یقطین

معنی کلمه یقطین در لغت نامه دهخدا

یقطین. [ ی َ ] ( ع اِ ) گیاه بی ساق مثل درخت کدو و مانند آن. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( غیاث ). هر درختی که برروی زمین گسترده شود و دارای تنه ای که بر روی آن برپا باشد نبود مانند درخت کدو و جز آن که بیشتر بر کدو اطلاق شود. قوله تعالی : و أنبتنا علیه شجرة من یقطین. ( قرآن 146/37 ). ( ناظم الاطباء ) ( از تفسیر ابوالفتوح رازی ص 451 ). به لغت رومی درخت کدو را گویند خصوصاً و هر گیاهی که ساق آن افراشته نباشد عموماً همچون خربزه و هندوانه و خیار و حنظل و امثال آن.( برهان ) ( از اختیارات بدیعی ). درخت کدو و مانند آن.( دهار ). اسم کل نبات است که بر ساق نایستد. ( تحفه حکیم مؤمن ). ورکار. نجم. و رجوع به ورکار و نجم شود. || کدو. ( یادداشت مؤلف ). درخت کدو. ( مهذب الاسماء ) ( ترجمان القرآن جرجانی ص 108 ) :
چو بیدبن که تناور شود به پنجه سال
به پنج روز به بالاش بررود یقطین.سعدی.- یقطین هندی ؛ تامول. تانبول. تنبول. تنبل. ( یادداشت مؤلف ).
یقطین. [ ی َ ] ( اِخ ) از وجوه دعات اهل بیت بوده و مروان قصد گرفتن او کرد و او بگریخت و چون دولت هاشمیه مستقر گشت یقطین ظاهر شد و همواره در خدمت ابوالعباس و ابوجعفر منصور می زیست و معهذا معتقد به آل علی علیهم السلام بود و مانند فرزندان خویش به امامت آنان ایمان داشت و اموال خدمت جعفربن محمدبن علی می فرستاد. و این خبر، نمامان به منصور و مهدی خلیفه بردند. خداوند او را از شر آنان نگاه داشت و او به مدینه به سال 185 هَ. ق. درگذشت. ( از ترجمه الفهرست ابن الندیم ).

معنی کلمه یقطین در فرهنگ معین

(یَ ) [ ع . ] (اِ. ) هر بوته که بر زمین پهن شود چون خربزه ، کدو، خیار و جز آن .

معنی کلمه یقطین در فرهنگ عمید

۱. هر گیاه میوه دار که ساقه های آن روی زمین بخوابد، مثل بوتۀ کدو، خربزه، هندوانه، و خیار.
۲. کدو.

معنی کلمه یقطین در فرهنگ فارسی

هرگیاه میوه دارکه ساقه های آن روی زمین بخوابد، به معنی کدو، واحدش یقطینه
(اسم ) ۱- بوت. کدو. ۲- هربوته که بر زمین پهن شود چون خربزه و خیار و جز آن .

معنی کلمه یقطین در دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی یَقْطِینٍ: نوعی از کدو است که برگهای پهن و مدور دارد
ریشه کلمه:
یقطن (۱ بار)یقطین (۱ بار)
«یَقْطِین» از مادّه «قُطْن» به طوری که بسیاری از ارباب لغت و مفسران گفته اند: هر گیاهی است که ساقه ندارد، و دارای برگ های پهن است; مانند بوته خربزه و کدو و خیار و امثال آن. ولی بسیاری از مفسران و روات حدیث، در اینجا تصریح کرده اند که منظور خصوص «کدوبُن» است باید توجّه داشت که «شجره» در لغت عرب، هم به نباتاتی گفته می شود که دارای ساقه و شاخه است و هم بدون ساقه و شاخه، و به تعبیر دیگر اعم از درخت و گیاه است، حتی در اینجا حدیثی از پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله)نقل کرده اند که: شخصی به آن حضرت عرض کرد: اِنَّکَ تُحِبُّ الْقَرْعَ؟: «شما کدو را دوست می دارید»، فرمود: أَجَلْ! هِیَ شَجَرَةُ اَخِی یُونُسَ: «آری آن گیاه برادرم یونس است».
. مراد از یقطین در آیه چنانکه گفته‏اند کدو است درخت و بوته کدو در زمین پهن شده و دارای برگهای گرد و بزرگ است در اقرب الموارد گوید: یقطین گیاهی است که ساق ندارد مثل بوته حنظل و خیار ولی در عرف در کدوی گرد مانند خربوزه به کار رود طبرسی فرماید: آن کدو است و به قولی هر گیاه بی ساق. آیه در باره یونس «علیه السلام» است چون از شکم ماهی به زمین افتاد در سایه برگهای کدو استراحت کرد وگرنه آفتاب او را می‏سوزاند که در شکم ماهی پوست بدنش کاملاً نازک شده بود، لفظ «أَنْبَتْنا» نشان می‏دهد روئیدن آن به طور خارق العاده بوده است. یعنی: او را از شکم ماهی بیرون انداختیم که مریض بود و درخت کدوئی بر وی رویاندیم. این لفظ فقط یکبار در قرآن مجید به کار رفته است.

معنی کلمه یقطین در ویکی واژه

هر بوته که بر زمین پهن شود چون خربزه، کدو، خیار و جز آن.

جملاتی از کاربرد کلمه یقطین

بر عورت مظالم بن متی رویاند باغ فیضش یقطین را
تخم ریحان و سوسن و نسرین تخم کاهو و شلجم و یقطین
پیرزنی چند طفل زرد نگونسار گرد خود افکنده همچو بوتهٔ یقطین
بلی آن روضهٔ مینو مشاکل نیست رضوانش بلی این دوحهٔ طوبی مشابه نیست یقطینش
زود بالد خصم او مانند یقطین لیک او آن کند با خصم کآذرماه با یقطین کند
در نعمت او موسی زد مائده از سلوی در ملکت او یونس پرورده یقطینا
بپیش رایت ایشان نپاید رایت قیصر چنان چون پیش باد سرد هنگام خزان یقطین
دانشمندانی از اهل سنت مانند اِبن حَجَرِ عَسقَلانی و ابن نَجّار، از جایگاه ویژهٔ علی بن موسی الرّضا یاد کرده‌اند که در سنِ کمتر از بیست سالگی، در مسجد پیامبر بر منبر رفته و فتوا می‌داده‌است. ابن حجر در اینباره می‌نویسد که رضا، اهل علم و فضل بود که از جهت نسب نیز شرافت داشت. در میان امامان شیعه نیز، تنها چهار امام امکان نشر آزادانه اسلام را پیدا نمودند که علی بن موسی الرّضا آخرین آنان بود. بر اساس گزارشی از یقطینی، وی برای اثبات جایگاه علمی خود نزد برخی از شکاکان به امامتش، به پانزده‌هزار مسئله علمی‌شان پاسخ داده‌است. وی جلسات علمی تشکیل می‌داد که ویژهٔ شیعیان نبود و بزرگان اهل سنت نیز در این جلسات حاضر می‌شدند.