معنی کلمه شافع در لغت نامه دهخدا
- شافع یوم الجزا ؛ شافع روز جزا، حضرت رسول اکرم صلوات اﷲ علیه. ( ناظم الاطباء ).
|| جفت کننده. ( منتهی الارب ). الشَفع خلاف الوتر و هوالزوج. ( تاج العروس ): قد شفعه شفعاً...؛ ای کان وتراً فصیره زوجاً. ( تاج العروس ). || ( اِ ) تَکِه تیس آنکه از میش بمنزله تیس است از بز. ( منتهی الارب ). قیل هو من الضان کالتیس من المعزی. ( اقرب الموارد ). قچقار که ماده را پیوسته به دو بچه باردار گرداند. || ( ص ) ناقة شافع؛ شترماده با بچه که در شکم آن بچه دیگر باشد. و کذا شاة شافع. ( منتهی الارب ): ناقة او شاة شافع؛ ای فی بطنها ولد و لها ولد آخر یتبعها. لان ولدها شفعها و هی شفعته. ( الصحاح ).
شافع. [ ف ِ ] ( اِخ ) ابن سائب بن عبیدبن عبدیزیدبن هاشم بن عبدالمطلب بن عبدمناف قرشی مطلبی. جد امام شافعی. پدرش سائب به پیغمبر شباهت داشت. وی در یوم بدر اسلام آورد و آن زمان شافع خرد بود. ( از تاج العروس ) ( منتهی الارب ). و رجوع به تاریخ گزیده ص 757 شود.
- بنوشافع ؛ گروهی از اولاد عبدالمطلب بن عبدمناف که امام شافعی از آن گروه است. ( ناظم الاطباء ). و رجوع به تاج العروس شود.
شافع. [ ف ِ ] ( اِخ ) ابن صالح بن حاتم الجیلی ، مکنی به ابومحمد. وی از ابوعلی بن المذهب حدیث شنید و فقه نزد قاضی ابویعلی خواند. پاکدامن و تنگدست و نیکوکار بود و بسال 80 هَ. ق. درگذشت. ( مناقب الامام احمدبن حنبل ص 524 ).
شافع. [ ف ِ ] ( اِخ ) ابن ظرب بن عمروبن نوفل از بنی نوفل. وی از کاتبان مصاحف برای عمربن الخطاب بود. ( العقد الفرید ج 3 ص 264 ).
شافع. [ ف ِ ] ( اِخ )ابن عبدالرشید جیلی مکنی به ابوعبداﷲ. سبکی در «طبقات الشافعیه » وی را از شاگردان غزالی معرفی کرده است.وفات او در بیستم محرم سال 541 هَ. ق. اتفاق افتاد. ( از غزالی نامه ص 254 ). رجوع به شافع الطبیب شود.
شافع. [ ف ِ ] ( اِخ ) ابن علی بن عباس الکنانی السقلانی المصری کاتب. وی نویسنده و مورخ است و زمانی بمصر بکار منشیگری اشتغال داشت. بسال 680 هَ. ق. تیری به شقیقه اش اصابت کرد و کور شد. او را نظم و نثر فراوان است. از گردآورندگان کتاب بود. از تصنیفات اوست : دیوان شعر. «شنف الاَّذان فی مماثلة تراجم قلائد العقبان » و «سیرة الملک الناصرمحمدبن قلاوون » و «سیرة المنصور قلاوون » و «سیرة الاشرف خلیل » و «سیرة الناصر» و «اخبار عکا و صور» و «مناظرة ابن زیدون فی رسالته » و بسیاری آثار دیگر. وی بسال 649 هَ. ق. تولد یافت و بسال 730 هَ. ق. درگذشت.( از اعلام زرکلی بنقل از نکت الهمیان ، فوات الوفیات ،الدررالکامنه ، السلوک ، النجوم الزاهرة ). او راست : «فصل الخطاب فیما للحجبة من الاَّداب ». ( کشف الظنون ).