دریای اژه
معنی کلمه دریای اژه در فرهنگ فارسی
معنی کلمه دریای اژه در دانشنامه عمومی
شمار زیادی جزیره در محدوده دریای اژه جای گرفته است اما برخی نیز در کناره بیرونی مرز جنوبی آن قرار دارند، ازجمله کرت و رودس. بیشتر این جزیره ها متعلق به یونان و شماری از آن ها نیز جزو خاک ترکیه هستند. نام این دریا احتمالاً از واژه یونانی آئیگِس ( αἶγες ) به معنای «امواج» گرفته شده است. در زبان های اسلاوی جنوبی به این دریا، دریای سفید گفته می شود.
بیشتر جزیره های دریای اژه از مقصدهای گردشگری پرطرفدار هستند و در بندرگاه های آن ها افراد محلی زیادی برای پذیرش گردشگران و راهنمایی آن ها به اقامتگاه ها حضور دارند.
دریای اژه حدود ۲۱۴٬۰۰۰ کیلومتر مربع ( ۸۳٬۰۰۰ مایل مربع ) آب را پوشانده است و درازای آن ۶۱۰ کیلومتر و پهنای آن ۳۰۰ کیلومتر است. بیشینهٔ عمق دریا ۳٬۵۴۲ متر در شرق کْرِت می باشد.
نوارهٔ مرز جنوبی دریای اژه از غرب به شرق با این جزیره ها مشخص شده است: کیثیرا، آنتی کیثیرا، کرت، کاسوس، کارپاتوس و رودس.
جزایر متعدد دریای اژه را می توان به هفت گروه تقسیم کرد:
• گروه کیکلادس
• دودکانسا
• اژه شمالی ( دریای تراکیه )
• جزایر اژه شرقی ( ائوبیا )
• گروه سارونی
• اسپورادس شمالی
• گروه کِرِتی
خلیج ها و خلیج های کوچک دریای اژه به ترتیب ساعت گرد از سمت جنوب عبارتند از: کرت، میرابلو، آلمیروس، سودا و خانیا. و در خط ساحلی خاک اصلی: دریای میرتو در سمت غرب که خلیج آرگولی و خلیج سارونیک در سمت شمال غرب آن قرار گرفته اند، خلیج پاتلیس که با دریای ائوبویی جنوبی پیوند دارد، خلیج پاگاستی که با دریای ائوبویی شمالی پیوند دارد، خلیج ترمی در سمت شمال غرب، شبه جزیره خالکیدیکه شامل خلیج های کاسندرا و سینگیتی، و در سمت شمال، خلیج استریمونی و خلیج کاوالا. بقیه خلیج های دریای اژه در ترکیه قرار دارند و عبارتند از: خلیج ساروس، خلیج ادرمیت، خلیج دیکیلی، خلیج چاندارلی، خلیج ازمیر، خلیج قوش آداسی، خلیج گوک اوا و خلیج گول لوک.
دیرینگی خط ساحلی فعلی دریای اژه به حدود ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد می رسد. پیش از آن زمان، در اوج آخرین عصر یخبندان ( حدود ۱۸٬۰۰۰ سال پیش ) سطح دریا در همه جا ۱۳۰ متر پایین تر بود، و به جای بخش اعظمی از اژه شمالی امروزی، دشت های ساحلی پرآبی وجود داشت. جزایر امروزی این دریا، ازجمله جزیره میلوس با تولیدات مهم ابسیدین خود، زمانی که برای نخستین بار مسکونی شدند احتمالاً هنوز به سرزمین اصلی متصل بودند. ترتیب کنونی خط ساحلی حدوداً ۹۰۰۰ سال پیش ظاهر شد و بالا رفتن سطح دریا، بعد از عصر یخبندان، تا ۳٬۰۰۰ سال بعد از آن نیز ادامه یافت.
معنی کلمه دریای اژه در ویکی واژه
جملاتی از کاربرد کلمه دریای اژه
آخرین نبرد از دومین چرخهٔ جنگهای ایران و یونان نبرد میکال بود. بخشی از نیروی دریایی ایران هم که در نزدیکی دماغهٔ میکال (در جنوب غربی آسیای کوچک و روبروی جزیره ساموس) قرار داشت، در همین زمان به دست یونانیها نابود شد. پس از آن شکست، دریای اژه که داریوش رسیدن به آن را برای نگهداری درهٔ نیل (مصر) لازم میشمرد نیز به دست یونانیان افتاد.
آسیای صغیر، آسیای کوچک یا آسیانا نام منطقه ای تاریخی در غرب شبه جزیره آناتولی بود که از شمال با ناحیه بیثیتی، از جنوب با دریای مدیترانه، از غرب با دریای اژه و از شرق با گالاتیا هممرز بود.مهمترین شهر های آسیای صغیر در عهد باستان شامل پرگامون، رودس و افسوس بودند.
آمورگوس (به زبان یونانی: Αμοργός) یکی از جزیرههای یونان است که با وسعت ۱۲۶٫۳۴۶ و جمعیت ۱٬۹۷۳ نفر در استان اژه جنوبی در شهرستان ناکسوس قرار دارد. این جزیره در شرقیترین نقطه دریای اژه در ناحیه سیکلدیز قرار دارد.
آنتیسا (یونانی: Άντισσα) یکی از شهرهای جزیره لسبوس(لسووس) (از جزایر یونانی واقع در دریای اژه) بود. این شهر در قسمت شرقی جزیره و نزدیک به دماغه سیگریوم قرار داشت و دارای بندرگاه بود.
اِئوبویا (به یونانی: Εὔβοια) از جزایر یونان در دریای اژه است که در مقابل ساحل آتیک واقع شدهاست. نام رسمی و کلاسیک آن ائوبویا و است اما در زبان امروزی بیشتر اِویا خوانده میشود.
استان اژۀ جنوبی (به یونانی: Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου) یکی از سیزده استان یونان است. این استان شامل مجموعه جزایر کیکلادس و دودکانیسا در مرکز و جنوب شرقی دریای اژه است.
باد اتزی دریای اژه از بادهای معمول در خلیج ازمیر و شهر ازمیر است.
آتیک (به یونانی: Αττική)، یکی از مناطق تاریخی یونان است که آتن، پایتخت یونان در آن قرار دارد. این منطقهٔ تاریخی در مرکز شبهجزیرهٔ آتیک قرار دارد که خود به دریای اژه پیشرانده شدهاست.
ایران پیش از حملهٔ عربهای اسلامگرا، از لحاظ سیاسی، سرزمین مستقلی بود که از دریای اژه تا رودخانه سند گسترش داشت و بیشتر ساکنان آن، پیرو کیش زرتشتی بودند مزدیسنا آئین رسمی چهار امپراتوری ایران پیش از اسلام بود. در دوران ساسانیان این امر به صورت یک قانون مستحکم درآمد. هجوم مسلمانان به سرعت به سلطهٔ زرتشتی گری در ایران پایان داد و اسلام به جای آن به عنوان دین رسمی کشور درآمد.
در ۸ اکتبر ۱۹۹۶، ۷ ماه پس از تشدید تنش بر سر ایمیا/کاردک، یک میراژ ۲۰۰۰ یونانی، با شلیک یک مجیک ۲، جنگندهٔ اف-۱۶دی ترکیه را بر فراز دریای اژه سرنگون کرد. خلبان ترک، جان خود را از دست داد، اما کمک خلبان اجکت کرد و توسط نیروهای یونانی نجات یافت. در اوت ۲۰۱۲، پس از سرنگونی یک فروند آر اف-۴ئی ترکیه در سواحل سوریه، ایسمت ییلماز وزیر دفاع ترکیه در پاسخ به سؤالی در پارلمان، تأیید کرد که یک اف-۱۶دی بلاک۴۰ متعلق به ترکیه، در ۸ اکتبر ۱۹۹۶ توسط یک میراژ ۲۰۰۰ یونانی پس از نقض حریم هوایی یونان در نزدیکی جزیرهٔ خیوس سرنگون شد.