یکدله

معنی کلمه یکدله در لغت نامه دهخدا

یکدله. [ ی َ / ی ِ دِ ل َ / ل ِ ] ( ص نسبی ) موافق و بی ریا و بی نفاق. ( آنندراج ) ( برهان ) ( ناظم الاطباء ). صادق. ( ناظم الاطباء ). متفق.( غیاث ). یکدل. صمیمی. ( یادداشت مؤلف ) :
خوشا نبید غارجی با دوستان یکدله
گیتی به آرام اندرون مجلس به بانگ و ولوله.شاکر بخاری.ز ارج تو فرزانه یکدله
همم حجله شد ساخته هم گله.شمسی ( یوسف و زلیخا ).شمار شبان و شمار گله
بدانست پیغمبر یکدله.شمسی ( یوسف و زلیخا ).ای سپرده دین به دنیا وقت بود
گر شوی مر علم دین را یکدله.ناصرخسرو.- یکدله کردن دل با کسی ؛ با او همدل و هم آواز و متحد گشتن.با او صفا و یکرنگی یافتن :
با من صنما دل یکدله کن
گر سر ندهم آن گه گله کن.؟ای ده دله صددله دل یک دله کن.؟ || بدون تردید. بی فکری مخالف. ( یادداشت مؤلف ). || شجاع. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ). || ( ق مرکب ) یکسره. یک باره. ( یادداشت مؤلف ) :
یکسره میره همه باد است و دم
یکدله میره همه مکر و مری ست.حکیم غمناک ( از فرهنگ اسدی نخجوانی ).تو گردن نهی سوی گفتار من
شوی یکدله یار و غمخوار من.شمسی ( یوسف و زلیخا ). || ( اِ مرکب ) ظاهراً به معنی مرکز و نقطه اتکاء است :
یکدله شش جهت و هفت گاه
نقطه نه دایره بهرامشاه.نظامی.

معنی کلمه یکدله در فرهنگ معین

( ~. دِ لِ ) (ص مر. ) موافق ، بی ریا.

معنی کلمه یکدله در فرهنگ فارسی

موافق و بی ریا و بی نفاق باشد صادق

جملاتی از کاربرد کلمه یکدله

چو جیم یکدله ام با تو پس چرا با من زمیم بسته دهانی همی کنی تعلیم
بریز اشک و مخواه از حسین غیر حسین زهرچه دل به حسین بند و خویش یکدله کن
شیوه آشفته مدح حیدر و آل است عاشق صادقبعشق یکدله باشد
بباشید با آن سپه یکدله نخواهم که باشد کسی را گله
ای دودهٔ طهمورث، دل یکدله باید کرد یک سلسله دیوان را در سلسله باید کرد
عزیز فاطمه صد پاره تن فتاده به میدان هنوز دل، به دل آرام خویش یکدله دارد
قصه بسیار است و دل بس نازک و کم حوصله به که با یاد رخت گردد دل ما یکدله
دل در خم گیسوی تو چون یکدله بستیم ز آنحلقه دگر میل مقامات نکردیم
فکنده‌اند غلغله دوصد هزار یکدله به شاخ گل پی گله ز رنج انتظارها
از بهر آنکه یکدله بخشی مرا عطا گویم همه مدیح و ثنای تو یکدله