چکامه

آنکه اندر وصفش این زیبا چکامه دلپذیر از زبان او است زیب دفتر شیوای من

ایرج میرزا که از دوستان پسیان در خراسان بود، چکامهٔ زیر را در رثای او سروده‌است.

لیک من و فانی‌ایم بندهٔ ناصر آنکه سروده است این چکامهٔ متقن

بر این چکامه‌ گر بفشانی هزار گنج جز آفرینی از تو نخواهم ورا ثمن

چنان‌که قصه‌های جادویی‌اش چون «روزهای بی‌کاریِ روی یان» و «خرید در خیابان گوبای» چکامه‌ای از قلمروهای خیال‌پردازی‌ای را به تصویر کشید که از مرزهای دنیای روزمره بسیار دور بودند... هرچند که مشکلات همان دنیاها گریبانگیر بود.

یکی از فیلم‌های او به نام «چکامهٔ شادی» در سال ۲۰۱۰ میلادی برندهٔ شیر طلایی، و فیلم دیگرش «عهد» در جشنواره بین‌المللی فیلم برلین به‌نمایش درآمد. از دیگر فیلم‌های او می‌توان به مفقودشدگان، یخ‌ژاله و بدون پنهان‌کاری اشاره کرد.

من به حکمِ امیر بسرودم این چکامه که به ز لؤلؤِ تر

ز بهر تهنیت شاه و‌ فتح لشکر شاه ترا سزد که سرایی چکامه‌یی ایدر

در سروده‌های شاعرانی همچون سعدی، سنایی و ناصرخسرو می‌توان اشاره به پنج‌تن را دید. ابن‌داغر و حر عاملی نیز در چکامه‌شان به آنها توسل جستند. آثاری نیز به زبان اردو دربارهٔ پنج‌تن منتشر شده‌اند. ملا زلفعلی — شاعر محلی‌سرای بختیاری — هم حدیث کسا را با گویش بختیاری به نظم درآورده‌است.[یاد ۴]

۱۳۹۵، کتاب «چکامه‌های روشنایی»، نشر اختران

در سال ۱۹۷۹، این ترانه در جریان «شورش‌های شب سفید» پس از محکومیت دن وایت، عضو سابق هیئت نظارت شهرداری سان فرانسیسکو در قتل جورج ماسکونی و هاروی میلک، مورد استفاده قرار گرفت. در سال ۱۹۸۲، چارلی هیدن، نوازندهٔ آمریکایی کنترباس، نسخه‌ای از این ترانه را با کارلا بلی و ارکستر موسیقی لیبراسیون در آلبوم «چکامهٔ کشته‌شدگان» ضبط کرد که در نظرسنجی منتقدان داون‌بیت در سال ۱۹۸۴ به عنوان بهترین آلبوم جاز سال انتخاب شد. در سال ۱۹۸۳، در طی «راهپیمایی مقاومت» در آرژانتین، این آهنگ با شعر «حالا! همین حالا! باید که ناپدیدشدگان را برگردانند و مجرمان مجازات شوند» بازخوانی شد. این آهنگ هنوز در دهه ۲۰۰۰ در آرژانتین با ناپدید شدن خورخه خولیو لوپز خوانده می‌شد.

بدین چکامهٔ دلکش رواست قاآنی و ان یکاد دمندت همی به پیرامن

بدین چکامه نثار اوردیده است که در اوست مدایحی که فزون است از بها و ثمن

کم‌ کمال ‌گرفتم ازین چکامه ‌که نیست روا چکامه به شیرازی از صفاهانی

درین چکامه دم عیسوی مرا یار است فرشته بر سخن دلکشم فریش گرفت

یکی چکامه رقم زد بنان او بورق که برد گوی سبق از سخنوران یکسر