کارتون

کارْتون (cartoon)
صحنه ای از کارتون تام و جری
طراحی یا کاریکاتور شوخ طبعانه یا طنزآمیز، فکاهی مصور، یا کُمیک استریپ؛ در مفهوم سنّتی اش، طرحی مقدماتی برای دیوارنگاره، موزائیک، و پرده نگاره، که با ترسیم بر روی دیوار یا بوم، و یا انتقال طرح از طریق افشاندن گرد زغال بر کاغذ سوزن خورده و ایجاد کپی محوی از طرح بر زمینه، حاصل می شود. نقاشی مریم عذرا و قدّیسه حنّا (نگارخانۀ ملی لندن)، اثر لئوناردو داوینچی نمونه ای است ازاین دست.طراحی شوخ طبعانه. کارتون اساساً برای تحریک افراد به تأمل دربارۀ مسائل سیاسی یا اجتماعی، و نیز برای خنداندن مردم ابداع شد و اغلب با شرح یا پانوشتی توأم بود. از لحاظ شیوۀ هنری اغلب طرحی ساده است تا یک کار هنری جدی، و از ترسیم خطوط اصلی با اندکی سایه یا بدون هیچ گونه سایه پردازی حاصل می شود، و تصویری «تخت» را به وجود می آورد. رنگ در کارتون معمولاً به صورت ساده و تخت به کار می رود. کارتون ممکن است یک قاب تصویر، یا چند تصویر متوالی و پیوسته باشد. به آن فیلم انیمیشن هم اطلاق می شود، چراکه آن نیز از قاب های تصویری مشابهی ساخته شده است.طراحی مقدماتی. دراصل، کارتون طرح مقدماتی اثر هنری در اندازۀ کامل و اصلی بوده، که همچون اساس و پایۀ نقاشیِ نهایی تعبیه می شده است. هنرمند از آن یا صرفاً به مثابۀ راهنمایی برای اثر هنری اش استفاده می کرد، یا با نشان گذاری طرح، آن را مبنای اجرای کار نهایی قرار می داد. برای مثال میکلانژ در نقاشی نمازخانۀ سیستین، کارتون هایش را مستقیماً بر سقف افکند.