کیمیاگری

معنی کلمه کیمیاگری در لغت نامه دهخدا

کیمیاگری. [ گ َ ] ( حامص مرکب ) اکسیرسازی. ( ناظم الاطباء ). تبدیل فلزات ناقص به فلزات کاملتر. اکسیرسازی. ( فرهنگ فارسی معین ) :
حافظ غبار فقر و قناعت زرخ مشوی
کاین خاک بهتر از عمل کیمیاگری. حافظ.غلام همت آن رند عافیت سوزم
که در گداصفتی کیمیاگری داند.حافظ.رجوع به کیمیاگر شود. || مکاری. مکر. حیله. ( فرهنگ فارسی معین ). || عشقبازی و عاشقی. ( ناظم الاطباء ) ( فرهنگ فارسی معین ).

معنی کلمه کیمیاگری در فرهنگ عمید

۱. شغل و عمل کیمیاگر: حافظ غبار فقر و قناعت ز رخ مشوی / کاین خاک بهتر از عمل کیمیاگری (حافظ: ۹۰۰ ).
۲. (اسم، حاصل مصدر ) علم شیمی در قرون وسطی که هدف آن تبدیل فلزات پست و ناقص به طلا و یافتن دارویی برای همۀ بیماری ها بود.

معنی کلمه کیمیاگری در فرهنگ فارسی

۱ - تبدیل فلزات ناقص بفلزات کاملتر اکسیر سازی : حافظ . غبارفقر و قناعت زرخ مشوی کاین خاک بهتر از عمل کیمیا گری . ( حافظ ) ۲ - مکاری مکر حیله . ۳ - عشقبازی عاشقی .

معنی کلمه کیمیاگری در دانشنامه آزاد فارسی

کیمیاگری (alchemy)
عکسی از یک کیمیاگر اصفهانی
فن مرموز تبدیل فلزات پَست، مثل سُرب و جیوه، به نقره و طلا، با استفاده از حجرالفلاسفه یا اکسیر اعظم. حجرالفلاسفه ماده ای فرضی است که آن را مایۀ عمر جاودان نیز می دانند. این جنبۀ کیمیاگری بخش عمدۀ شیمی قرون وسطا را تشکیل می داد. کیمیاگری به اجمال نظامی فلسفی است که به دریافت راز زندگی و تکوین مواد فاقد حیات می پردازد. کیمیاگری آمیزه ای نامتعین از شیمی، و احکام نجوم، علوم خفیّه، و جادوگری است که با عقاید مبهم و پیچیده ای از نظام های دینی و فکری گوناگون درآمیخته است. کیمیاگری در اروپا از روزگار باستان تا قرون وسطا رواج داشت، امّا با رشد شیمی و فیزیک از اعتبار افتاد. بنابه اسناد فراوانی که از دوران باستان در دست است، کیمیاگری احتمالاً از مصر آغاز شده است. دربارۀ خاستگاه این دانش رازورزانه افسانه های بسیاری رایج است که به شکل های گوناگون آن را به هرمس تریسمگیستوس، فرشتگان فرود آمدۀ سِفرِ پیدایش، و حتی وحی موسی و هارون نسبت داده اند. افسانۀ هرمِس تریسمگیستوس نزد عموم پذیرفته و زبان شیمی، تا روزگار معاصر، متأثر از آن بوده است؛ از آن جمله است آب بندی هرمیتی. در قرون ۴ و ۵م، کیمیاگران به فراوانی در این حوزه مطلب نوشتند و در پایان قرن ۵م، کیمیاگری نظری در مکتب اسکندرانی به نقطۀ اوج خود رسید. در دورۀ اسلامی، بسیاری از اعراب و ایرانیان کیمیاگران برجسته ای بودند. یکی از بلندآوازه ترین آن ها جابر بن حیّان بود. افکار او بسیار شبیه به افکار فیلسوفان کهن اسکندرانی بود، ولی در عین حال به تأثیر نافذ سیّارات بر فلزات باور داشت. نظریۀ تبدیل، که امکان دارد صرفاً از نوشته های فیلسوفان یونان گرته برداری شده باشد، نزد کیمیاگران قرون وسطا مقبول بود و مردانی چون قدیس آلبرتوس ماگنوس، راجر بیکُن، و ونسانِ بووه ای به آن اعتقاد داشتند. تا قرن ۱۷، شیمی دانان همچنان از منظری علمی از کیمیاگری دفاع می کردند. یوهان گلاوبر، رابرت بویل، تا مدتی آیزاک نیوتون، گوتفرید لایب نیتس، و حتی دکتر جانسون، که دل بستۀ شیمی بود، نیز از مدافعان کیمیاگری بودند.

جملاتی از کاربرد کلمه کیمیاگری

ای دوست! چون سالک، رخت در شهر عبودیت کشد که دل او باشد، در بهشت شود؛ «فَأدخُلی فی عِبادِی وَأدخُلی جَنّتی». دراین جنت با ایشان در خطاب آید که از من چیزی بخواهید؟ گویند؛ خداوندا ما از تو فنا و بیخودی میخواهیم. شربتی از شراب وصلت و قربت بر نهاد ایشان چکاند؛ هر جا که می‬آید، کیمیاگری میکند. «شَراباً طَهُوراً» این بود، آب که چون احداث از اعضای محدث برگیرد، و او را از بعد حدث بقربت طهارت رساند، علما آنرا طهور خوانند «وَاَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً طَهوُراً». پس آن شربت که در بهشت دهند، بر احداث بشریت و جنابت انسانیت آید؛ همه برنگ خود کند که «وَسَقیهُم رَبُّهُم شَراباً طَهُوراً».
در فوریه ۲۰۱۵، اعلام شد که استودیوکانال حق پخش این فیلم را در انگلستان به دست آورد، در حالی که سونی پیکچرز این حقوق را در استرالیا، نیوزیلند، آمریکای لاتین، اسکاندیناوی و اسپانیا کسب کرده بود. در نوامبر سال ۲۰۱۵، اعلام شد که کیمیاگری حقوق توزیع ایالات متحده از این فیلم را بدست آورده‌است. با این حال، در ۱۰ مارس ۲۰۱۶، در پی شایعات مربوط به مشکلات مالی کیمیاگری، توزیع این فیلم توسط ای ۲۴ خریداری شد.
بسیاری از نوشته‌های نیوتن پیرامون کیمیاگری ممکن است در آتش‌سوزیِ آزمایشگاه‌اش از بین رفته‌باشد؛ بنابراین وسعت واقعی کار او در این زمینه ممکن است بزرگ‌تر از آنچه در حال حاضر شناخته شده‌است، باشد. نیوتن در طول دورهٔ کارش در کیمیاگری، دچار فروپاشی عصبی شد.
دلی که چهره به اکسیر مهر چون زر کرد عجب نباشد اگر کیمیاگری داند
ای سیدا چه سود از این کیمیاگری طالع اگر مدد بکند خاک زر شود
او را بود بخاک نجف کان کیمیا از او بجو بتا عمل کیمیاگری
اصول کیمیاگری، ژان بگین، ریچارد راسل (مترجم) ، منتشر شده توسط کتابهای هپتانگل (۱۹۸۳) شابک ‎۰-۹۳۵۲۱۴-۰۵-۴ [ویرایش نسخه ۱۶۶۹]
آنرا که ز کوکنار روید زر و سیم زی پیشه کیمیاگری نگراید
خاصیت شریعت و کیمیاگری دین آن است که هریک ازین صفات را بحد اعتدال بازآورد و در مقام خویش صرف کند و چنان کند که او برین صفات غالب باشد و این صفات او را چون اسب رام باشد. هر کجا خواهد راند نه چنانک این صفات بر وی غالب باشد تا هر کجا میل نفس باشد او را اسیر کند چون اسب توسن که سر بکشد و بی‌اختیار خود را و سوار را در چاهی اندازد یا بر دیواری زند و هر دو هلاک شوند.
دریغا تو پنداری که بلا هر کس را دهند؟! تو از بلا چه خبر داری؟ باش تا جای رسی که بلای خدا را به جان بخری. مگر شبلی از اینجا گفت: بار خدایا همه کس ترا از بهر لطف و راحت می‌جویند و من ترا از بهر بلا می‌جویم. باش تا «جَذْبَةٌ مِنْ جَذَباتِ الحَقّ» با تو کیمیاگری بکند؛ آنگاه بدانی که بلا چه باشد! مگر مصطفی از اینجا گفت: «إنَّ اللّهَ یُجَرِّبُ المُؤْمِنینَ بِالبَلاءِ کَما یُجَرِّبُ أحَدُکُمْ الذَّهَبَ بِالنّارِ» می‬‌گوید: همچنانکه زر را آزمایش کنند به بوته‌ی آتش، مؤمن را همچنین آزمایش کنند به بلا. باید که مؤمن چندان بلا کشد که عین بلا شود و بلا عین او شود؛ آنگاه از بلا بی‌خبر ماند. دریغا «إنَّ المُلوکَ إِذا دَخَلُوا قَرْیَةً أَفْسَدُوها» این معنی باشد. جماعتی که عذاب را بلا خوانند یا بلا دانند، این می‌گویند که ای بیچاره بلا، نشان ولا دارد و قربت با وی سرایت دارد و عذاب بعد است. از بعد تا قرب ببین که چند مسافت دارد! این بیتها بشنو:
غلامِ همت آن رندِ عافیت سوزم که در گداصفتی کیمیاگری داند
وجود من که از این پیش تیره خاکی بود ز فیض عشق کنون کیمیاگری داند
طبعم که خاک تیره جهل و غرور بود از صنع کیمیاگریش این زمان طلاست