رفته شبان.رودکی.بعضی کشاورزی کنند و بعضی شبانانند و خواسته ٔایشان گوسپند است و اسب و مویهای گوناگون. ( حدود العالم ). بلوچان مردمانی اند دزدپیشه و شبان و ناپاک. ( حدود العالم ). این کوفجان نیز مردمانی اند دزدپیشه و شبان. ( حدود العالم ).
یکی بیشه ای دید پر گوسفند
شبانان گریزان ز بیم گزند.فردوسی.بیامد شبان پیش او با گلیم
پر از برف پشمین و دل پرز بیم.فردوسی.هنرهای ما شاه داند همه
که او چون شبانست و ما چون رمه.فردوسی.از هنر نیکی نیاید بی دل و یاری تو
از رمه خیری نماند چون بماند بی شبان.عنصری.گرگ یکایک توان گرفت شبان را
صبر همی باید این فلان و فلان را.منوچهری.این رمه گوسفند سخت کلان است
یک تنه تنها بدین حظیره شبان است.منوچهری.ملکت چو چراگاه و رعیت رمه باشد
جلاب بود خسرو و دستور شبانست.منوچهری.بحقیقت بدانید که این رمه را شبانی آمد. ( تاریخ بیهقی ص 385 چ ادیب ).
چنان بی بیم و ایمن کرد گرگان
که میشان را شبان بودند گرگان.اسدی طوسی.شود رمیده رمه چون شود گرفته شبان.قطران.مرو از پی این رمه بی شبان
ز هر های هایی چو اشتر مَرَم.ناصرخسرو.گر بزی را از توپیدا گشت معنی زانکه تو
بی شبان درنده گرگی با شبان لاغر بزی.ناصرخسرو.گوسفندی که خوی خوک گرفت
برنیندیشد از ضعیف شبان.

معنی کلمه شبان در فرهنگ معین

(شَ ) [ په . ] (اِ. ) چوپان .

معنی کلمه شبان در فرهنگ عمید

= شاب
چوپان، نگهبان گلۀ گوسفند.

معنی کلمه شبان در فرهنگ فارسی

چوپان، نگهبان گوسفند، شوبان، شوان هم میگویند
( اسم ) جمع شاب جوانان .
شبانی اشبانی

معنی کلمه شبان در فرهنگ اسم ها

اسم: شبان (پسر) (فارسی)
معنی: چوپان، گله بان

معنی کلمه شبان در ویکی واژه

(قدیم): آنکه گوسفندان را به چَرا می‌برد و از آنها مواظبت می‌کند. چوپان شبان ممکن است در زبان معیار باستان به دو بخش شهَ - بان قابل تجزیه باشد و بان به معنی پاییدن، مواظبت کردن بوده است.

جملاتی از کاربرد کلمه شبان

چو شبان گله از قبل شاه بزرگ شه درین گله بفرمان خدا چوپانست
با جهانی کفت آن کرد که با خاک و نبات باد نوروزی و باران شبانروزی کرد
چو پرخاش بینند و بیداد از او شبان نیست، گرگ است، فریاد از او
تا شبانی نکرد بر حیوان کی شبان گشت بر سرِ انسان
که داند که نیکی بهست از همه چه کهتر چه مهتر شبان و رمه
نوش‌لب رفت پیش نوش‌لبان چنگ را برگرفت نیم‌شبان
ارتم شبانوف (اوکراینی: Артем Михайлович Шабанов؛ زادهٔ ۷ مارس ۱۹۹۲) بازیکن فوتبال اهل اوکراین است.
می‌زنم روز و شبان داد غریبی در وطن زین قبل دورم ز شهر و مردم کانای او
ولیکن چنان زندگانی کم است که روز و شبان مویه و ماتم است
از که مشرق چو طاووسی برآید بامداد در که مغرب شبانگه خویشتن عنقا کند
شبانگاه تو بر مه پاره آمد مرا در دل غم آن ماه پاره
شبانه اعظمی (هندی: शबाना आज़मी؛ زادهٔ ۱۸ سپتامبر ۱۹۵۰) یک هنرپیشه و سیاست‌مدار اهل هند است. وی از سال ۱۹۷۲ میلادی تاکنون مشغول فعالیت بوده‌است.