زبان مادری - معنی کلمه "زبان مادری"

معنی کلمه زبان مادری در دانشنامه عمومی

زبان نخست یا زبان مادری به نخستین زبانی گفته می شود که کودک سخن گفتن با آن را می آموزد یا آن را پیش از سن بلوغ می آموزد. همچنین می توان گفت زبانی که فرد توانایی اندیشیدن و سخن گفتن به آن همانند دیگر سخنوران آن زبان را دارد زبان مادری نامیده می شود. زبان نخست ( افزون بر زبان بومی ) زبان شخصی است که معمولاً از کودکی آن را آموخته و به بهترین وجه ممکن صحبت می کند و اغلب معنایی برای همسان جامعه شناسی زبان است. زبان مادری یک اصطلاح است و لزوماً به معنی زبانی که مادر انسان به آن سخن می گوید نیست. در بعضی از کشورها، اصطلاح زبان مادری بیشتر به زبان قومی فرد دلالت می کند تا زبان اول او. در برابر زبان نخست، زبان دوم زبانی است که هر فردی متفاوت با زبان نخستش صحبت می کند.
از نظر عصب شناسی زبان نخست در مقایسه با زبان هایی که فرد بعداً در بزرگسالی می آموزد جایگاهی متفاوت را در قشر مغز اشغال می کند، به طوری که در بسیاری موارد آسیب های مغزی محدود ممکن است سبب اختلال شدید در یکی از این دو زبان ( نخست و دوم ) شوند، در حالی که مهارت های زبان دیگر هیچ آسیبی نبینند.
در سکته های ایست خون مغزی آسیب رایج تر به ناحیه زبان دوم وارد می شود و فرد معمولاً ابتدا توانایی های زبان دوم را از دست می دهد، در حالی که هنوز می تواند به زبان نخست نیز صحبت کند.
در صورتی که کودک در همان آغاز کودکی بیش از یک زبان را فرا بگیرد، ناحیه مغزی مربوط به همه این زبان ها با ناحیه زبان نخست مشابه است و نمی توان از نظر علمی هیچ یک از آن ها را زبان دوم وی دانست.
گاهی گزاره «زبان بومی» برای اشاره به زبانی که به کار می رود که شخص به اندازهٔ یک فرد بومی که زبان «اصلی کشورش» است مهارت دارد یا به اندازهٔ یک فرد معمولی که زبان دیگری صحبت نمی کند در آن زبان مهارت دارد. همچنین اصلاح زبان اصلی یا زبان مادری برای زبانی به کار می رود که شخص از زمان کودکی در خانه ( معمولاً از خانواده خود ) آموزش دیده اند. بچه هایی که درخانه هایی بزرگ می شوند که در آنجا دو زبان صحبت می شود بر پایه این تعریف، می توانند بیشتر از یک زبان اصلی یا زبان بومی داشته باشند.
در زمینهٔ سرشماری جمعیت که بر روی جمعیت کانادایی ها اجرا شده است، آمارهای کانادا مشخص می کنند که زبان اصلی به عنوان «زبان اولی که در دوران کودکی در خانه آموخته شده است و همچنان به صورت انفرادی در زمان سرشماری درک شده است، تا اندازه ای ممکن است که زبان نخست آموخته شده طولی نکشد که زبان اصلی گوینده ای باشد. این مطلب شامل کودکان مهاجر کم سن و سالی است که خانواده هایشان به محیط زبانی جدیدی نقل مکان کرده اند، به خوبی افرادی که زبان اصلی شان را در دوران کودکی در خانه آموخته اند ( نسبت به زبان اکثریت جامعه ) ، کسانی که بخشی یا کل زبانی را که در ابتدا فراگرفته اند، ممکن است از دست داده باشند. ( رجوع شود به فرسایش زبان )

جملاتی از کاربرد کلمه زبان مادری

لیما به چهار زبان صحبت می‌کند: به زبان مادری خود پرتغالی، انگلیسی، ایتالیایی و اسپانیایی.

(خوانده شده به انگلیسی) من اینو به زبان مادریم نمیخونم

برای به رسمیت‌شناختن اقوام متعدد در درون آبخاز، ماده ۸ قانون اساسی ۱۹۲۵ آبخاز خواستار رسمیت سه زبان آبخازی، گرجی و روسی شد، در حالی که اصلاحیه بعدی بیان کرد: «تمام ملیت‌های ساکن جمهوری سوسیالیستی شوروی آبخاز، دارای حق توسعه آزاد و استفاده از زبان مادری در سازمان‌های ملی–فرهنگی، دولتی و عمومی هستند.» اکثر مردم، زبان آبخازی را نمی‌فهمیدند و به‌واسطه همین، روسی زبان غالب حکومت بود اما در مناطق محلی زبان آبخازی رایج بوده و از آن استفاده می‌کردند.

کستلر علاوه بر زبان مادری‌اش آلمانی و زبان سرزمینش مجاری به انگلیسی و فرانسوی هم مسلط بود و عبری و روسی و اسپانیایی را هم تا حدی می‌دانست. او همچنین از پدربزرگش کمی ییدیش هم آموخته بود.

هارتمان، جز زبان مادری، قادر به سخن گفتن به سه زبان خارجی انگلیسی، روسی و فرانسوی بود.

او تصمیم گرفت در سال ۱۹۷۳ پس از ۱۱ سال فعالیت در زمینه موسیقی، به فعالیت موسیقی خود پایان دهد و از سال ۱۹۷۶ در استکهلم سوئد زندگی می‌کند. علیرغم زبان مادری سوئدی، او تمام آهنگهای خود را به زبان فنلاندی یا انگلیسی ضبط کرد.

پشتو زبان مادری پشتون‌ها است. این زبان یکی از دو زبان ملی افغانستان است. در پاکستان با اینکه پشتو دومین زبان پر گویش ور را تشکیل می‌دهد ولی غالباً به‌طور رسمی در سیستم آموزشی نادیده گرفته می‌شود.

گفت پیغمبر که دارند اهل فردوس برین بر زبان لفظ دری‌، جای زبان مادری

زبان مادری رهاتشک مجاری بود ولی قبل از مهاجرت در سطح عالی به زبان‌های کرواتی، لاتین و آلمانی صحبت می‌کرد. در نیواورلئان نیز انگلیسی و فرانسه و در بمبئی عربی، هندو، مراتی، یونانی باستان، فارسی و سانسکریت فرا گرفت.

زبان سوئدی زبان اصلی کشور سوئد و یکی از دو زبان رسمی در کشور فنلاند است. سوئدی، زبان مادری ۹٫۲ میلیون نفر در سوئد و ۲۹۱ هزار نفر در فنلاند است.

یانوکوویچ به‌طور گسترده‌ای در غرب اوکراین منفور بود، اما در شرق و جنوب، جایی که مردم بیشتر به زبان روسی (زبان مادری یانوکوویچ نیز روسی بود) صحبت می‌کردند از حمایت‌های بیشتری برخوردار بود. این تظاهرات ابتدا مسالمت آمیز بود، اما در ژانویه ۲۰۱۴ و پس از تصویب قوانینی برای سرکوب اعتراضات توسط پارلمان که تحت سلطه طرفداران یانوکوویچ بود به خشونت کشیده شد. اتحادیه اروپا و ایالات متحده از یانوکوویچ خواستند تا برای خاتمه اعتراضات به صورت مسالمت آمیز مذاکره کند و گفتند در صورتی که مقامات دولتی مسئول خشونت شناخته شوند، تحریم‌هایی را علیه آنها اعمال خواهند کرد.