کان لم یکن

محمود احمدی‌نژاد با آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری خود در تابستان ۱۳۸۸، اسفندیار رحیم مشایی را به عنوان معاون اولش برگزید. این تصمیم انتقادهای شدید محافظه‌کاران را برانگیخت و از جمله روزنامه کیهان (نزدیک به رهبر ایران)، این اقدام رئیس‌جمهور را «دهن‌کجی به بزرگان» خواند. سرانجام پس از بیش از یک هفته متن دستور علی خامنه‌ای به احمدی‌نژاد مبنی بر برکناری مشایی منتشر شد. خامنه‌ای در نامه خود انتصاب مشایی را «کان لم یکن» خوانده بود. پس از انتشار نامه روشن شد که رهبر ایران این دستور را دو روز بعد از انتصاب مشایی به رئیس‌جمهور ابلاغ کرده بود، اما محمود احمدی‌نژاد یک هفته از پذیرش آن خودداری کرده و پس از علنی شدنش ناگزیر به اجرایش شده بود.

این گمان وجود دارد که قرار گرفتن عکس معروف باطبی بر روی جلد مجلهٔ اکونومیست (عکاس:جمشید بایرامی، دبیر گروه عکس روزنامهٔ جامعه)، نشان می‌داد در تشدید مجازات او تأثیر مهمی داشته‌است. دادسرای انقلاب وعدهٔ آزادی او با قید وثیقه را کان لم یکن تلقی نموده و او را تا انجام تحقیقات بیشتر در بازداشت نگه داشتند. این تصویر و صدور حکم اعدام باطبی سبب شد تا وی در آن زمان به نماد جنبش دانشجویی ایران بدل گردد.