کُردی

همانطور که شاعران کُرد این منظومه‌ها اشاره کرده‌اند، آثار آنها ترجمه‌‌هایی عموماً آزاد از منظومه‌های فارسی به زبان کُردی بوده که علت آن را نیز قابل فهم کردن این متون برای مردم کُرد زبان دانسته‌اند.

لباس کُردی یکی از شاخصەهای هویتی مردم کُرد است و زیبایی و اهمیت آن به اندازه‌ای است که به یک ویترین جهانی تبدیل شده و روزی را در تقویم جهانی (۱۰مارس) به خود اختصاص داده است.

کُردی مِثْل و مونند گِنِنِهْ به خوبون ای مرد کنارِ کیمهْ و داشتْمه شه خُونْ

الدرباسیة ۸٬۵۵۱ نفر جمعیت دارد. این اسم کُردی بوده و به معنی رها و آزاد یا رها و آزاد شده می‌باشد، هرچند که فقط ۳۰ درصد جمعیت آن کُرد است.

آغگل از روستاهای کُردنشین ماکو است مردم اغگل به زبان کُردی کرمانجی سخن می گویند و مردم ان از ایل جلالی طایفه خلکانلو هستند. آغگل در طول تاریخ مرکز ریاست ایل جلالی بوده است. خالد آقا، عمر آقا رئیسان بزرگ ایل جلالی از این روستا بوده اند و برای همین اغگل برای اکثر کردهای ماکو و ایل جلالی مکانی با ارزش است. در زمان تبعید ایل جلالی توسط رضاشاه اغگل اتش زده شد و بهشی از اهالی ان نیز به ترکیه رفتند بعد از اشغال روس ها و وقایع وقت کشور بخشی از انها توانستند برگردند. شغل اکثر روستائیان آغگل دامداری است.