معنی کلمه گزنفون در دانشنامه آزاد فارسی
گِزِنُفون
(به یونانی: کِسِنوفون) تاریخ نگار، سرباز و مقاله نویس یونانی. آثارش در شناخت یونان و ایران در قرن ۴پ م نقش بسیار مهمی داشته اند. در آتن متولد شد و در نوجوانی شاگرد سقراط بود. در ۴۰۱پ م به ارتش مزدوران یونانی که در خدمت کوروش صغیر، شاهزادۀ ایران، بودند پیوست و در نبرد برضد اردشیر دوم، برادر کوروش صغیر، شرکت کرد. گزنفون، غیر از کتاب آناباسیس، چند اثر دیگر نوشت که مهم ترین آن ها عبارت اند از هِلِنیکا، اثری تاریخی که ادامۀ شرح وقایعی است که توکودیدس (توسیدید) در تاریخ جنگ پلوپونزی خود در ۴۱۱ آن ها را تا ۳۶۳پ م از قلم انداخته است؛ کوروپایدیا (تربیت کوروش)، زندگی نامه ای آرمانی از کوروش بزرگ؛ ممورابیلیا، خاطرات او از سقراط و گفت وگوهای سقراطی. آثار دیگری نیز نوشت، ازجمله ستایش نامه ای دربارۀ آگِسیلائوس؛ مجموعه ای از رساله های سیاسی و اقتصادی؛ مجموعه مقاله هایی در زمینۀ سوارکاری، شکار و جنگ سواره نظام؛ نیز چندین مکالمۀ سقراطیِ دیگر. گزنفون، در مقام سرباز، سخنور، فیلسوف، مقاله نویس و تاریخ نگار، نخستین نمونۀ آتنیِ بااستعداد بود. اما شیوۀ ساده و بی پیرایۀ زندگی اسپارتی را مناسب تر از روحیۀ دموکراتیک هم وطنان آتنیِ خود می دانست. تعصب شدید اسپارتیِ او به ارزش نوشته های تاریخی اش آسیب رسانده است. نوشته های سقراطی او نمایانگر ذهن انسانی است که فلسفۀ استادش را به نحو کامل درک نکرده است؛ عقاید خودِ او عموماً جنبۀ اقتباسی و اخلاق گرایانه دارد. صداقت و عقل سلیم از نیرومندترین خصلت های اوست. سبک نگارش گزنفون ساده، دقیق و قابل فهم است. او را از زمرۀ استادان روشن بیان به شمار آورده اند.