گمرک

معنی کلمه گمرک در لغت نامه دهخدا

گمرک. [ گ ُ رُ ] ( اِ ) باژ. باج. مَکس. کلمه گمرک بنابر مشهور از ریشه یونانی کوم مرکس یا کومرکی و به معنی حقوقی است که بر کالا و مال التجاره تعلق می گیرد و به عقیده بعضی از نویسندگان پس از فتح قسطنطنیه دولت عثمانی این واژه را از زبان یونانی اخذ و با تلفظ ترکی ، یعنی کومروک مورد استفاده قرار داده است. در فارسی این کلمه از ترکی گرفته شده ، در ضمن معاهدات نادرشاه با سلطان محمودخان اول پادشاه عثمانی ( 1195 هَ.ق. ) کلمه گمرک ذکر گردیده است. ظاهراً از زمانی که تجارت میان اقوام و ملل معمول بوده حقوق و عوارض گمرکی نیز از بابت عبور یا ورود و صدور کالا از بازرگانان اخذ و دریافت می شده ، چنانکه در یونان قدیم معادل یک پنجاهم و در امپراطوری روم معادل یک چهلم بهای کالا حقوق گمرکی دریافت می گردیده است. بنابه عقیده پرفسورراولینسون مستشرق معروف انگلیسی در زمان اشکانیان اداره گمرک در ایران وجود داشته و آنچه وارد کشور می گردیده ، مانند: ابریشم چین و ادویه هندوستان و کالاهای رومی در دفاتر مخصوص ثبت و از صاحبان آنها حقوق معینی دریافت می شده ، ولی کالاهای خارجی از پرداخت حقوق و عوارض مطلق معاف بوده است. در زمان ساسانیان اداره ای برای دریافت باج و حقوق متعلق به کالاها به نام دیوان وجود داشته که بعداً اعراب نیز همین کلمه را برای ادارات مأمور وصول مالیات خود قبول نموده و کلمه «دوآن » هم که ترجمه فرانسوی گمرک می باشد از لغت مزبور اخذ گردیده است. در عهدنامه خسروپرویز با یوستی نیانوس در ماده سوم آمده که تجار ایرانی و رومی همچنانکه از اعصار قدیم تا آن تاریخ به سوداگری مشغول بوده اند، از آن پس هم می توانند به تجارت هر قسم متاع بپردازند؛ اما کالای آنان باید از دوائر معمولی گمرک بگذرد. در ماده چهارم مقرر شده که نمایندگان و رسولان رسمی هر یک از متعاهدین در سرزمین طرف مقابل حق استفاده از اسبان چاپار دارند و می توانند بدون مانع و بی پرداخت عوارض گمرکی تمام اجناس را که همراه دارند وارد خاک دیگری بنمایند. پس از هجوم عربها و فتح ایران ، خلیفه دوم مقررات گمرکی را در تمام ممالک مفتوحه برقرار نمود بدین طریق که از کالاهای متعلق به یهود و نصاری از هر بیست درهم یک درهم و از سایرین از هر ده درهم یک درهم حقوق و عوارض اخذ می کردند. ابن حوقل می گوید: ( در عهد عباسی ) هر سالی یک میلیون درهم از کالاهای صادره از آذربایجان به نواحی ری باج می گرفتند. و این کالاها بیشتر برده و چهارپا و گاو و گوسفند و اجناس دیگر بود. در دوره های بعد در ایران بیشتر رویه تجارت آزاد مرسوم بوده است. از زمان صفویه به بعد از کالاهای وارده به کشور حقوق و عوارضی بنام فرضه گرفته میشده است. عوارض گمرکی کالاهای وارد از طریق خلیج فارس به کیفیت بهای آنها تعیین می شده است ، منتها چون دولت قادر به نظارت دقیق در اخذ حقوق گمرکی نبوده از زمان شاه سلیمان 1085 هَ. ق. / 1674م. گمرک به اجاره داده شد و این ترتیب بیش از دو قرن تا ورود رایزنان بلژیکی در ایران ادامه داشت. در سنه 1277 هَ. ش. اجاره گمرک لغو شد. علت اصلی این الغاءاین بود که به موجب عهدنامه ترکمانچای مقرر شده بود از کالاهای وارد از روسیه تزاری فقط پنج درصد بها به عنوان حقوق گمرکی اخذ شود. و سه سال بعد، سایر دول نیز به عنوان دول کاملةالوداد، از مزایای مزبور شروع به استفاده کرده بودند و در واقع حقوق گمرکی در ایران به طور یکنواخت بر اساس پنج درصد استوار گردیده بود، بدون آنکه با دولت ایران معامله شده باشد. بعداً که دولت ایران مبادرت به استقراض از روسیه و انگلستان نمود و درآمدهای گمرکی شمال و جنوب گروگان این وامها قرار داده شد، به منظور جلوگیری از حیف و میل درآمدهای گمرکی و با توجه به لزوم رعایت موازنه سیاسی ، دولت ایران در زمان مظفرالدین شاه و صدارت امین الدوله مبادرت به استخدام مستشاران بلژیکی نمود. بنابه پیشنهاد رئیس هیئت مزبور که عنوان وزیر گمرکات یافته بود و فرمان همایونی مورخ 18 ذیحجة 1318 هَ. ق. اجاره گمرکخانه ها و وصول عوارض داخلی ، از قبیل : حقوق خانات و راهداری و قپانداری ملغی و مقرر شد از بهای اجناس وارد به مأخذ 5 درصد و به اضافه از هر بار چهل من تبریز بیست ودو شاهی از مکاری دریافت گردد. پس از استقرار مشروطیت ، عنوان وزارت از رئیس هیئت مستشاران بلژیکی سلب شد و اداره کل گمرک تحت نظارت وزارت دارائی قرار گرفت. اولین تعرفه گمرکی ایران براساس وزن و ارزش ، در سال 1282 هَ. ش. بوسیله مستشاران بلژیکی تنظیم گردید و ده سال پس از اجرای آن ، درآمدهای گمرکی کشور که در سال 1277 ده میلیون ریال بوده به 47میلیون ریال ترقی کرد. در سال 1299 هَ. ش. تعرفه دیگری براساس وزن و تعداد وضع گردید که از لحاظ واردات ، مشتمل بر 52 باب و 94 قسمت جزو و از لحاظ صادرات ، مشتمل بر 12 باب بود. حداکثر حقوقی که به موجب این تعرفه دریافت میشد در سال 1306 هَ. ش. بالغ بر 90میلیون ریال بود. پس از الغای کاپیتولاسیون نخستین قانون تعرفه گمرکی ایران در اردیبهشت 1307 براساس حداقل و حداکثر حقوق گمرکی تصویب شد. بموجب آن ، دولی که الغای کاپیتولاسیون را به رسمیت شناخته و بالنتیجه به عقد قرار داد بازرگانی با ایران توفیق یافته بودند از تعرفه حداقل استفاده کردند و کالاهایی که از سایر کشورها وارد میشد مشمول پرداخت حداکثر حقوق گمرکی گردید. در سالهای 1315 و 1320 و 1329 و 1332 هَ. ش. چندین بار در قانون تعرفه گمرکی ایران تجدید نظر شد. و سرانجام با استفاده از تجربیات جامعه ملل سابق و طرحی که برای تعرفه گمرکی تهیه گردیده و در بسیاری از کشورهای جهان مورد استقبال و استفاده قرار گرفته بود، قانون تعرفه گمرکی در دهم تیر 1337 به تصویب مجلس شورای ملی رسید. قانون مزبور مشتمل بر 36 ماده و جدول منضم به آن است که مشتمل بر 21 فصل و 86 بخش و 991 نوع کالا است. در این فصول ، انواع کالاها به حال ماده اولیه ، نیمه ساخته و تمام شده و آماده به مصرف ذکر شده و با رعایت احتیاجات کشور، تولیدات داخلی ، تقویت و حمایت صنایع ملی و قوه خرید و میزان نیازمندی طبقه مصرف کننده برای آنها حقوق و عوارض گمرکی وضع گردیده است. درآمد اداره گمرک در اولین سال تأسیس ( 1277 هَ. ش. ) جمعاً بالغ بر ده میلیون ریال بود و در سال 1338 هَ. ش. به بیش از 9میلیارد ریال که برابر با یک سوم بودجه کل کشور بود رسید. در قبال این درآمد هنگفت ، هزینه اداری گمرکخانه در سال 1338 بالغ بر 240میلیون ریال ، یعنی کمتر، از 3% درآمد مذکور بود. ( ماهنامه گمرک از شماره 347 به بعد، ایران در زمان ساسانیان تألیف کریستن سن ترجمه رشیدیاسمی چ 2 ص 146، میهن ما تألیف محمد حجازی صص 675 - 678، راهنمای ایران ، نشریه دائره جغرافیای ستاد ارتش سال 1330 صص 55-58، جغرافیای اقتصادی کیهان صص 411-415، تاریخ تمدن اسلامی جرجی زیدان ج 2 ص 93 و ترجمه همان کتاب به فارسی ج 2 ص 110 ).

معنی کلمه گمرک در فرهنگ معین

(گُ رُ ) (اِ. ) [ مأخوذ از ترکی ] ۱ - اداره ای که مأمور مراقبت از ورود و خروج کالاها (بر اساس قانون واردات و صادرات ) و دریافت حقوق گمرکی از دارندگان آن هاست . ۲ - هزینه ها و حقوق گمرکی .

معنی کلمه گمرک در فرهنگ عمید

مالیاتی در مرز که از کالاهای وارد یا صادر شده، اخذ می کنند.

معنی کلمه گمرک در فرهنگ فارسی

بسال ۱۲۸۷ ه .ش . ( ۱۸۹۸ م . ) در زمان صدارت امین الدوله دولت ایران مبادرت باستخدام مستشاران بلژیکی برای اداره گمرک کرد و رئیس هیئت مذکور که [ نوز ] نام داشت عنوان وزیر گمرکات یافت . پس از استقرار مشروطیت عنوان وزارت از رئیس هیئت مستشاران بلژیکی سلب شد و [ اداره کل گمرک ] زیر نظارت وزارت دارایی قرار گرفت . نخستین تعرفه گمرکی ایران بر اساس وزن و ارزش در سال ۱۲۸۲ ه .ش . بوسیله مستشاران بلژیکی تنظیم گردید در سال ۱۲۹۹ ه . ش. تعرفه دیگری بر اساس وزن و تعداد وضع گردید . در سالهای ۱۳۱۵ و ۲٠ و ۲۹ و ۳۲ ه .ش . چند بار در قانون تعرفه گمرکی ایران تجدید نظر شد و سرانجام قانون تعرفه گمرکی در دهم تیر- ماه ۱۳۳۷ ه .ش . بتصویب مجلس شورای ملی رسید . این قانون مشتمل بر ۳۶ ماده بود . اداره کل گمرکات تا سال ۱۳۳۷ بصورت اداره کل جزو وزارت دارایی اداره میشد . و آن سال تبدیل به [ وزارت کل گمرکات و انحصارات ] شد . در اوایل ۱۳۴٠ ه .ش . در کابینه دکتر علی امینی وزارت نامبرده منحل شد و اداره کل گمرک به وزارت اقتصاد پیوست اقتصاد پیوست و اکنون جزو وزارت اقتصاد است .
ماخوذازترکی، مالیاتی که درمرزارکالاهائی که واردیاصادرمیشودمیگیرند
( اسم ) وجهی که دولت برای دخول یا خروج کالا و مال التجاره گیرد : تلگراف اندر زمان ناصرالدین شد درست پس مظفر شاه گمرک را نمود اصلاح و پست . جمع : ( غلط ) گمرکات . یا ادار. گمرک . اداره ای که اخذ وجوه گمرک بعهد. آن محول است .

معنی کلمه گمرک در دانشنامه عمومی

گمرک ( به انگلیسی: Customs ) یک مرجع یا آژانس در کشوری است که مسئول جمع آوری تعرفه ها و کنترل جریان کالاها از جمله حیوانات، حمل و نقل، وسایل شخصی و وسایل خطرناک به داخل و خارج از کشور است. به طور سنتی، گمرک به عنوان موضوعی بازرگانی و مالی در نظر گرفته می شود که عوارض گمرکی ( یعنی تعرفه ها ) و سایر مالیات های واردات و صادرات را دریافت می کند. در دهه های اخیر، دیدگاه ها در مورد عملکرد گمرک به طور قابل توجهی گسترش یافته است و اکنون سه موضوع اساسی را شامل می شود: مالیات، امنیت و تسهیل بازرگانی.
هر کشور قوانین و مقررات خاص خود را برای واردات و صادرات کالا به داخل و خارج از کشور دارد که توسط مقامات گمرکی آنها اعمال می شود. واردات / صادرات برخی کالاها ممکن است کاملاً محدود یا ممنوع باشد. طیف گسترده ای از مجازات ها برای کسانی که این قوانین را نقض می کنند، قرار دارد.
عملکرد سنتی گمرک ارزیابی و جمع آوری حقوق گمرکی بوده است که تعرفه یا مالیات بر واردات یا در بعضی مواقع صادرات کالا است. کالاهای تجاری که هنوز از گمرک ترخیص نشده اند، در یک منطقه گمرکی که غالباً فروشگاه پیوندی نامیده می شود، نگهداری می شوند تا فرآوری شوند. بندرها مجاز معمولاً مناطق گمرکی شناخته شده هستند.
هدف اخیر گمرک تسهیل تجارت بوده است که ساده سازی پردازش واردات و صادرات کالا برای کاهش هزینه های معاملات تجاری است. درک معاصر مفهوم «تسهیل تجارت» براساس توصیه شماره ۴ «نهادهای ملی تسهیل تجارت» سازمان ملل متحد / CEFACT است. طبق مفاد آن ( بند ۱۴ ) ، تسهیلات تشریفات، رویه ها، اسناد و عملیات مربوط به معاملات تجاری بین المللی را شامل می شود. اهداف آن ساده سازی، هماهنگی و استانداردسازی است، به طوری که معاملات از قبل آسان تر، سریعتر و اقتصادی تر می شوند.
حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در ایالات متحده عامل اصلی در تقویت قابل توجه مؤلفه امنیتی عملیات مدرن گمرکی شده است، و پس از آن اقدامات کنترل گرا برای امنیت زنجیره های تأمین به منظور جلوگیری از خطر به طور گسترده ای اجرا شده است. شناسایی. امروز در فرودگاه ها، گمرک به عنوان نقطه بازگشت هیچ مسافری عمل نمی کند. مسافران پس از ترخیص گمرک، دیگر نمی توانند برگردند. هرکسی که به فرودگاه می رسد قبل از ورود رسمی به یک کشور باید گمرک را نیز ترخیص کند. کسانی که قانون را نقض کنند توسط گمرک بازداشت و احتمالاً به محل اصلی خود بازگردانده می شوند. رفت و آمد مردم به داخل و خارج از کشور به طور معمول توسط مقامات مهاجرت تحت نام ها و ترتیب های مختلفی کنترل می شود. مقامات مهاجرت معمولاً مدارک مناسب را بررسی می کنند، تأیید می کنند که شخصی مجاز به ورود به کشور است، افراد تحت تعقیب با دستور بازداشت داخلی یا بین المللی را دستگیر می کند و مانع ورود افرادی می شود که برای کشور خطرناک تلقی می شوند.
گمرک (تهران). گمرک محله ای در محدوده مرکزی تهران است. این محله در مرکز تهران در حد فاصل خیابان مولوی تا خیابان قزوین قرار دارد و از شمال وجنوب به خیابان کارگر، از شرق به خیابان مولوی و از غرب به خیابان هلال احمر متصل می شود.
محله گمرک تهران که امروزه در منابع رسمی به عنوان نام محله رازی شناخته میشود، یکی از قدیمی ترین محله های واقع در منطقه ۱۱ شهرداری تهران است. در محله گمرک مشاغلی مانند فروش البسه نظامی، لوازم کوهنوردی، کتانی و موتور سیکلت به چشم می خورد بطوریکه مرکز بورس این کالاها می باشد.
این محله از طریق ایستگاه مترو مهدیه و هلال احمر دسترسی دارد.
• بوستان رازی
• فرهنگسرای رازی
• پردیس سینمایی رازی
گمرک (سیواس). گمرک ( به ترکی استانبولی: Gemerek، به ارمنی: Գեմերեկ ) یک منطقهٔ مسکونی در ترکیه است که در استان سیواس واقع شده است. گمرک ۱٬۲۰۴ متر بالاتر از سطح دریا واقع شده است.

جملاتی از کاربرد کلمه گمرک

قطعنامه اتحادیه گمرکی عرب شامل ۱۷ فصل و ۱۷۹ اصل است و روابط تجاری میان جهان عرب را تنظیم می‌کند. یکی از اهداف این اتحادیه افزایش تجارت و سرمایه‌گذاری متقابل میان کشورهای عربی است.