گشتاپو
معنی کلمه گشتاپو در فرهنگ فارسی

گشتاپو

معنی کلمه گشتاپو در فرهنگ فارسی

اداره پلیس مخفی آلمان در زمان رایش سوم و زمامداری هیتلر .

معنی کلمه گشتاپو در دانشنامه عمومی

گِشتاپو ( به آلمانی: Geheime Staatspolizei ) ( به آلمانی: Gestapo ) نام اختصاری نیروی پلیس مخفی آلمان در دوره حاکمیت حزب نازی بود. در طی این دوره، گشتاپو بازوی اجرایی در بحث امنیت داخلی و ضد جاسوسی بوده و تحت فرمان وافن اس اس به سرکوب مخالفین و مبارزه با جاسوسان می پرداخت. این سازمان در سال ۱۹۳۳ میلادی به دستور آدولف هیتلر، پیشوای آلمان و از میان درس خواندگان و نیروهای امنیتی جمهوری وایمار تشکیل شد.
با بر سر کار آمدن نازی ها در سال ۱۹۳۳ نیروی اس آ رفتارهای بسیار خشونت باری را نسبت به احزاب مخالف نازی و همچنین شهروندان آلمانی منجمله یهودیان نیز، اعمال می کرد. علت این رفتارها آن بود که هیتلر پلیس را در قرار گاه های پلیس گذاشته بود و از بازوی نظامی مؤثر خود در آن زمان یعنی اس آ استفاده می کرد؛ ولی بعد از سرکوب مخالفان و مشاهده رفتار افراطی و بیش از حد اس آ نسبت به شهروندان، هیتلر تصمیم گرفت تااس آ را از خیابان ها جمع کند و نیروی پلیس عادی را به خیابان ها باز گرداند و همین طور نیز شد. بعد از این جریان نیروهای اس اس گسترش یافتند و نیاز به یک پلیس مخفی حرفه ای نیز احساس شد؛ چون اکثر احزاب مخالف فعالیت مخفیانه را در پیش گرفتند و در نتیجه برای کشف این فعالیت ها نیاز به یک پلیس مخفی حرفه ای بود. اس آ که در سرکوب گروه های مخالف با فعالیت آشکار مفید بود دیگر به درد این کار نمی خورد؛ در نتیجه نیاز به یک سازمان پلیس مخفی شدیداً احساس می شد. در آن زمان چون هیتلر تنها به نیروهای وفادار خود مطمئن بود در نتیجه تشکیل و سازماندهی پلیس مخفی را به گارد محافظین هیتلر یعنی اس اس، سپرد.
بعد از کنار زدن اس آ، اس اس مسئولیت حفظ امنیت داخلی و همچنین کسب اطلاعات را در اوایل کار بر عهده گرفت و در سال ۱۹۳۵ پلیس کل آلمان نیز به زیرمجموعه اس اس اضافه شد. بازوی اس اس در دو مقوله حفظ امنیت داخلی و کسب اطلاعات خارجی دو سازمان بود یعنی گشتاپو و اس د دپارتمانی از اس اس بودند که وظیفه امنیت داخلی به عهده گشتاپو بود و اس د مسئول جمع آوری اطلاعات خارجی بود. این دو نهاد وابسته به مرکزی تحت عنوان اداره مرکزی امنیت رایش بودند که این اداره مرکزی نیز زیر مجموعه اس اس بود. هانریش مولر رئیس گشتاپو بود و راینهارد هایدریش رئیس اس د بود، که بعد از به قتل رسیدن هایدریش ارنست کالتن برونر جانشین او شد
در کنار این دو سازمان مربوط به اس اس، سازمان دیگری تحت عنوان آبوهر وابسته به ستاد فرماندهی ورماخت وجود داشت که هر دو کار امنیت داخلی و اطلاعات خارجی را یک جا انجام می داد و رئیس آن دریاسالار ویلهلم کاناریس بود. آبهور با این دو سازمان به شدت رقیب بود. در اوایل کار این سازمان از حدود ۵۰ نفر تشکیل شده بود، این رقم تا پایان حکومت هیتلر به ۳۰٬۰۰۰ نفر رسید که از جاسوس ها و افراد اداری تشکیل شده بودند. با وجود تعداد کم افراد این گروه، ترسی که از آن ها در جامعه حکم فرما بود، بسیار زیاد بود؛ دلیل آن هم چیزی جز همکاری مردم در لو دادن یکدیگر به این سازمان نبود.

معنی کلمه گشتاپو در دانشنامه آزاد فارسی

گِشْتاپو (Gestapo)
هیملر و گورینگ در ملاقات برای تأسیس رسمی گشتاپو، 1934، برلین
ملخص عنوانی آلمانی، به معنای پلیس مخفی کشوری (در آلمان نازی). این سازمان در ۱۹۳۳ تشکیل شد و از ۱۹۳۴ زیر نظر هاینریش هیملر اداره می شد. فیلد مارشال هرمان گورینگ گشتاپو را به قصد جایگزینی پلیس سیاسی ایجاد کرد و در ۱۹۳۴ تحت کنترل اس اس هیملر و فرماندهی راینهارت هایدریش درآمد. هیچ نوع تحقیق و تفحصی علیه گشتاپو صورت نمی گرفت و آن سازمان، قدرتی وسیع و فراگیر در برخورد با فعالیت ها یا افرادی داشت که به زعم گشتاپو علیه منافع ملّی عمل می کردند. گشتاپو از مخوف ترین و بی رحم ترین عناصر نازی بود، که با شکنجه و ترور هر گونه مقاومت ضد نازی را در نطفه خفه می کرد. این سازمان در محاکمات نورنبرگ در ۱۹۴۶ سازمانی جنایی اعلام شد.

جملاتی از کاربرد کلمه گشتاپو

نیروهای گشتاپو در تابستان ۱۹۴۲ او را تحت تعقیب قرار دادند و او مجبور شد تا آخر جنگ جهانی دوم، تحصیلات دانشگاهی خود را کنار بگذارد و زندگی مخفی در پیش بگیرد.
در جنگ جهانی دوم رانندهٔ تانک بود و دستگیر شد، ولی توانست فرار کند و به نیروهای مقاومت فرانسه بپیوندد. در ۱۹۴۴ گشتاپو او را دستگیر کرد، ولی زنده ماند و به کمک نیروهای مقاومت آزاد شد. پس از جنگ از دولت فرانسه مدال مقاومت و صلیب جنگ و از دولت بریتانیا نشان خدمت برجسته را دریافت کرد.
ادعاهایی وجود دارد که براساس آن دستگیری رووتسکی در ۳۰ ژوئن ۱۹۴۳ بخشی از یک عملیات بزرگ اطلاعاتی جهت ضربه زدن به دولت زیرزمینی لهستان با هدف حذف فرماندهان نظامی رهبران بلندپایه سیاسی لهستانی بوده‌است. در طول آن دوره زمانی گشتاپو سرهنگ ایگناتسی اوژویچ که فرمانده نیروهای مسلح ملی بود را نیز در ۹ ژوئن ۱۹۴۳ دستگیر نمود و ژنرال ووادیسواف سیکورسکی نیز در یک سقوط هواپیمای مشکوک در ۴ ژوئیه ۱۹۴۳ جان باخت. بدین ترتیب در یک بازه زمانی دوماهه مقاومت لهستان سه تن از فرماندهان بلندپایه خود را از دست داد.
در روزهای قدرت‌گیری اس‌اس، رهبر این گروه شروع به ایجاد لشکرهایی کردند که کار آن‌ها بیشتر تشریفاتی بود تا جنبه نظامی داشته باشد. از جملهٔ این گروه‌ها می‌توان از لشکر محافظان شخصی هیتلر نام برد که در زمان آغار جنگ و نیاز به افراد نخبه، تبدیل به یک واحد موتوریزه به نام اس‌اس آدولف هیتلر شد. این لشکر با اینکه زیرگروه اس‌اس بود، اما ساختار و سازهٔ کاملاً متفاوت داشت. افراد این گروه در حضور آدولف هیتلر سوگند یاد می‌کردند و زیر دستور او کار می‌کردند. دیگر گروه دیگر اس‌اس که این‌گونه بود می‌توان به آراس‌دی یاد کرد، که توسط هاینریش هیملر به وجود آمده بود و انتخاب سربازهای آن از برترین‌های اس‌اس و گشتاپو برگزیده شده بودند.
انتخاب کالتنبرونر به عنوان جانشین هایدریش در اداره امنیت، موجب شگفتی کاندیداهای دیگر این سمت مانند هاینریش مولر رئیس گشتاپو یا حتی والتر شلنبرگ رئیس سازمان اطلاعات شد. با این حال انتخاب او ظاهراً بیشتر به این دلیل بوده که وی به عنوان یک «تازه‌وارد» در برابر هیملر انعطاف بیشتری از خود نشان می‌داد.
اردوگاه کار اجباری هینزرت برای نخستین بار در سال ۱۹۳۸ برای اسکان کارگرانی که دیوار غربی را می‌ساختند گشایش یافت. با این حال، در ۱۶ اوت ۱۹۳۹ در یک آتش‌سوزی سوخت و در اکتبر ۱۹۳۹ به عنوان بازداشتگاه بازداشت و بازآموزی پلیس برای زندانیان محکوم به مجازات‌های سبک (زیر ۱۴ روز) و نیز برای آن دسته از کارگرانی که به باور نازی‌ها رفتارهای ضداجتماعی نشان داده بودند، بازسازی شد. این کارگران، که بسیاری از آنها توسط گشتاپو برمن آورده شده بودند، نه تنها در دیوار غربی، بلکه در سایر پروژه‌های زیربنایی نظامی مانند پایگاه‌های هوایی در مانهایم و ماینتس کار می‌کردند.
او در جوانی و به‌طور مخفیانه به نیروهای اس‌اس اتریش پیوست. اتو اشتراسر مدعی بود که اشتاینهاسل یکی از مأموران گشتاپو بود که در ژوئیه ۱۹۳۳ سعی کردند وی را بدزدند و پس از بازگرداندن به آلمان، زندانی کنند، اما تلاش‌شان با شکست مواجه شد. پس از قتل صدراعظم اتریش انگلبرت دلفوس در ۲۵ ژوئیه ۱۹۳۴، اشتاینهاسل مقز شناخته شد و به حبس طویل‌المدت محکوم شد.
نظریه پردازان توطئه می‌گویند که سفر ورنر فون براون از مرکز پروازها فضایی مارشال به قطب جنوب برای جمع‌آوری سنگ‌هایی که برای فریب از آن‌ها استفاده شده، بوده‌است. چون وی عضو سابق اس‌اس بود (توسط گشتاپو دستگیرشده بود)، فیلم مستند آیا ما رفته‌ایم؟، پیشنهاد کرد که او بخاطر اتهامات وارده، مجبور به کمک در این ماجرا شده‌است. ناسا گفت که: مأموریت فون براون این بود که نگاهی به محیط و فاکتورهای محاسباتی که ممکن بود در مأموریت اثر داشته باشد، بیندازد. ناسا تیم‌هایی را به قطب جنوب فرستاد تا در شرایط سیاره‌های خارجی کار کنند.