دلالی

معنی کلمه دلالی در لغت نامه دهخدا

دلالی. [ دَل ْ لا ] ( حامص ) شغل دلال. عمل دلال. کار دلال. دلال. ( از منتهی الارب ). میانجیگری میان خرنده و فروشنده و راهنمایی در دادوستد و معامله. ( ناظم الاطباء ). پیدا کردن طرف معامله یا معامله کردن به حساب و اسم دیگری در ازاء اجر معین. ( از فرهنگ حقوقی ). رجوع به دلال شود. || عمل دلاله. شغل زن دلاله.
- امثال :
قحبه چون پیر شود پیشه کند دلالی . ( از مجموعه امثال فارسی طبع هند ). رجوع به دلاّله شود.
|| ( اِ ) حق الزحمه دلال. جعل دلال. پولی که از بابت حق دلال به او می پردازند.

معنی کلمه دلالی در فرهنگ فارسی

۱ - عمل دلال . ۲ - ( اسم ) پولی که از بابت حق دلال باو میپردازند ٠

معنی کلمه دلالی در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] دلّالی وساطت در خرید و فروش است و از آن به سمساری نیز تعبیر شده است. به واسطه، «دلال» و «سمسار» گویند. از آن در باب تجارت سخن گفته اند.
دلالی، مشروع و گرفتن اجرت بر آن جایز است.
هرگاه بازرگانی، برای فروش، کالایی در اختیار دلال بگذارد و قیمت آن را مشخص کند و بگوید هرچه بیشتر فروختی از آنِ خودت باشد، دلال نمی تواند آن را به بیع مرابحه بفروشد؛ چون شرط بیع مرابحه اخبار از قیمت خرید کالا است؛ در حالی که دلال آن کالا را نخریده تا مشتری را از قیمت خرید آن مطلع سازد؛ لیکن اگر دلال، خریدار را از قیمت مشخص شده آگاه سازد و کالا را به بیشتر از آن بفروشد، معامله صحیح است؛ هرچند بیع مرابحه نخواهد بود. البته در این صورت، در اینکه دلال مستحق مبلغ مازاد خواهد بود یا آنکه آن مبلغ به عنوان بهای کالا به مالک برمی گردد، اختلاف است.
برخی گفته اند: پیشنهاد مالک به دلال در حدّ وعده ای است که وفای آن بر او واجب نیست، و به جهت مجهول بودن مبلغ مازاد، چنین پیشنهادی نمی تواند تحت عنوان اجاره یا جعاله قرار گیرد؛ چه آنکه در این دو عقد، عوض باید معلوم باشد. البته دلال به جهت ارزشمند بودن کارش مستحق اجرة المثل خواهد بود. در مقابل، برخی چنین پیشنهادی را جعاله دانسته و گفته اند:
جهالتی که منجرّ به نزاع نشود، به صحّت جعاله زیان نمی رساند. در نتیجه، دلال مستحق مازاد خواهد بود. برخی نیز بین صورت پیشنهاد مالک به دلال و صورت عکس آن تفصیل داده، در فرض نخست، دلال را مستحق مبلغ مازاد و در فرض دوم، او را مستحق اجرة المثل دانسته اند.
در فرض یاد شده، چنانچه دلال کالا را به قیمت تعیین شده از سوی مالک بفروشد، بنابر قول دوم (قول به جعاله) مستحق چیزی نخواهد بود. امّا بنابر دیگر اقوال، مستحق اجرة المثل است؛ و اگر کمتر از قیمت مشخص شده بفروشد، کسری را باید از مال خود جبران کند.
بنابر مشهور، وکالت و وساطت حضری (اهل محل) برای بادیه نشین، بلکه هر فرد غیر بومی که برای فروش کالای خود وارد شهر یا روستا می شود، جهت فروش کالای وی مکروه است.
برخی آن را حرام دانسته اند.
اجرت دلالی
اجرت دلالی در قالب اجاره یا جعاله تعیین و به دلال پرداخت می گردد و در صورت عدم تعیین، دلال مستحق اجرة المثل خواهد بود.
اجرت دلالی- در صورتی که دلال عمل را مجانی انجام نداده باشد- بر عهده کسی است که این کار را به او واگذار کرده است. بنابر این، هرگاه فردی، فروش کالایی و فردی دیگر خرید کالایی دیگر را بر عهدۀ دلالی بگذارد، باید هر دو جداگانه اجرت او را بدهند.
دستمزد دلالی با اقاله و فسخ معامله از بین نمی رود.
ضامن بودن دلال
دلال امین است. بنابر این، چنانچه مال در دست او تلف شود، در صورتی که در نگهداری آن کوتاهی نکرده باشد، ضامن نیست و در فرض اختلاف بین او و صاحب مال در عدم کوتاهی کردن در نگهداری، قول دلال همراه با قسم مقدم می گردد، مگر آنکه صاحب مال بینه اقامه کند.

[ویکی فقه] دلالی (فقه). دلّالی وساطت در خرید و فروش است و از آن به سمساری نیز تعبیر شده است. به واسطه، «دلال» و «سمسار» گویند. از آن در باب تجارت سخن گفته اند.
دلالی، مشروع و گرفتن اجرت بر آن جایز است.
علامه حلی،منتهی المطلب،ج۲،ص۱۰۲۲،ناشر حاج احمد (طبع قدیم)،تبریز،۱۳۳۳(ه . ش).
اجرت دلالی در قالب اجاره یا جعاله تعیین و به دلال پرداخت می گردد و در صورت عدم تعیین، دلال مستحق اجرة المثل خواهد بود.
اجرت دلالی- در صورتی که دلال عمل را مجانی انجام نداده باشد- بر عهده کسی است که این کار را به او واگذار کرده است. بنابر این، هرگاه فردی، فروش کالایی و فردی دیگر خرید کالایی دیگر را بر عهدۀ دلالی بگذارد، باید هر دو جداگانه اجرت او را بدهند.
محمد حسن نجفی،جواهر الکلام،ج۲۵،ص۸۸ تا۹۲،دار الکتاب الاسلامیة،تهران،۱۳۶۷(ه . ش)
دلال امین است. بنابر این، چنانچه مال در دست او تلف شود، در صورتی که در نگهداری آن کوتاهی نکرده باشد، ضامن نیست و در فرض اختلاف بین او و صاحب مال در عدم کوتاهی کردن در نگهداری، قول دلال همراه با قسم مقدم می گردد، مگر آنکه صاحب مال بینه اقامه کند.
محمد حسن نجفی،جواهر الکلام،ج۲۵،ص۹۳،دار الکتاب الاسلامیة،تهران،۱۳۶۷(ه . ش)
...

جملاتی از کاربرد کلمه دلالی

وی در ۳۰ می ۲۰۱۵ گفت دونالد ترامپ نامزد نهایی جمهوری‌خواهان یک عوام فریب است که همیشه به فکر منافع خودش است. او گفت هیچ استدلالی برای موفقیت‌های وی ندارد.
ز بازار جهان بیزار گشتم تو دلالی سوی بازار می‌رو
عاقبت پیراهنی یافت وببرد روز دیگر را بدلالی سپرد
جلوهٔ حسن عروسان ختن‌کم نشود از دلالی که کند پیرزنی در چادر
من از سود و زبان آگه نی‌ام لیک اینقدر دانم که جنس عافیت را جز خموشی نیست دلالی
ترکیب مکانیک نیوتونی و مکانیک کوانتومی در این مورد هرگونه استدلالی را همراه با تردید می‌کند.
در وصف صفا حیدر اقبال به چشمم بر دلدل دولت به دلالی دگر آمد
یوسف از خواری اخوان به کسادی افتاد که فروشنده به پیش آمد و دلالی کرد
دلالی نفت شمال از اشراف ای بی‌شرف گیری گواهت بازآ
مقالهٔ زن و داستان که در نشریه فوروم به چاپ رسید در سبک آکادمیک و روش استدلالی رایج است اما کتاب اتاقی از آن خود که به همان موضوع می‌پردازد و به نتایج مشابهی می‌رسد شیوه نگارشی خلاقانه و طنزآمیز دارد که «سنّت را به بازی می‌گیرد و مخاطب را همدست خود می‌کند و واقعیت را با خیال می‌آمیزد تا استدلال خود را به موثرترین شیوه ممکن ارائه دهد.»
به بازار هوس شغل چه سودا داشتم یارب زیان و سود رفت و مانده برجا ننگ دلالی
جامعه فلاسفه آمریکا مرگ آقاسلطان را به خانواده، دوستان و هم شاگردی‌های او تسلیت گفت. در این بیانیه آمده است که «ندا به عنوان یک دانشجوی فلسفه به خوبی به اهمیت و ارزش مناظره استدلالی آگاه بوده است.»
مقاله ماخ که انیشتین از آن الهام گرفته‌است «علم مکانیک» بود، جایی که ماخ از ایده نیوتن در مورد فضا و زمان مطلق، به ویژه در مورد استدلالی که نیوتن به ماندگاری وجود یک سیستم مرجع مطلوب می‌پرداخت ، انتقاد کرده‌است. آنچه که به نام استدلال سطل نیوتن نامیده می‌شود.
نقلست که شبی دزدی به خانه جنید رفت جز پیراهنی نیافت برداشت و برفت روز دیگر شیخ در بازار می‌گذشت پیراهن خود دید بدست دلالی که می‌فروخت خریدار می‌گفت: آشنائی خواهم تا گواهی دهد که از آن تست تا بخرم جنید برفت و گفت: من گواهی دهم که از آن اوست تا بخرید.
این افزایش در مقطعی ثابت و در سال ۱۳۹۵ دوباره به اوج رسید. در نیمه دوم سال ۱۳۹۶ شکست سیاست پولی، ارزی و تجاری دولت با خروج نقدینگی حبس شده در بانک‌ها و حرکت به سمت بازارهای دلالی خود را نشان داد و تا بهار ۱۳۹۷ قیمت دلار در ایران از ۵۸۰۰ تومان نیز فراتر رفت به‌گونه ای که در نیمه تیر ماه سال ۹۷ هر دلار نزدیک به ۹۰۰۰ تومان داد و ستد شد. در اوایل مرداد ۹۷ به ۱۲۰۰۰ تومان، در اواسط شهریور ۹۷ به ۱۴۰۰۰ تومان و در اوایل مهر ۹۷ به ۱۹۰۰۰ تومان رسید، یعنی دلار در سال ۹۷ در طول ۷ ماه ۳۲۷ درصد معادل ۳٫۲ برابر افزایش داشته است.
تا به دلالی آن دل فوق و تحت یابد از من پادشاهی‌ها و بخت