گلرنگ

معنی کلمه گلرنگ در لغت نامه دهخدا

گلرنگ. [ گ ُرَ ] ( ص مرکب ) به رنگ گل. سرخ رنگ. سرخ :
گلرنگ شود چو روی شویی همه جو
مشکین گردد چو مو فشانی همه کو.رودکی.دگرباره بیدار شد خفته مرد
برآشفت و رخسار گلرنگ کرد.فردوسی.تا به یاقوت تنک رنگ بماند گل سرخ
تا به بیجاده گلرنگ بماند گل نار.فرخی.ملک بر فرش دیباهای گلرنگ
جنیبت راندو سوی قصر شد تنگ.نظامی.ملک حیران شد کآن روی گلرنگ
چرا شد شاد و چون شد باز دلتنگ.نظامی.چندان سر خود بکوفت بر سنگ
کز خون همه کوه گشت گلرنگ.نظامی ( لیلی و مجنون ص 145 ).ساقی بده آن شراب گلرنگ
مطرب بزن آن نوای بر چنگ.سعدی ( طیبات ).باده گلرنگ تلخ تیز خوشخوار سبک
نُقلش از لعل نگار و نَقلش از یاقوت خام.حافظ.پیر گلرنگ من اندر حق ازرق پوشان
رخصت خبث نداد ارنه حکایتها بود.حافظ.از آن چون زخم میسازم گریبان پاره از شادی
که خونم رزق آن لبهای گلرنگ است میدانم.صائب ( از آنندراج ).
گلرنگ. [ گ ُ رَ ] ( اِخ ) نام اسب رستم است :
|| نام اسب فریدون :
برآمد چو باد دمان از برش
بشد تیز گلرنگ زیر اندرش.فردوسی.سرش تیز شد کینه و جنگ را
به آب اندر افکند گلرنگ را.فردوسی. || نام اسب فریبرز :
چو دیدش درآمد ز گلرنگ زیر
هم از پشت شبرنگ شاه دلیر.فردوسی.، گل رنگ. [ گ ُ ل ِ رَ ] ( ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) گل کاجیره. کاچیره. کازیره. گل عصفر. گل کاغاله. بهرمان. کافشه. احریض. و رجوع به کاجیره شود.

معنی کلمه گلرنگ در فرهنگ معین

(گُ. رَ ) (ص مر. ) به رنگ گل ، سرخ رنگ .

معنی کلمه گلرنگ در فرهنگ عمید

به رنگ گل، هم رنگ گل سرخ، گل فام.

معنی کلمه گلرنگ در فرهنگ فارسی

لقبی است اسب رستم را ( گلرخش ) : [ سرش تیز شد کینه و جنگ را به آب اندر افکند گلرنگ را . ] ( فردوسی )
برنگ گل ( سرخ ) احمر : تا بیاقوت تنک رنگ بماند گل سرخ تا به بیجاد. گلرنگ بماند گل نار ... ( فرخی ) یا پیر گلرنگ حافظ گوید : پیر گلرنگ من اندر حق از رق پوشان رخصت خبث نداد ارنه حکایتها بود . ( حافظ ) مرحوم دهخدا در حاشی. دیوان حافظ چاپ قزوینی در مورد گلرنگ نوشته اند : بگمان من یکرنگ است : غلام همت دردی کشان یکرنگم نه آن گروه که از رق لباس و دل سیهند . ( حافظ ) با وجود تقابل یکرنگ و ازرق لباس درین بیت و تقابل گلرنگ و ازرق پوش در بیت قبل چون نسخ قدیم و معتبر پیر گلرنگ دارند همان را باید معتبر دانست . از سوی دیگر گلرنگ را حافظ در جا های دیگر نیز آورده : دختری شبگرد تند تلخ گلرنگست و مست گر بیابیدش بسوی خان. حافظ برید . ( حافظ ) باده ای گلرنگ تلخ تیز خوشخوار سبک نقلش از لعل نگار و نقلش از یاقوت خام . ( حافظ ) درین موارد گلرنگ صفت باده و می است و بهمین مناسبت در بیت مورد بحث نیز بعضی پیر گلرنگ را پیر می فروش دانسته اند ولی استعمال گلرنگ درین ابیات ناقض آن نیست که این ترکیب در موارد دیگر مفهومی دیگر داشته باشد . برخی نیز گلرنگ را کنایه از صراحت و یکی بودن ظاهر و باطن محسوب کنند و پیر گلرنگ را پیر بی تزویر و صریح دانند . درینجا باید یاد آور شد که رنگ سرخ در طریقت ( مخصوصا روز بهانیه ) اهمیتی خاص دارد و شیخ روزبهان خود نیز به گل سرخ توجه خاص داشته . طبق قول سودی مفسر دیوان حافظ بنقل از مناقب خواجه گلرنگ لقب عطار مرشد حافظ است .
گل کاجیره کاچیره کازیره گل عصفر

معنی کلمه گلرنگ در فرهنگ اسم ها

اسم: گلرنگ (دختر) (فارسی) (تاریخی و کهن، گل) (تلفظ: gol rang) (فارسی: گلرنگ) (انگلیسی: gol rang)
معنی: به رنگ گل، هم رنگ گل سرخ، گل فام، ( مجاز ) زیبارو، گلِ رنگ، به رنگ گل سرخ، سرخ

معنی کلمه گلرنگ در دانشنامه عمومی

گلرنگ یا گُلِ خشت ( نام علمی: Carthamus tinctorius ) گیاهی است یکساله که ارتفاع آن به حدود ۶۰ سانتیمتر می رسد. برگ های آن پهن، دندانه دار و بدون دمبرگ می باشد. رگبرگ ها در قسمت زیرین برگ کاملاً نمایان است. گل های آن منفرد، لوله ای و به رنگ زرد مایل به قرمز است که در انتهای ساقه ظاهر می شود. میوه آن سفید و به صورت فندقه بوده که انتهائی آن دارای دسته ای تار نازک است. گلرنگ، یکی از گیاهان دارویی بسیار مهم است که در آشپزی نیز کاربرد دارد و به آن زعفران تقلبی گفته می شود. از گیاه گلرنگ در صنعت رنگرزی نیز استفاده می شود.
این گیاه بومی ایران است و در حال حاضر در بیشتر نقاط دنیا کشت می شود. این گیاه در مناطق مختلف ایران با اسامی مختلفی شناخته می شود، از جمله: کاچیره، کاجیره، کاجره، کازیره، کاپیسه، کاژیره، کاغله، کاغاله، کاخلی، قاقلی، هِچْک، پَلْم ( با پَلِم به معنای آقطی فرق دارد ) ، مُعَصفَر، گُل عُصفُر، کافشه، گل کاغذجیله، گل کِویشَک، قرطم، خِسک، خِسق. این گیاه در بعضی از استان های جنوبی مانند سیستان و بلوچستان هِچْک ودر کرمان گل خِشت نیز نامیده می شود. [ نیازمند منبع]
این گیاه بومی مشرق زمین بوده و پس از آن به سایر مناطق دنیا منتشر شده است و امروزه در اغلب کشورها کاشته می شود؛ در کشور ایران نیز در بلوچستان، خراسان، تفرش، استان کرمان، تبریز و استان چهارمحال و بختیاری و روستای خوی شهرکرد و برخی مناطق دیگر می روید.
گل های لوله ای این گیاه دارای ماده ای قرمز رنگ به نام کارتامین می باشد که در آب به مقدار کم حل می شود ولی در الکل محلول است. کارتامین به علت رنگ زیبایی که دارد در رنگرزی به کار می رود. ماده زردرنگی نیز در گل این گیاه وجود دارد که زرد گلرنگی خوانده می شود. بر اساس مطالعات تجزیه عاملی هر چه میزان کارتامین که موجب رنگ قرمز گل های گلرنگ می شود بیشتر باشد، تعداد دانه در غوزه نیز افزایش پیدا می کند.
میوه گلرنگ دارای پروتئین و حدود ۶۰٪ روغن است که اگر به طریقه فشار سرد به دست آید روغن خوبی برای تغذیه است. این روغن حدود ۷٪ اسیدهای چرب اشباع شده، ۲۰٪ اسید اولئیک، ۶۵ ٪ اسید لینولئیک و ۵٪ اسید لینولنیک دارد.
این روغن دارای چربی های اشباع نشده فراوان است. کسانی که چربی خون بالایی دارند در آشپزی از این روغن استفاده می کنند.
گل های این گیاه را برای رنگین کردن خوراکی ها به ویژه کلوچه ( ایشلی کوکه ) بکار می برند.
گلرنگ (سرده). گلرنگ وحشی ( نام علمی: Carthamus ) نام یک سرده از تیره کاسنیان است.

معنی کلمه گلرنگ در دانشنامه آزاد فارسی

گیاهان متعلق به جنس Carthamus از تیرۀ کاسنی (مرکبان). گونۀ معروف این جنس، C. tinctorius است. این گیاه، یک ساله یا دوساله، با ساقه ای به ارتفاع ۶۰ سانتی متر، برگ های دندانه دار و خاردار و گل های لوله ای زرد مایل به قرمز و نارنجی شونده است. ظاهراً منشأ اولیۀ آن در عربستان بوده است. از گل های لوله ای این گیاه، دو ماده، یکی زردرنگ و دیگری قرمزرنگ به نام کارتامین می گیرند که در رنگرزی کاربرد دارند. این گونه و برخی گونه های دیگر این جنس، خواص دارویی نیز دارند. از گلرنگ برای تولید زعفران تقلبی استفاده می کنند. گونه C. tinctorius را در فارسی، کافشه و کاجیره و در عربی قُرطم می نامند.

معنی کلمه گلرنگ در ویکی واژه

به رنگ گل، سرخ رنگ.

جملاتی از کاربرد کلمه گلرنگ

چهره گلرنگ آن سرو روان خارم نهاد تا مرا صد خار در چشم روان آمد پدید

می گلرنگ در جام طرب کرد به مستی هوشیاری را ادب کرد

گر شدم لاله صفت غرقه به خون عیب مکن که بدین گونه ز شوق رخ گلرنگ توام

گذشت عمر و تو مست شراب گلرنگی دمید صبح و تو چون سبزه در ته سنگی

تا رخ از باده گلرنگ برافروخته‌ای جگر لاله‌عذاران چمن سوخته‌ای

ساقی از آن باده گلرنگ ده بر سر من دانش و فرهنگ ده

توان در پرده شرم از عذار یار گل چیدن که حسن باده گلرنگ در مینا شود پیدا

گل اندام و گلرنگ و گلنار فام دل آرای و دلجوی و دلبند نام

اوایل دههٔ ۱۳۷۰ این گروه کمتر از ۵۰ نفر نیرو داشته است. اوایل دههٔ ۸۰ تعداد اعضای گروه به ۵۰۰ نفر می‌رسد. سال ۸۸ حدود ۳٬۵۰۰ نفر در صنایع مختلف گروه صنعتی گلرنگ اشتغال داشته‌اند و هم‌اکنون حدود ۱۷٬۰۰۰ نفر نیرو در این گروه مشغول به کار اند. در سال ۹۲ حدود ۲٬۷۰۰ نیروی کار به گروه صنعتی گلرنگ پیوسته‌اند. حدود ۹۱ درصد از نیروی کار گروه صنعتی گلرنگ در فاصلهٔ سنی ۲۰ تا ۴۰ سال هستند. گروه صنعتی گلرنگ حدود ۷۸٪ اشتغال برای مردان و ۲۲٪ اشتغال برای زنان ایجاد نموده است. تعداد اعضای گروه صنعتی گلرنگ در نیمهٔ دوم سال ۹۸ به بیش از ۳۰ هزار نفر رسید.و حالا این شرکت بیش از ۴۰٬۰۰۰ نفر اعضای این خانوادهٔ بزرگ را تشکیل داده‌اند.

چون به پای خم می سر نگذارم صائب؟ من که از باده گلرنگ فزاید هوشم

که دارم آرزو زان سرو گلرنگ که همچون تو در آغوشش کشم تنگ