کاشان

کاشان

معنی کلمه کاشان در لغت نامه دهخدا

کاشان. ( اِ ) کاشانه. خانه :
بسته پیشت کمر دوپیکروار
بت مشکوی و لعبت کاشان.مسعودسعد.|| منزل زمستانی. ( ناظم الاطباء ).
کاشان. ( اِخ ) شهری است بسیارنعمت... و از آنجا دبیران و ادیبان بسیار خیزند و اندر وی کژدم بسیار خیزد. ( حدود العالم ص 143 ). شهری است در ماوراءالنهر و وادی اخسیکت دم دروازه آن واقع شده. ( معجم البلدان ). نسبت بدان کاشانی و کاشی هم آمده است.
از سمرقند بسی کس بدعای تو شدند
بزیارتگه کاشان و عبادتگه اوش.سوزنی.و رجوع بماده ذیل شود.
کاشان. ( اِخ ) ( شهرستان ) کاشان یکی از شهرستانهای استان دوم و حدود آن به شرح زیر است :از طرف شمال و شمال باختری به شهرستان قم. از طرف خاور و شمال خاوری بدشت کویر. از طرف جنوب خاوری به بخش اردستان. از طرف جنوب به دهستانهای مورچه خورت و ده حق علوی از شهرستان اصفهان. از طرف باختر به شهرستانهای گلپایگان و محلات. قسمت باختری منطقه کوهستانی و قسمت خاوری جلگه است که منتهی بدشت کویر میگردد.
آب و هوا: هوای شهرستان کاشان مانند سایر شهرستانهای مرکزی کشور نسبت به پست و بلندی متغیر است بدین معنی که قسمت های مرتفع، سردسیر و دامنه ها معتدل و جلگه مخصوصاً حاشیه کویر گرمسیر است. آب قراء کوهستانی از چشمه سار و قنات و آب قراء جلگه آن از قنات بوده ونزدیکی های کویر کمی لب شور است.
ارتفاعات : در این شهرستان دو سلسله جبال مشاهده میشود،سلسله جبال اول دنباله ارتفاعات مرکزی کشور است که تقریباً از وسط این شهرستان گذشته به ارتفاعات اردستان نائین متصل میگردد. جهت اصلی سلسله مذکور از شمال باختری ، به جنوب خاوری بوده دهستانهای اردهال ، قمصر، نطنز در دامنه و دره های خاوری و دهستان های نراق ،جوشقان ، میمه در دامنه دره های باختری این سلسله واقع است. مرتفعترین قلل این سلسله از شمال باختر بجنوب خاور عبارتند از: قله واقع در خاور قریه نیاسر به ارتفاع 3600 گز،قله گرکش واقع در جنوب قریه برزوک به ارتفاع 2515گز. کوه هفت کتل در باختر قریه خمب بارتفاع 3003 گز و قله مهم کوه کرکس واقع در باختر نطنز به ارتفاع 3898 گز است. ارتفاع شهر کاشان 945، نطنز 1372، قمصر 1830، مشهد اردهار 1770، طرق 2100، آران 930 گز است. سلسله جبال دوم تقریباً موازی با سلسله اول در قسمت باختری میمه و دلیجان واقع است و خط الرأس آن حد طبیعی شهر کاشان با شهرستان گلپایگان است و راه شوسه طهران به اصفهان بین رشته اول و دوم کشیده شده است. مرتفعترین قلل سلسله دوم بنام صالح کوه در حدود جنوب قریه لوشاب به ارتفاع 3132 گز میباشد. ارتفاع قصبه میمه از سطح دریا 2012، قصبه جوشقان 2226،گردنه قرقچی 2165 گز است.

معنی کلمه کاشان در فرهنگ عمید

=کاشانه

معنی کلمه کاشان در فرهنگ فارسی

۱ - شهرستان کاشان . یکی از شهرستانهای مرکزی ایران و محدود است : از طرف شمال و شمال غربی بشهرستان قم از مشرق و شمال شرقی بدشت کویر از جنوب بدهستانهای مورچه خورت و ده حق علوی ( شهرستان اصفهان ) و از مغرب بشهرستانهای گلپایگان و محلات . قسمت غربی منطقه کوهستانی و قسمت شرقی جلگه است و منتهی بدشت کویر میگردد. هوای شهرستان مرکزی کشور نسبت به پست و بلندی متغیر است بدین معنی که قسمتهای مرتفع سردسیر و دامنه ها معتدل و جلگه و مخصوصا حاشیه کویر گرمسیر است . آب قرای کوهستانی از چشمه سار و قنات و آب قرای جلگه آن از قنات تامین میگردد . آبهای مجاور کویر کمی شور است . دراین شهرستان دو سلسله جبال مشاهده میشود : سلسله جبال اول دنباله ارتفاعات مرکزی ایران است که تقریبا از وسط این شهر میگذرد و بارتفاعات اردستان ( نایین ) متصل میگردد . جهت اصلی سلسله مذکور از شمال غربی بجنوب شرقی است . دهستانهای اردهار قمصر نطنز در دامنه و دره های سلسله مذکور از شمال غربی بجنوب شرقی عبارتند از : قله واقع در مشرق قریه نیاسر بارتفاع ۳۶٠٠ متر قله مهم کوه گرکش واقع در جنوب قریه برزوک بارتفاع ۲۵۱۵ متر کوه هفت کتل در مغرب قریه خمب بارتفاع ۳٠٠۳ متر و قله مهم کوه کرکس واقع در مغرب نطنز بارتفاع ۳۸۹۸ متر است . سلسله جبال دوم تقریبا موازی با سلسله اول و در قسمت غربی میمه و دلیجان واقع است و خط الراس آن حد طبیعی شهر کاشان با شهرستان گلپایگان است . راه شوسه تهران باصفهان بین رشته های اول و دوم کشیده شده است . مرتفعترین قلل سلسله دوم بنام صالح کوه در حدود جنوب قریه لوشاب بارتفاع ۳۱۳۲ متر میباشد . رودخانه مهمی درین شهرستان وجود ندارد . تنها خشکرودهایی از شمال غربی بجنوب شرقی وجود دارند که عبارتند از : رودخانه های دهنار سار وادقان کله اردهار نابر قمصر قهرود جهق تتاج وش هنجن نطنزرود طرق رود برزورود ( از ابیانه تا خلط آباد ) رودخانه سه - مرادند کپرکن میمه رباط ترک . بجز رودهای مذکور خشک رودند . ولی قسمت عمده قنوات آبادیها در طول رودها احداث گردیده . سرچشمه های معروف شهرستان کاشان ازین قرارست : چشمه فین چشمه نیاسر چشمه نابر چشمه شاه چشمه جهق بالا چشمه باری کرسف چشمه میلاجرد کرش ابیاته پنداس . کویر نمک کاشان در قسمت شمال شرقی شهرستان واقع است و ارتفاع سطح کویر نسبت بدریا ۸٠٠ متر است . ساکنان قری و مزارع حاشیه کویر مانند چهار طاقی کدیش کلوبو و غیره از این دریاچه نمک را استخراج و در قصبه آران انبار می کنند و بداخله کشور حمل می نمایند . سطح دریاچه پوشیده از نمک وزیر نمک آب و باتلاقی است لذا عبور از حوالی کویر بدون بلد خطرناک است . شهرستان کاشان مرکب است از پنج بخش ذیل : بخش مرکزی ۳۹ آبادی ۲۳٠٠٠ تن سکنه بخش آران ۷ آبادی ۳۲٠٠٠ تن بخش قمصر ۴٠ آبادی ۳۲٠٠٠ تن بخش میمه ۲۲ آبادی ۱۷٠٠٠ تن بخش نطنز ۴۹ آبادی ۴۴ / ٠٠٠ تن جمع آبادیهای شهرستان ۱۵۸ و جمع نفوس آن حدود ۱۹۳٠٠٠ تن است . ۲ - شهر کاشان . مرکز شهرستان کاشان و یکی از قدیمترین شهرهای ایران است و آن در ۲٠۵ کیلومتری جنوب قم و ۲۵۲ کیلو متری جنوب تهران در دامنه شرقی سلسله جبال مرکزی کشور واقع است . جمعیت آن به موجب صورت اداره آمار ۵۴ ۶۶٠ تن است ولی در سالهای اخیر گروهی در تهران سکونت گزیده اند و فعلا بیش از ۵٠٠٠٠ تن جمعیت ندارد . چند رشته قنات کم آب وجود دارد که عموما اولین چاه آنها در قسمت مغرب و جنوب غربی شهر است و در طول شهر در عمق یک تا پنج متر از خانه ای بخانه دیگر میگذرد و اغلب بواسطه کم آبی بمحله هایی که طبق مدارک قدیم حق آبه ندارند نمیرسد . چاههای آب شهر کاشان بعمق ۲٠ تا ۳٠ متر است . بناهای ذیل از ابنیه قدیم کاشان محسوب اند : محل معبد دوره سلوکی مناره مسجد جمعه ( سلجوقی ) مناره زین الدین مقبره امام زاده سلطان میراحمد امام - زاده حبیب بن موسی ( عهد صفویه ) مدرسه سلطانی ( قاجاریه )
( اسم ) خانه کاشانه : [ بسته پیشت کمر دو پیکر وار بت مشکوی و لعبت کاشان ] . ( مسعود سعد )
ده کوچکی از دهستان احمدی شهرستان بندرعباس

معنی کلمه کاشان در دانشنامه عمومی

کاشان (اهر). کاشان یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان گویجه بل بخش مرکزی شهرستان اهر واقع شده است. این روستا ۹۹ نفر جمعیت دارد.
این روستا، زادگاه شهید اباذر حسن زاده کاشانی می باشد.

معنی کلمه کاشان در ویکی واژه

نام شهری در استان اصفهان در کرانه کویر مرکزی که برخی آثار تمدنی آن مانند تپه سیالک پبشینه‌اش به هزاره سوم پ. م. می‌رسد. کاشان را با قوم کاشی یا کاسی باید مترادف دانست و پس از دوران کاسیان در زمان پادشاهی ماد از شهرها و نواحی مادسفلی محسوب می‌می‌شد شهر کارکاشی الواح آشوریان باید همین نقطه باشد.

جملاتی از کاربرد کلمه کاشان

ابوطالب کلیم همدانی یا ابوطالب کلیم کاشانی (زاده ۹۹۰ در همدان-فوت ۱۰۶۱ در کشمیر)، از شاعران سدهٔ یازدهم هجری و یکی از بزرگ‌ترین شعرای مشهور زمان خود بود. وی در حدود سال ۹۹۰ هجری در همدان زاده شد؛ اما چون مدتی در کاشان اقامت داشت، کاشانی هم خوانده شده‌است. او از ملک‌الشعرا‌یان دربار کوشانی بود.
دربارهٔ نامگذاری بنای این امامزاده گفته می‌شود که پس از رویداد کربلا گروهی از سربازان سپاه یزید دست بریده شدهٔ ابوالفضل را به نشانهٔ پیروزی به بارگاه یزید می‌برده‌اند که با حملهٔ مردم کاشان رو به رو می‌شوند. یزیدیان فرار می‌کنند و مردم دست بریده را به این مکان می‌آورند و به خاک می‌سپارند. مجسمهٔ یک دست آدم به نشانهٔ دست بریدهٔ خاکسپاری شده در این مکان پشت شیشه گذاشته شده است.
بکاشانه ی آگهان پا گذار جهان را به اهل جهان واگذار
و گفت: محبّت آن بُوَد که خویش را جمله به محبوب خویش بخشی و تو را هیچ بازنماند از تو (عزالدین محمود کاشانی در مصباح الهدایه آورده‌است: «ابوعلی رودباری گفته‌است: «مالَمْ تَخْرُجْ مِنْ کُلیَّتِکَ لَمْ تْدخُلْ فی حَدِّالْمَحَبَّةِ.».»)
سراسر فرود آمدند آن حشم بکاشانه ی مفلس و محتشم
در خانهٔ تو موش به سوراخ درون است او را چه بکار آید کاشانه و ایوان؟
روز پی خور سگ دیوانه ای خفته به شب مرده کاشانه ای
کاشانه فروز شب سیاهان از مشعل نور صبحگاهان
کم نگردد میهمان از خانه چون آیینه ام نیست قفلی بردر کاشانه چون آیینه ام
کاشان که مصر روی زمین است در جهان می‌خواست در ولای چنین یوسفی چنان
دیوان خرد کتابت خامه ماست نه طاق فلک رواق کاشانه ماست
اسدآباد بالا (کاشان)، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان کاشان در استان اصفهان ایران است.
چو آمد دزد در کاشانه تو شود پنهان ز اهل خانه تو