گردماه

معنی کلمه گردماه در لغت نامه دهخدا

گردماه. [ گ ِ ] ( اِ مرکب ) بدر. ماه تمام. ماه شب چهارده. ماه چارده. مه چارده. مجازاً بمعنی صورت است :
روی هر یک چون دو هفته گردماه
جامه شان غفه سمورینشان کلاه.رودکی.همی بود تا چرخ پوشدسیاه
ستاره پدید آمد و گردماه.
فردوسی ( شاهنامه چ بروخیم ج 7 ص 2177 ).
خرمی از نوبهار و تازگی از سرخ گل
نیکویی از گردماه و روشنی از آفتاب.فرخی. || رخسار. چهره. صورت :
همی گفت وز نرگسان سیاه
ستاره همی ریخت بر گردماه.اسدی. || زیبا.خوش صورت :
گمانی برم گفت کآن گردماه
که روشن بدی زو همیشه سپاه.دقیقی.نشسته به آرام در پیشگاه
چو سرو بلند از برش گردماه.فردوسی.

معنی کلمه گردماه در فرهنگ معین

(گِ ) (اِمر. ) ۱ - قمر در شب های سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم که مدور باشد. ۲ - ماه شب چهاردهم ، بدر (خصوصاً ).

معنی کلمه گردماه در فرهنگ عمید

۱. ماه شب چهارده، بدر، ماه تمام.
۲. [مجاز] رخسار، چهره.

معنی کلمه گردماه در فرهنگ فارسی

۱ - ( اسم ) قمر در شبهای سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم که مدور باشد : روی هر یک چون دو هفته گردماه جامهشان غفه سمورینشان کلاه . ( رودکی ) ۲ - ماه شب چهاردهم بدر ( خصوصا ) : خرمی از نوبهار و تازگی از سرخ گل نیکویی از گردماه و روشنی از آفتاب . ( فرخی ) ۳ - چهره صورت رخسار : همی گفت و زو نرگسان سیاه ستاره همی ریخت بر گردماه .

معنی کلمه گردماه در ویکی واژه

قمر در شب‌های سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم که مدور باشد.
ماه شب چهاردهم، بدر (خصوصاً)

جملاتی از کاربرد کلمه گردماه

و اگر بر صورت قالب عملی ظلمانی نفسانی پدید آید اثر آن ظلمت بنفس رسد و از نفس کدورتی بدل رسد و از دل غشاوتی بروح رسد و نورانیت روح را در حجاب کند همچون هاله که گردماه در آید. و بقدر آن حجاب راه روح بعالم غیب بسته شود تا از مطالعه آن عالم بازماند و مدد فیض بدو کمتر رسد.
چنان میغ پیوست و گرد سپاه که پیدا نبُد چرخ و از گردماه
در أقبل بر جمالش واله گردید در أدبر گردماهش هاله گردید