کردستان

کردستان

معنی کلمه کردستان در لغت نامه دهخدا

کردستان. [ ک ُ دِ ] ( اِخ ) ملکی است از ایران. ( آنندراج ). ولایت کردنشین. ( ناظم الاطباء ). وآن شانزده ولایت است و حدودش به ولایات عراق عرب و خوزستان و عراق عجم و آذربایجان و دیاربکر پیوسته است.حقوق دیوانیش در زمان سلیمانشاه ایوه قریب دویست تومان این زمان بوده است و اکنون بیست تومان و یکهزار و پانصد دینار بر روی دفتر است. ( نزهةالقلوب چ اروپاص 107 ). ناحیه کردنشین قسمت باختری کشور است. از یازده شهرستان استان پنجم شهرهای همدان ، نهاوند، ملایر، تویسرکان فارسی زبانند و شهرستانهای کرمانشاهان ، سنندج ، سقز، شاه آباد، ایلام و قسمتی از شهرستان بیجار کردزبانند. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5 ). ناحیه ای است در جنوب آذربایجان و شمال کرمانشاهان و مغرب همدان بشکل مربع. این ناحیه تا قرن هفتم هجری به اسامی مختلف خوانده می شد و از اواخر سلجوقی به انضمام همدان و کرمانشاه و بعضی از نقاط مجاور به اسم کردستان معروف گردید، ولی امروز تنها به ناحیه ای که میان آذربایجان غربی و همدان و کرمانشاهان و عراق قرار گرفته اطلاق می شود. مقر حکومت این ناحیه در گذشته شهر بزرگی به نام بهار در نزدیکی همدان بود، سپس این ناحیه از رونق افتاد و شهر سلطان آباد چمچمال مقر امرای کردستان قرار گرفت. پس از آن از موقعیت این شهر نیز کاسته شد و ضمناً نواحی غربی کردستان بتصرف عثمانیها درآمد و لرستان و همدان نیز از آن جدا شد و ناحیه کوچکی ماند که آن را کردستان سنه یا اردلان نامیدند. ( از جغرافیای تاریخی غرب ایران ص 71 ). از شمال محدود است به آذربایجان ، از مشرق به همدان ، از جنوب به کرمانشاهان و از مغرب به عراق عرب. موقعیت آن بواسطه واقع شدن در سر راه ممالک ترکیه و عراق و ایران بسیار مهم و اغلب هجومهائی که از مشرق به مغرب یا برعکس از مغرب به مشرق شده از راههای کردستان و کرمانشاهان بود، و به همین جهت از نظر نظامی اهمیت بسیار دارد. کردستان به دو ناحیه جداگانه تقسیم می شود: کردستان صحنه و کردستان گروس. 1- کردستان صحنه مرکب از دو ناحیه است : ناحیه شمالی از فلاتهای مرتفع تشکیل شده است. و سرچشمه سفیدرود در آن است. ناحیه جنوبی سرچشمه گاورود یا سیروان می باشد. این دو ناحیه از نظر طبیعی و آب و هوا بکلی با هم اختلاف دارد قسمتهای مرتفع فلاتی بکلی خشک و بی حاصل است.عرض تمام فلات قریب 200 کیلومتر و طول آن نیز بهمین اندازه است. شیب این فلات بسوی مشرق است. قسمت جنوبی صحنه برخلاف ناحیه شمالی ناهمواریهای بسیار دارد و رودها، تنگه های مخوفی ساخته اند. دره ها از اراضی رسوبی حاصلخیزی درست شده است. کوهها پوشیده از جنگل است ودر اکثر ایام سال برف دارد. 2- کردستان گروس از مشرق به قزوین ، از مغرب به کردستان اردلان ، از شمال به خمسه و افشار و از جنوب به همدان محدود است. اراضی آن بالنسبه هموارتر از کردستان اردلان است و از سفیدرودو شعب آن آب میگیرد. کوهها برخلاف کردستان اردلان از جنگل پوشیده نیست ، اما مراتع وسیع دارد و برای گله داری بسیار مناسب است. امروزه کردستان یکی از استانهای کشور است و مرکز آن شهر سنندج می باشد و شهرهای مهم آن بانه ، سقز، مریوان ، اورامان ، گروس و بیجار است.

معنی کلمه کردستان در فرهنگ فارسی

دهی است از دهستان مرکزی بخش حومه شهرستان بهبهان واقع در ۱۲ کیلومتری شمال باختر بهبهان گرمسیر ۱۱۱۹ تن سکنه محصول غله کنجد بنشن برنج و محصولات دامی .
فرسخی بیشتر میانه شمال و مغرب بهبهان است .

معنی کلمه کردستان در دانشنامه عمومی

کردستان (روزنامه). کردستان عنوان اولین روزنامهٔ کردی است که در ۲۲ آوریل ۱۸۹۸ در قاهرهٔ مصر توسط مقداد بدرخان و جلادت علی بدرخان انتشار می یافت.
اولین شماره روزنامه کردستان در ۲۲ آوریل ۱۸۹۸ در قاهره از سوی مقداد مدحت بدرخان منتشر شد. شماره های ۱ تا ۵ آن در شهر قاهره مصر، شماره ۶ تا ۱۹ در شهر ژنو سوئیس، شماره ۲۰ تا ۲۳ مجدداً در قاهره، شماره ۲۴ در لندن، شماره ۲۵ تا ۲۹ در فوکستون انگلستان و شماره ۳۰ و ۳۱ باز هم در ژنو انتشار یافته است. آخرین شماره کردستان در ۱۴ آوریل ۱۹۰۲ به چاپ رسید و از آن زمان انتشار آن متوقف شد.

معنی کلمه کردستان در دانشنامه آزاد فارسی

کُردستان
سرزمینی عمدتاً کوهستانی واقع در خاورمیانه که به اعتبار اکثریت جمعیت کردنشین آن کردستان نامیده می شود. این منطقه در چهار کشور ترکیه، ایران، عراق، و سوریه قرار دارد. کردها قومی ایرانی تبارند که بعضاً با ترک ها، اعراب، ارامنه، و آسوریان درآمیخته اند. گرچه نام کرد بسیار باستانی است، پیشینۀ نام کردستان به دوران سلطنت سلطان سنجر (وفات ۵۵۲ق) بازمی گردد که ولایت کردستان را، با مرکزیت شهر بهار، در شمال شرقی همدان، ایجاد کرد. این ولایت بین آذربایجان و لرستان واقع بود و شامل نواحی همدان، دینوَر، کرمانشاه، و سنّه (سنندج کنونی)، در شرق؛ و شهر زور و خُفتیان در زاب، در غرب، می شد. اولیا چلبی (وفات ح ۱۰۹۳ق) در سیاحت نامه ارزروم، وان، حکاری، دیاربکر، جزیره (جرزۀ کنونی)، عمادیه، موصل، شهرزور، و اردلان را جزو کردستان می شمارد و شرف الدین یزدی لُرها را نیز در زمرۀ کردستان قرار می دهد. ایران نیز در قرن ۱۰ ق/۱۶ همدان و لرستان را از کردستان جدا می کند و این نام بر اردلان و سنّه (سنندج)، مرکز آن، اطلاق می شود. تا دهۀ آخر قرن ۲۰م ایران یگانه کشوری بود که استانی به نام کردستان داشت و پس از جنگ اول خلیج فارس و شکست عراق از امریکا و متحدانش، منطقۀ خودمختار کردستان عراق نیز ابراز وجود کرد. ترک ها بخش کردنشین ترکیه را آناتولی شرقی، عراقی ها، ولایات شمالی، و سوریه ولایت جزیره می نامند. پهنۀ تاریخی و سیاسی کردستان قطعی نیست و با جمعیت قومی آن تطبیق نمی کند. در ترکیه افزون بر آناتولی شرقی جماعات بزرگی از کردها در استانبول، آنکارا، و ازمیر سکونت دارند. در عراق شهرهای موصل، سلیمانیه، کرکوک، اربیل، دیاله، خانقین، و مندلی (علاوه بر شهرک ها و روستاها) کردنشین اند و انبوهی از کردان نیز در بغداد به سر می برند. جمعیت کرد سوریه بیشتر در کُردداغ، جزیره، رأس العین و قَامشلی به سر می برند و هزاران تن دیگر در دمشق، حما، و حلب زندگی می کنند. جمعیت کردهای خارج از کردستان، در ارمنستان، جمهوری آذربایجان، و گرجستان نیز در حدود ۸۰۰هزار نفر برآورده می شود. در ایران، علاوه بر استان کردستان، طوایفی از کردها در خراسان، فارس، و کرمان و اطراف تهران پراکنده شده اند. بلندترین کوه های کردستان قلۀ آرارات بزرگ (آغری داغ)، ۵۱۳۷ متر؛ و رَشکو، در حکاری با ۴۱۷۰ متر؛ و چهل چشمه در ایران ۳۱۷۳ متر ارتفاع دارد. رودهای بزرگ دجله و فرات نیز در ترکیه از منطقۀ کردنشین سرچشمه می گیرند. کردستان بعد از اسلام شاهد حوادث و حملات پرشمار بوده است. دو خاندان بزرگ سلطنتی اسلامی، یعنی شدادیان و ایوبیان، از قوم کرد بودند. معروف ترین قهرمان کرد صلاح الدین ایوبی است. اقلیت هایی از ترکان، ترکمنان، ارمنیان و آسوریان نیز در مناطق کردنشین زندگی می کنند. مهم ترین شهرهای این ناحیه عبارت اند از کرمانشاه، در ایران؛ اربیل، سلیمانیه، و کرکوک در عراق؛ دیاربکر، ارزروم، و وان در ترکیه؛ و قامشلی در سوریه. کردستان به علت قرار گرفتن در مسیر باستانی جادۀ ابریشم و در حاشیه شمالی هلال خصیب، در قرون وسطا بسیار رونق یافت، اما با جایگزین شدن حمل ونقل دریایی، به جای جادۀ ابریشم، به تدریج اهمیت خود را از دست داد. این ناحیه ذخایر غنی نفت دارد و به رغم آب وهوای سردش، خاک آن حاصل خیز است. براثر سیاست های صدام حسین و ترکیه، حدود ۵هزار روستا در کردستان تخلیه شده اند. فقط در کردستان ایران زندگی روستایی شکل سنتی خود را کاملاً حفظ کرده است.

معنی کلمه کردستان در ویکی واژه

نیاهندوایرانی
یکی از استان‌های کُرد نشین ایران، همچنین مراکز کردنشین در عراق، ترکیه و سوریه. کردستان را اگر کِردستان تلقی نماییم آنوقت کمی معنی اصطلاح متفاوت خواهد شد. کِردستان از دو بخش کِر - دستان شکل گرفته و به معنی مرز و محدوده زال‌دستان است.

جملاتی از کاربرد کلمه کردستان

درمناطق آذربایجان، کردستان و مناطق عرب‌نشین جنوب مسئله زبان بسیار برجسته و آشکار شده بود. در سال ۱۳۲۱ در گردهمایی اعراب ایران در پی جدایی و پیوستن به کشورهای عربی بودند. اعراب ایران در پیام‌هایی به دولت‌های بریتانیا و آمریکا خواستار حمایت آن‌ها برای جدایی از ایران شدند که البته به دلیل تفرقه‌ای که در میان اعراب بود موفق به جدایی از ایران نشدند وضع مناطق کردنشین نیز به همین ترتیب بود.
کار مظلومین کردستان چه شد؟ قصهٔ کاشان و اردستان چه شد؟
اول آن که لاشک در نظر مبارک شاهنشاه خوش آیند نخواهد بود؛ ثانی آن که با وضعی که حضرت ولیعهد به نواب شعاع السلطنة و فخرالدوله اظهار موافقت میفرمایند نمیسازد و از جانب خمسه خلافی نسبت بشما روی نداده است. ثالث آن که بالفعل والی از میان رفته و والده رضاقلی خان زنی است دراندرون و رضاقلی خان خودش طفلی است در دبستان؛ در واقع و نفس الامر کار کل کردستان بکفایت میرزا فرج الله پیوسته و بسته شده و باو تخلفی و خیانتی گمان نمیرود و انتقام خسروخان را از میرزا فرج الله کشیدن شرعا عرفا شایسته نباید دانست.
هست در اطراف کردستان دهی خاندان چند کرد ابلهی
همزمان با ناآرامی‌ها در کشورهای عربی که به بهار عربی شهرت یافت، کردستان عراق نیز شاهد اعتراضاتی علیه حکومت اقلیم کردستان عراق بود. در این ناآرامی‌ها شماری از شهروندان شهر سلیمانیه توسط نیروهای امنیتی کشته شدند.
شنیده ایم که میر اجل ز کردستان بسوی خطه گروس کرده ساز سفر
احمدمرده(به کردی: ئەحمەومەردە) روستایی از توابع بخش زیویه در شهرستان سقز است که در استان کردستان ایران قرار دارد.
ز تبریز و ز قزوین و ز زنجان ز کرمانشاه و کردستان و گیلان
اَسکُول سفلی (به کُردی: ئه‌سکۆڵی خواروو)، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان مریوان در استان کردستان ایران است.
روز عاشورا در کردستان عراق تعطیل رسمی است.