گشتن

نهادندش آنجا و گشتند باز جهان را چنین است آیین وساز

پیران ز چاره عاجز در کار این جوانان کاینان به سحر و اعجاز گشتند درس خوانان

فردای آن روز شمّه تمامی وقت به فکر رسیدن آن مردان سوارکار که خود را برادران او دانستند بود اما تا نزدیکی غروب آفتاب هنوز هیچ خبری از آنان نیامده بود تا اینکه ناگهان یکی از روستائیان خبر داد که از دور اسب سوارانی را می‌بیند که با سرعت به سمت روستا نزدیک می‌شوند. این امر باعث تعجب اهالی گردید و همه جمع گشتند که از احوال آن سواران غریب جویا شوند. پس از نزدیک شدن سواران، لباس‌های زیبا و گران‌قیمت آنان مردم را مبهوت خود کرده بود چرا که معلوم بود این مردان حتماً باید از حاکمان و بزرگان عرب باشند.

خلق بر این بساط‌ها بر کف تو چو مهره‌ای هم ز تو ماه گشتنا هم ز تو مهره بردنا

چون ز عطر وحی کر گشتند و گم بد فغانشان که تطیرنا بکم

عنقا نشان شهرت گمنامی خودیم کو بازگشتنی که به افواه رفته‌ایم

آنا هدویگ بول در سال ۱۹۲۱ به شهر حلب، سوریه رفت و یک اردوگاه برای پناهندگان بازمانده از نسل‌کشی ایجاد نمود. او همچنین یک بیمارستان به کمک پزشکان اروپایی برای درمان زنان و کودکان بیمار ارمنی و یک مدرسه برای تحصیل آنان و یک بنگاه کار برای کسب درآمد برای بهبود زندگی پناهندگان ایجاد نمود. بازماندگان از نسل‌کشی نام او را «مادر ارمنی» نام نهادند. در سال ۱۹۵۱ بسیاری از پناهندگان به کمک او به ارمنستان شرقی تحت حاکمیت اتحاد شوروی بازگشتند.

بر چرخ کشیدی سر ناگاه، ندانستی کانگشت‌نما خواهی گشتن، ز قمر بودن

شاعران گشتند جیشی تارومار وین مبارز کرد کار صد سوار

راست رو را غمی از عربده دشمن نیست ره چو باریک شود وسعت برگشتن نیست

وَ لَمَّا سُقِطَ فِی أَیْدِیهِمْ و چون پشیمان گشتند از پرستیدن گوساله وَ رَأَوْا أَنَّهُمْ قَدْ ضَلُّوا و دیدند که از راه بیراه گشتند قالُوا گفتند: لَئِنْ لَمْ یَرْحَمْنا رَبُّنا وَ یَغْفِرْ لَنا اگر نبخشاید بر ما خداوند ما و نیامرزد ما را لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِینَ (۱۴۹) ناچار که از زیانکاران باشیم و از نو میدان.

نغز گویان که گفتنی گفتند مانده گشتند و عاقبت خفتند