کراوات

معنی کلمه کراوات در لغت نامه دهخدا

کراوات. [ کْرا / ک ِ ] ( فرانسوی ، اِ ) دستمال گردن. ( یادداشت مؤلف ). پارچه سبک و لطیف دو تو کرده که حلقه کنند و بطرزی خاص به دور گردن یا به یقه پیراهن گره بندند و دو سر آن را فروآویزند از پیش سینه و روی پیراهن :
حال فارغ گشته از هر دغدغه
تنگتر بسته کراوات و یقه.ملک الشعرای بهار ( از فرهنگ فارسی معین ).

معنی کلمه کراوات در فرهنگ معین

(کِ ) [ فر. ] (اِ. ) پارچه ای باریک و بلند که مردان به یقة پیراهن گره زنند و از جلو سینه آویزان کنند، فکل .

معنی کلمه کراوات در فرهنگ عمید

پارچۀ باریک و بلندی که با گره مخصوصی به دور یقۀ پیراهن بسته می شود.

معنی کلمه کراوات در فرهنگ فارسی

دستمال گردن، پارچه باریکی که به یخه پیراهن میبندند
( اسم ) پارچه ای باریک و دراز که بیخ. پیراهن بندند و از پیش سینه آویز ند دستمال گردن : [ حال فارغ گشته از هر دغدغه تنگتر بسته کراوات و یقه ] . ( بهار )

معنی کلمه کراوات در دانشنامه عمومی

کراوات ( به فرانسوی: Cravate ) یا دستمال گردن بلند پارچه ای است با درازا و پهناهای مختلف که در جلوی پیراهن بسته می شود و روی سینه قرار می گیرد و یکی از الحاق های پوشش مردانه است. البته پسربچه ها هم به طور غیررسمی از آن استفاده می کنند. اشکال گوناگونی از کراوات زنانه هم طراحی و استفاده می شود.
در بسیاری از کشورها در مراتب نظامی، مدرسه و نیز شغل های گوناگون حتی پیشخدمتی از کراوات به عنوان بخشی از لباس رسمی استفاده می کنند.
سربازهای رومی و ایرانی در نبردها از گردن پوش هم به عنوان بخشی از یونیفرم و هم به عنوان نشان وابستگی به گروهی خاص استفاده می کردند. [ نیازمند منبع]
پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، استفاده و فروش کروات در ایران با محدودیت و ممنوعیت مواجه شد.
انواع کراوات از نظر عرضی به ۳ گروه استاندارد ( Standard ) ، باریک ( Narrow ) و اسکینی ( Skinny ) تقسیم می شود.
واژهٔ کِراوات از واژهٔ کورووات به معنای اهل کرواسی برگرفته شده است. این پارچهٔ گردنبند از اروپای شرقی در محدودهٔ کرواسی توسط تاجران کُرُوات و بوسنی ( اسلاوهای جنوبی ) به فرانسه برده شد و مردم فرانسه آن را با نام کِراوات شناختند و مورد استفاده قرار دادند. این محصول که فرهنگی در بین شبه نظامیان جنگ نامنظم کرواسی بود، توسط تاجران برای کسب سود به عنوان محصول کرواسی به فرانسه صادر شد. این صادرات برای اولین بار در زمان لوئی چهاردهم در دهه ۱۶۶۰ ( میلادی ) انجام شد.
در مورد ریشه ایرانی بودن کراوات گفته شده که در اوستا ۱۲ چیز را نیاز مرد جنگی دانسته اند که هشتمین آن کوئرس از ریشه کوئرت بود که در زبان پارسی میانه به آن گریوپان می گفتند و به روی زره بسته می شد.
هم چنین در نقش رجب استان فارس نرسیده به نقش رستم، که بنا بر نظر هرتسفلد مربوط به بابک، پدر اردشیر بابکان می شود کوئرت را می توان آشکارا بر دور گردن بابک دید که به روی زره بسته است.
این پارچه پهن را بزرگان و سرداران سپاه به صورت پهن و پیش سینه ای استفاده می کردند و نمونه پهن آن در نقوش طاق بستان دیده می شود.
پژوهش گر بریتانیایی، نوئل مالکوم، نیز در کتاب خود به نام تاریخچه مختصر بوسنی بر این باور است که کراوات نخستین بار از ایران در زمان ساسانیان به اروپا رفت. این ایرانیان پیروان مانی بودند[ نیازمند منبع] و برای اینکه از دیگران، جدا نشان داده شوند از پارچه ای در جلوی پیراهن خود استفاده می کردند؛ ولی در تاریخ معاصر توسط کروات ها به فرانسه برده شد و به دلیل تفاوت های زبانی، نام آن به کراوات تبدیل شد و به وسیله همسایه فرانسه یعنی انگلستان بیشتر مورد توجه قرارگرفت و به جهانیان معرفی شد.

معنی کلمه کراوات در دانشنامه آزاد فارسی

کراوات (cravat (necktie))
پوشش زینتی پارچه ای آویختنی روی پیراهن. کراوات را از مواد مختلف، پارچه های ابریشمی، نخی یا الیاف مصنوعی می سازند و شکل می دهند. این پوشش در بالا باریک تر و در پائین پهن تر است. قسمت باریک در زیر یقۀ پیراهن حلقه می شود و در زیر گلو گره می خورد و قسمت پهن تر روی سینه آویخته می شود. در بسیاری از کشورهای جهان بخشی از پوشش رسمی و بستن آن در مراسم، ادارات، دانشگاه ها و شرکت های بزرگ الزامی است. از آن جا که کراوات نمادی از تمدن غربی تصور می شود، در برخی جوامع مردم به دلایل شخصی، عرفی یا حتی قانونی از بستن آن خودداری می کنند. سابقۀ شناخته شدۀ کراوات به جنگ سی ساله (۱۶۱۸ـ ۱۶۴۸) باز می گردد. در این جنگ، رزمندگان کروآت که در خدمت فرانسه بودند، دستمال کوچک سنتی خود را به دور گردن می بستند، که سخت برای فرانسویان جذاب بود و باب روز شد و نام کراوات از کلمۀ کروآت (اهل کروآسی) اخذ گردید. بستن کراوات از فرانسه به انگلستان و دیگر نقاط اروپا سرایت کرد و بعدها جهان شمول شد. در قرن ۱۹ در انگلستان کتابی به نام «دستمال گردن نامه» دربارۀ انواع کراوات نوشته شد که نخستین بار واژۀ tie (گره) در آن به کار رفته بود و معادل انگلیسی کراوات از همین جا پیدا شد. کراوات با طرح های بسیار متنوع و با قیمت های فوق العاده مختلف دیده می شود. گران بهاترین کراوات های جهان با مارک بیژن، عرضه می شود. این کراوات تولید انبوه ندارد، سفارشی، تک و منحصر به فرد سفارش دهنده است. بعضاً احتمال داده اند که پیشینۀ دیرینۀ کراوات ایرانی باشد؛ زیرا کروآت ها قومی ایرانی از خراسان بوده اند که در اعصار بسیار کهن به اروپا کوچیده و در سرزمین کنونی کروآسی مستقر شده اند.

جملاتی از کاربرد کلمه کراوات

چون فُکُل از ستمت سینه‌فگارم خانم چون کراوات گره خورده به کارم خانم

آن کراوات که من بستم با آن صافی نپسندیدش مادام ز بی‌انصافی

حال فارغ کشته از هر دغدغه تنگ تر بسته کراوات و یقه

«ژندره» شد این کراوات ظریف (نم دو دیو) زین حرکات عفیف