کتل

معنی کلمه کتل در لغت نامه دهخدا

کتل. [ ک ُ ت َ ] ( ترکی - مغولی ، اِ ) کوتل. اسب جنیبت باشد و آن اسبی است زین کرده که پیش پیش سلاطین و امرا برند. ( برهان ). اسب جنیبت که پیش پیش سواری ملوک و امرابرند. ( آنندراج ). بالا. پالا. پالاوه. یدک. ( یادداشت مؤلف ). رکابی. ( لغت محلی شوشتر ). جنیبت :
بیخودم در پی آن شوخ دغل
توسن عمر من است اسپ کتل.محمد سعید اشرف ( از آنندراج ).نقش خود را پیش تابوتش کتل می خواستم
وقت رفتن بود مرگ بی اجل می خواستم.نادم لاهیجانی ( از آنندراج ).در توسن سپهر رود دو کتل ز پیش
از پی جهان خدیو به خیل و حشم روان.سنجر کاشی ( از آنندراج ). || دسته ای از اسبان که در مراسم عزاداری با هیئت و آرایش مخصوص حرکت کنند. ( از یادداشت مؤلف ). || علم که قسمت فوقانی آن را به پیراهن بی آستین مانندی بپوشند همانند تکیه و متکایی که بر چوبی نصب شده باشد و همراه علامت و بیرق در مراسم عزاداری حرکت دهند. || در مراسم عزاداری علم بزرگ که در دسته حرکت دهند. توق. ( فرهنگ فارسی معین ).
- علم و کتل ؛ علامت و اسبان که به هیئت و شکل مخصوص در روزهای عزا حرکت کنند.
- علم و کتل راه انداختن ؛ دسته های عزاداری با علم و کتل برپاکردن و گرداندن.
- || مجازاً، سر و صدا راه انداختن و وضع را آشفته کردن.
|| بمعنی تل بلند هم آمده است که پشته بلند خاک و کوه پست باشد. ( برهان ). عقبه ٔبلند دره کوه و آن را کوتل نیز گفته اند مرکب از کوه و تل یعنی تل کوه. ( از آنندراج ). زمین بلند در صحرا. ( غیاث اللغات ). تل بلند. پشته بلند. کوه پست. ( ناظم الاطباء ). پژ. پَز. عَقَبَه. ( منتهی الارب ). گریوه : خُرَیم ، کتلی است میان بدر و مدینه. ( منتهی الارب ).
- امثال :
جو که پای کتل به اسب دهند سودی ندارد. ( یادداشت مؤلف ).
- کوه و کتل ؛ ( از اتباع ) تپه های بلند و گردنه.
کتل.[ ک ُ ت َ ] ( ع اِ ) ج ِ کُتلَة. رجوع به کُتلَة شود.
کتل. [ ک َ ت َ ]( ع مص ) برچفسیدن و لزج گردیدن. ( از منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). تلزق و تلزج. || درغلطیدن خر و چسبیدن خاک به وی. ( از اقرب الموارد ).
کتل.[ ک َ ] ( ع مص ) بند کردن و بازداشتن کسی را. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ).
کتل. [ ک َ ت َ ] ( ع اِمص ) درشتی اندام. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ).

معنی کلمه کتل در فرهنگ معین

(کُ تَ ) (اِ. ) = کوتل : ۱ - اسب یدک ، اسب جنیبت . ۲ - تل و پشتة بلند خاک .

معنی کلمه کتل در فرهنگ عمید

پشته، تل، تپۀ بلند.
۱. عَلَم عزاداری.
۲. [قدیمی] اسب یدک، جنیبت.

معنی کلمه کتل در فرهنگ فارسی

پشته، تل، تپه بلند، اسب یدک، جنیبت
( اسم ) ۱ - اسبی که زین کرده پیشاپیش شاهان و امرا برند اسب جنیبت : [ بیخودم در پی آن شوخ دغل توسن عمر من است کتل ] . ( محمد سعید اشرف ) ۲ - ( مراسم عزا داری ) علم بزرگ که در دسته حرکت دهند توق .
در تداول باغبانان جوانه ای که از پای درختان می روید

معنی کلمه کتل در دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از کتاب فرهنگ عاشورا است
کتل، علم بزرگی است که در دسته های عزاداری حرکت می دهند. توغ، علمی که قسمت فوقانی آن را پیراهن بی آستین مانندی بپوشند، همانند تکیه و متکایی که بر چوب نصب شده باشد و همراه با علامت و بیرق در مراسم عزاداری حرکت دهند، علم و کتل راه انداختن، کتل بستن یعنی دسته های عزاداری با علم و کتل برپا کنند و بگردانند.
به علامت و اسبانی هم که به هیئت و شکل مخصوصی در روزهای عزا حرکت دهند، علم و کتل می گویند. «تکیه های مشهور در گذشته، کتل می بستند. یعنی پسر بچه دو سه ساله ای را در حالی که غرق در جواهرات و طلاجات می کردند، بر اسب زینت کرده ای می نشاندند و عده ای از جوانان قوی هیکل و بزن بهادر را با شمشیر و قداره به منظور حفاظت در اطراف آن می گماردند و ادعا داشتند که هیچ کس نمی تواند کودکی را با این همه طلا و جواهر از جمع عزاداران ما بیرون ببرد و این را نشانه برتری و قدرتمندی دسته و تکیه محله خود می دانستند.
عده ای از مردم برای سلامتی پسر دو سه ساله خود، نذر می کردند که او را کتل کنند... این نیز تعریف دیگری از کتل است، متفاوت با معنای نخست، باز هم دریغ و افسوس، از پرداختن به شکل ها و ظواهر و غفلت از محتوای عاشورا و روح کربلا!
جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
[ویکی فقه] کتل (ابهام زدایی). کتل ممکن است اشاره به اشخاص و شخصیت های ذیل باشد: • ریموند برنارد کتل، از روان شناسان مشهور آمریکایی - انگلیسی در قرن بیستم میلادی و صاحب پرسش نامه ۱۶ عامل شخصیت• جیمز مک کین کتل، روان شناس مشهور آمریکایی و شناخته شده با آزمون های روانی
...

معنی کلمه کتل در ویکی واژه

کوتل:
اسب یدک، اسب جنیبت.
تل و پشتة بلند خاک.

جملاتی از کاربرد کلمه کتل

ز فوج فیل و اسب دشت پیما پر از کوه کتل شد روی صحرا
بیش ز حد اطعمه بار جمل همره او نافهٔ دیگر کتل
ز سرکشی بگذر پای بر فلک بگذار که راه کعبه مقصد همین کتل دارد
خضر را این کتل چون شد گذرگاه کشیدستش خط بیزاری از راه
طرح‌های دیگری برای استلتون، شرکتی که توسط پسر خوانده‌اش پیتر هولمبل تأسیس شد، ساخته شد. این‌ها شامل کیت کوکتل و ظروف استیل ضدزنگ کلاسیک سیلیندا لاین است.
به پیش آن سپاه کینه آلود دوان از هر طرف کوهی کتل بود
سربسر راه تو کوه است و کتل کوهها سنگینتر از کوه امل
لاله با این همه رنگ و همه آب و همه تاب که چوآتش علم افراخت ببالای کتل
در ۱۳ دی ۱۴۰۱ نواب ابراهیمی، آشپز پس از انتشار پست‌هایی دربارهٔ آموزش کتلت و چند غذای دیگر توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بازداشت و به زندان اوین منتقل شد. همچنین کافه او نیز پلمپ و حساب کاربری اینستاگرام او غیرفعال شد.
در دم از رفعت اقبال زند چون گیوان رایت شوکت و شان بر سر این هفت کتل
پای من چون کتل از مشت خسی یافته کفش نعل وارون چه زند کفش ربا در کشمیر
نیست خورشید فلک بر طرف جرم هلال طبل بازیست ترا تعبیه در زین کتل