گریان

زان یتیمان پدر گم کرده یاد آریم باز چون یتیمان روز عید از درد دل گریان شویم

سپاه ملکشاه، پس از تصرف بخش بزرگی از نواحی مرکزی ارمنستان، شهرها و قلعه‌های مهم آن به لشگریان آلپ ارسلان پیوست و این سپاه بزرگ آمادهٔ حمله‌ای گسترده به گرجستان و نواحی شمالی ارمنستان شد. آلپ ارسلان گرجستان را به تصرف درآورد و نیروهای بیزانسی نیز نتوانستند در برابر سپاه او مقاومت کنند. او در اواخر زمستان ۱۰۶۴ میلادی، به سمت آنی (شهر باستانی) حرکت کرد.

دهم از دل برون راز نهان را بخندانم بگریانم جهان را

گریه ی تو خلق را گریان کند سوز جان مر جسم را سوزان کند

بقایای آسیاب آبی گریان مربوط به دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان ایلام، بخش مرکزی، روستای چالسرا واقع شده و این اثر در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۸۴۲۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

به ایرانیان زار و گریان شدم ز ساسانیان نیز بریان شدم

لشگریانش همه شیر دل و شیر گیر عسکریانش تمام پیلتن و پیل کن

سلّاریان، سالاریان، آل مسافر، مسافریان، لنکریان، کنگریان یا غیره، یک خاندان دیلمی و شیعهٔ اسماعیلی در قرن چهارم و پنجم هجری بود که در دیلم تأسیس شد و حاکمیت خود را به‌سمت شمال غرب ایران توسعه داد و بر آران و آذربایجان و بخش‌هایی از ارمنستان و دربند سلطه یافت.

الهی تو دوستان را بدشمنان می نمایی، درویشان را غم و اندوه دهی، بیمار کنی و خود بیمارستان کنی، درمانده کنی و خود درمان کنی، از خاک آدم کنی و با وی چندان احسان کنی، سعداتش بر سر دیوان کنی و بفردوس او را میهمان کنی، مجلسش روضهٔ رضوان کنی، نا خوردن گندم با وی پیمان کنی، و خوردن آن در علم غیب پنهان کنی، آنکه او را زندان کنی و سالها گریان کنی، جباری تو کار جباران کنی، خداوند تو کار خداوندان کنی، تو عتاب و جنگ همه با دوستان کنی.

در ۱۳۰۷ خورشیدی (۱۹۲۸ میلادی) پادماگریان برای معالجه به پاریس رفت و پس از یک عمل جراحی ناموفق درگذشت.

سجده کرد و رفت گریان و خراب گشت دیوانه ز عشق فتح باب

چون ابر بسی بودم گریان ز فراق تو ای گل بوصال خود چون غنچه بخندانم

یکی را تلخ‌تر گریانم از جام یکی را عیش خوش‌تر دارم از نام

سحاب باشد تا در عزای او گریان سپهر خواهد تا از غمش بخود پیچید

امپراتور جدید بیزانس، میخائیل پنجم، نیز، که بر اساس پیمان قدیمی این دولت با ارمنستان رسماً خود را وارث تاج و تخت پادشاهی باگراتونی می‌دانست، برای تصاحب آن با سپاهی عظیم به سوی ارمنستان حرکت کرد اما با مقاومت شدید لشگریان ارمنستان به رهبری واهرام پاهلاوونی مواجه شد و به سرعت شکست خورد. پس از مدتی، واهرام پاهلاوونی به همراهی برخی بزرگان کشور برادرزادهٔ هوهانس سمبات؛ یعنی، فرزند آشوت چهارم، گاگیک دوم، را، که هجده سال بیشتر نداشت، به منزلهٔ وارث تاج و تخت باگراتونی، پادشاه ارمنستان اعلام کرد.

زین بیش جانا از درد هجران من چشم خود را گریان نخواهم