گستاخی

دست گستاخی ندارد خار صحرای ادب ورنه مجنون می تواند دامن محمل گرفت

دلیل شوخی عشق است محو حسن‌ گردیدن نگه گستاخیی دارد که آدابست پنداری

دهند اگر چه همه رخصتش بگستاخی ببارگاه شهان کی رود گدا گستاخ

روحانی معتقد است که محمدعلی شاه در ابتدای سلطنتش تلاش می‌کرد با مجلس، همدلی و همراهی نشان بدهد، لیکن بعضی از انجمن‌ها تلاش می‌کردند با متشنج کردن فضای سیاسی کشور، مانع مصالحه مجلس و شاه شوند. کیانفر می‌گوید اگر جریان‌های مشروطه‌خواه آگاهی کافی از مشروطه و ضروریات آن داشتند، محمدعلی شاه بهترین فرد برای اجرای آن بود، ولی آنها شاه را به مسیر مخالفت با مشروطه سوق دادند. بر اساس آنچه سهراب یزدانی از مجموعه گزارش‌های وزارت امور خارجه روسیه تزاری، مشهور به کتاب نارنجی نقل کرده است، اختلافاتی که به ماجرای میدان توپخانه انجامید، ریشه در گستاخی انجمن‌ها نسبت به شاه داشت.

با سر زلف همی خواست کند گستاخی مشک را نافه چنان کشت که در کام کشید

گر به گستاخی گرفتم بر زبان اوصاف شاه حکم المأمور معذور مرا بس عذر خواه

در عزم شکست خویش زن‌گر جراتی داری درین ره هر قدر گستاخی است آداب می‌گردد

از آتش گستاخی می آب نگردد مهری که حیا بر لب خاموش تو دارد

بهر گستاخی شوخ غره‌ای حلمها در پیش حلمت ذره‌ای

چون ز چپ باشد ادب حرمت زراست یک نفس گستاخیی از وی رواست

به گل چیدن آمد به باغ سخایت رهی گرچه گستاخیی می نداند