کاه گل

کاه گل

معنی کلمه کاه گل در لغت نامه دهخدا

کاه گل. [ گ ِ ] ( اِ مرکب ) گل بکاه آمیخته که دیوار وبام را بدان اندایند. ( یادداشت مؤلف ) :
چون سیل خراب کرد بنیاد
دیوار چه کاهگل چه پولاد.نظامی.

معنی کلمه کاه گل در فرهنگ معین

(گِ ) (اِمر. ) مخلوط کاه و گل که برای اندودن بام و دیوار به کار برند.

معنی کلمه کاه گل در فرهنگ عمید

گل مخلوط با کاه برای اندود کردن بام و دیوار.

معنی کلمه کاه گل در فرهنگ فارسی

( اسم ) گلی که در آن کاه کنند و در ساختمان دیوار گلی و امثال آن بکار برند .

معنی کلمه کاه گل در دانشنامه عمومی

کاهگل ملاتی است که در معماری ایران به خصوص در مناطق کویر مرکزی ایران به کار می رود.
ملات کاهگل از مخلوط کاه، خاک رس و آب به صورت آخوره به دست می آید. این ملات را به خوبی ورز می دهند تا حدی که ملات به بیل نچسبد و به راحتی جدا شود و از آن برای دیوارهای محورکننده به صورت چینه ای استفاده می کنند.
کاه را برای مقابله با ترک خوردن گل به آن اضافه می کنند ( برای ساخت هر متر مکعب کاهگل حدود ۴۵ الی ۵۰ کیلوگرم کاه مورد نیاز است ) و در مناطق کویری که کاه یافت نمی شود به آن خارشتر ( خار آدور ) اضافه می کنند.
این ملات در مقابل رطوبت و حرارت عایق بسیار خوبی است و از نظر دوام اگر اصولی تهیه شود سال ها مقاومت می کند. ملات کاهگل یک ملات هوایی است و در مقابل تابش آفتاب یا حرارت غیر مستقیم و در هوای آزاد خشک می شود. در صورتی که ضخامت ملات کاهگل ۲۰ الی ۳۰ سانتیمتر باشد، عایق رطوبتی خوبی است.
از نقاط ضعف کاهگل نیز فرسایش بر اثر بارش باران و باد است که باعث ایجاد گرد و خاک می شود.
در زمانی نه چندان دور در تمام شهرها اغلب ساختمان ها با خشت خام، گچ و کاهگل بنا شده بود. قدمت ملات کاهگل به ۴۰۰۰ سال ق. م می رسد. در لایهٔ سوم تپه سیلک، در کاخ های هفده گانه تخت جمشید، در بناهای پاسارگاد و شوش، بناهای اشکانی ( کاخ فیروز آباد و ایوان مدائن ) و مجموعه ارگ بم کاربرد کاهگل را می توان به وفور دید. همچنین در بناهای دوره اسلامی از این ملات به عنوان یکی از عناصر و ساخت مایه بسیار مؤثر استفاده شده است.
مقدار و نوع کاه در تهیه ملات کاهگل با کاربردهای مختلف نقش مهمی دارد که به شرح زیر ارائه می شود:
کاه چرونده: به کاهی گفته می شود که از دهان احشاء افتاده و بر اثر بازدم و بزاق حیوان به رنگ زرد تبدیل شده است. این کاه به کاه نرم نیز معروف است و برای اندود پشت بام و بدنه استفاده می شود.
کاهگل گندیده: اگر کاه بیش از حد در آب بماند تبدیل به لجن می شود و تولید کرم می کند. پس از کاربرد این ملات کرم ها از بین رفته و منفذهایی ایجاد می کنند که سبب نشست و نفوذ آب می شود. کاهگل گندیده بدبو و سیاه رنگ است و مصرف آن در بناهای خشتی توصیه نمی شود.
برای تهیه یک مترمکعب کاهگل در حدود ۴۵_۴۰ کیلوگرم کاه، ۱٬۰۸ متر مکعب خاک رس و ۴۱۴ لیتر آب مود نیاز است. نوع دیگری از کاهگل وجود دارد به نام پالینه که در مناطق مرطوب استفاده می شود. در صورتیکه مقدار کاه در کاهگل بسیار کم باشد به آن نیمچه کاه می گویند.

معنی کلمه کاه گل در دانشنامه آزاد فارسی

کاه گِل
اندودی مرکب از گلِ رس مناسب و کاه مرغوب خُردشده، و گاه افزودنی های دیگر برحسب مورد، برای افزایش دوام. کاه گل را در گذشته برای اندودکردن بام، و سطح بیرونی و درونی دیوارها به کار می بردند. کاه از تَرَک برداشتن گل جلوگیری می کند. گاهی، ازجمله در مسجد جامع فَهْرَج، به جای کاه از خار شتر (ژاژ) استفاده می کردند، تا آن را از موریانه محفوظ دارند.

معنی کلمه کاه گل در ویکی واژه

مخلوط کاه و گل که برای اندودن بام و دیوار به کار برند.

جملاتی از کاربرد کلمه کاه گل

وقتی شاگردی دیرینه را مهجور کرد، به سبب آنکه بیرون در خانه را به کاه گل بیندوده بود. گفت: یک ناخن از شاهراه مسلمانان گرفته تو را نشاید علم آموختن.
پادشاهی فرمود که: سرایی بنا کنید. فصل بهار گذشت، نکردی، فصل تابستان گذشت، نکردی، فصل خریف گذشت، هم نکردی. این ساعت که عالم یخ بند شد، خواهی که کاه گل سازی؟ ندا آید: «الان وقد عصیت قبل».
تا چند کاسه لیسی این کوزه بر زمین زن برگیر کاه گل را از روی خنب باده
تو گوهری نهفته در کاه گل گرفته گر رخ ز گل بشویی ای خوش لقا چه باشد
هر کاه گل که از نم باران علی الفتوح از بام و در در آخرش افتاد می خورد
خونین دلی به صبر سر اندوده وز سرشک خاکین رخی چو کاه گل‌اندود می‌بریم
تا خاک ترا به کاه گل نندودند خورشید کسی به کهگل اندوده ندید
هست چو دیوار تن رود سیر کاه گلی کرده و سنگی به زیر
آگامای صخره ای سر زرد روی صخره های آهکی با شکاف های زیاد، برآمدگی ها یا دیوارهای صخره‌ای، دیوار خانه ها و دیوارهای کاه گلی زندگی می‌کنند.
مثال کاه و گلست آن مزوره و معجون هلا تو کاه گل اندر شکاف می‌افشار
وگر دوا بود این را تو خود روا داری به کاه گل که بیندوده است بام سما