دلکش

از قدوم دلکش جان پرورت مژده‌‏ای بفرست سوی مؤمنان

از خجالت‌ها که می‌یابد ز نقش دلکشش روح مانی ماند خواهد تا قیامت در عذاب

آواز ابوعطا غم‌انگیز و سوزناک توصیف شده‌است و احساس آن با دستگاه شور نزدیکی دارد. بخشی از موسیقی مذهبی ایران نظیر اذان و قرائت قرآن معمولاً در گوشهٔ حجاز اجرا می‌شود و این گوشه دارای حال و هوای «عربی» توصیف شده‌است. آواز ابوعطا در موسیقی بومی ایران بسیار رایج است. قطعهٔ «مگر نسیم سحر» از قمرالملوک وزیری به آهنگسازی مرتضی نی‌داوود و آلبوم عشق داند اثر محمدرضا شجریان و محمدرضا لطفی نمونه‌هایی از آواز ابوعطاست. تصنیف بهار دلکش منسوب به درویش‌خان نیز از آثار شاخص ساخته‌شده در آواز ابوعطا (گوشهٔ حجاز) است.

آتش کاروان یکی از قطعات مشهور موسیقی ایرانی ترانه‌ای است با شعری تمثیلی از بیژن ترقی و آهنگ علی تجویدی. دلکش این ترانه را نخستین بار، در دهه ۳۰ خورشیدی خواند. این کار در دستگاه شور است. سال ۱۳۸۵ نیز کتاب آتش کاروان که مجموعه اشعار بیژن ترقی بود با حضور محمد رضا شجریان رونمایی شد.

وصلت صنما بهشت دلکش باشد هجران تو دوزخی پر آتش باشد

در آن حالت بود که باشد او خوش مراعاتش کند محبوب دلکش

دل بلبل وباغ عارضت گلزارست جان نقطه و خطّ دلکشت پرگارست

زین العابدین شیروانی ملقّب به مست‌علی‌شاه در بستان السّیاحه ذکر می‌کند که: «... و دیگر رودبار اصفهان در کنار زنده رود … جایی خوش و هوایی دلکش و ابوعلی که یکی از مشایخ سلسله علیّه است از همین رودبار بوده. فقیر امسال به زیارت آن بزرگوار موفّق شده در آن قریه که مدفونست مشهور به ده بوعلی است.»

این اثر در سال ۱۳۷۷ با اجازه علی تجویدی توسط علیرضا افتخاری در آلبوم یاد استاد بازخوانی و منتشر شد که با استقبال بسیاری روبه‌رو شد و از پرفروشترین آلبوم های علیرضا افتخاری می‌باشد. همچنین جلال همتی که تبحر خاصی در بازخوانی آثار بانو دلکش داشت، این اثر را در یکی از کاست‌ها که تماما بازخوانی آثار بانو دلکش بود اجرا نموده که بسیار ژست و دقیق اجرا شده است.

این سرود بر روی ترانه ای از دلکش بنام حاصل عشق و با آهنگسازی مجید وفادار در سال 1336 یا 37 ساخته شده.

شکسته‌زلف بتی مست در سرای من است که روی دلکش او باغ دل‌گشای من است

چون دم خوش نمی‌زنم بی لب لعل دلکشت بار غم تو چون کنم گر نکشم به ناخوشی

چنین دلکش از آن رو گشته معنی‌های رنگینش که فکر واعظ از خون جگرشان غازه می‌سازد

دل سوی باغ می‌کشدم، کان بهار را بر طرف لاله سبزه دلکش برآمده است

یعقوب شخصیت دلکشی نیست؛ او از لابان دزدی می‌کند، عیسو را فریب می‌دهد و برکتی که اسحاق قصد داشت به عیسو بدهد را با نیرنگ می‌دزدد. این می‌تواند تکرار همان مضمونی باشد که در افسانه آفرینش آدم و حوا دیده می‌شود: قهرمان داستان به جای اینکه منتظر رحمت الهی بماند، آنچه می‌خواهد را با دزدی به دست می‌آورد. داستان یعقوب همچنین مشابه داستان ابراهیم است؛ او نیز به سرزمین‌های مختلف سفر می‌کند و همچنین مضامین برکت، فرزند و سرزمین در آن وجود دارد، با این تفاوت که در این داستان تمرکز بر رابطه میان برادران است، نه رابطه پدر با پسر.

مقصد ما را چراگاه خوش‌ست یار ما آنجا کریم و دلکش‌ست