شب تاب

معنی کلمه شب تاب در لغت نامه دهخدا

شب تاب. [ ش َ ] ( نف مرکب ، اِ مرکب ) تابنده در شب. شبتاب. آنچه در شب میدرخشد. || ماه را گویند و به عربی قمر خوانند. ( برهان قاطع ). ماه و قمر. ( ناظم الاطباء ). || چراغ. ( آنندراج ). قندیل. || شمع. ( ناظم الاطباء ). || گوهر آبدار. ( آنندراج ). گوهر. ( ناظم الاطباء ) ( برهان ).
- گوهر شب تاب ؛ گوهر درخشان .
|| مگس آتشی. ( ناظم الاطباء ). || گربه سیاهی که چشمهای وی در مدت شب به شدت میدرخشد. ( ناظم الاطباء ). || جانوری است کوچک و پرنده ای شبیه به پروانه که دنباله آن جانور در شب مانند اخگر می درخشد. گویند این روشنایی از فضله اوست و او را به عربی ولدالزنا میگویند. چون ستاره سهیل طلوع کند آن جانور میمیرد. ( برهان ). کرم شب افروز. ( آنندراج ). پرنده ای کوچک شبیه به پروانه که دنباله آن در شب مانند اخگر میدرخشد. ( ناظم الاطباء ). نام کرمی است که در حصه مؤخر آن روشنی است که در تاریکی میدرخشد و بعضی اقسامش پردار است.اسدی در کتاب لغت فرس برای شاهد شب تاب این دو شعر رودکی را آورده است :
شب زمستان بود و کپی سرد یافت
کرمکی شب تاب ناگاهی بتافت
کُپیان آتش همی پنداشتند
پشته آتش بدو برداشتند.
دو شعر مذکور از کتاب کلیله و دمنه منظومه رودکی است که گم شده است و در باب بی فایده بودن نصیحت به نااهلان در قصه میمون ها است که در شب سرما شب تاب را آتش تصور کرده آن را بر هیزمها گذاشته میدمیدند. مرغی آنهارا ملامت کرد که چرا برای دفع سرما خانه نساختند... الخ. در اصل سنسکریت کلیله این کلمه «خدیوت » و به معنی شب تاب است ، و در نقل کتاب به پهلوی درست ترجمه شده بوده است ، ابن مقفع در ترجمه عربی کتاب از پهلوی برای آن لفظ یراعه آورده ، لیکن چون یراعه علاوه بر معنی شب تاب معنی نی هم دارد از این جهت ابوالمعالی نصراﷲ منشی اشتباهاً در کتاب کلیله و دمنه ترجمه فارسی کلمه را پاره نی آورده و ملاحسین کاشفی هم در انوار سهیلی از او تقلید کرده است. در حالتی که پاره نی در شب این قدر روشنی نمی دهد که اشتباه به آتش شود. ( از فرهنگ نظام ). شب چراغ. شب چراغک. چراغله. کرم شب تاب.کرم شب افروز.

معنی کلمه شب تاب در فرهنگ معین

( ~ . ) (ص فا. ) ۱ - آن چه که در شب بدرخشد. ۲ - شب چراغ . ۳ - ماه ، قمر. ۴ - کرم شب تاب .

معنی کلمه شب تاب در فرهنگ عمید

۱. ویژگی آنچه در شب می درخشد، هرچیزی که هنگام شب درخشندگی و تابش داشته باشد.
۲. (اسم، صفت فاعلی ) (زیست شناسی ) کرم شب تاب.

معنی کلمه شب تاب در فرهنگ فارسی

( صفت ) ۱ - آن چه که بدرخشد . ۲ - شب چراغ . ۳ - ماه قمر . ۴ - کرم شب تاب شب چراغک .
آنچه که درشب میدرخشد، کرم شب تاب، شب افروز

معنی کلمه شب تاب در ویکی واژه

آن چه که در شب بدرخشد.
شب چراغ.
ماه، قمر.
کرم شب تاب.

جملاتی از کاربرد کلمه شب تاب

در بهینه‌سازی ریاضی، الگوریتم کرم شب تاب یک الگوریتم فراابتکاری می‌باشد که توسط شین-یانگ و با الهام از رفتار چشمک زن کرم شب تاب ارائه شده‌است.
تنگ سازند جا به پرتو شمع کرم شب تاب آورند به جمع
با سواد خط او شب لاف یک رنگی ز دست گوهر شب تاب انجم زان شدش رشح مسام
صبح صادق چو شد سهیل دمید مرد بیچاره کرمک شب تاب
به‌طور کلی الگوریتمهای فراابتکاری الهام گرفته شده از طبیعت در جامعه پژوهشگران همواره با انتقاداتی همراه بوده‌اند، و در مورد الگوریتم کرم شب تاب نیز انتقاد شده‌است که از بهینه‌سازی ذرات الهام گرفته شده و تفاوت ناچیزی با توده ذرت دارد.
معنبر زلف را چون داد شب تاب عروس روز سر برداشت از خواب
چشم بر خورشید تابان نیست ویران مرا کرم شب تابی برافروزد شبستان مرا
اعجازِ عیسی در دو لب پنهان صلیب اندر سَلَب قندیلِ رُهبان نیم شب تابان ز رخسارِ شما
در سال ۲۰۰۵، استیون میلر از آزمایشگاه تحقیقاتی نیروی دریایی آمریکا، در مونتری کالیفرنیا می‌توانست با یک حساب دسته اول کشتی تجاری به تصاویر ماهواره‌ای سال ۱۹۹۵ دست یابد. برنامه ماهواره‌ای دفاع هوایی آمریکا که تقریباً ۱۵۴۰۰ کیلومتر مربع از سطح آب اثر دریاتابی دارد. مشاهدات حاکی از آن بود که این شب تابی در سه شب پیاپی ادامه داشته است.
چهل فرسنگ آن شهر از زر ناب مرصع از جواهرهای شب تاب
فرمول اصلی بروزرسانی برای هر جفت کرم شب تاب
او در نمایشنامه هایی چون اوستا، نصرالدین و جادوگران شکلات، مرگ و آیا تا به حال کرم شب تاب دیدید؟ حضور داشته است.
خاطرم را که کرم شب تاب است خادم ماهتاب دیدستند
اگر کرم شب تاب آتش نماید از آن آتش انس و سنائی نیابی
شب تیره بصحرا جای مهتاب نماید شبچراغ از کرم شب تاب
هایدی، دختر آلپ، مارکو، آن با موهای قرمز و مدفن کرم‌های شب تاب از آثار مطرح وی به عنوان کارگردان بودند.
در دهه ۱۹۷۰ تولید چند فیلم در ژانر ماجرایی و تاریخی با استقبال تماشاگران روبرو شد. الکساندرهای لیمانیس و گونارس پیسیس محبوب‌ترین کارگردانان لتونی در آن زمان بودند. یکی از محبوب‌ترین فیلم‌های دهه ۸۰، یک لیموزین به رنگ شب تابستان (۱۹۸۱) ساخته جانیس استرایکس است که به نوعی هجو سبک زندگی در شوروی بود.