چغندر

چُغندر (beet)
گیاهانی متعلق به تیرۀ اسفناج. به صورت محصول غذایی کشت می شوند. انواعی ازچغندر معمولی(Beta vulgaris) برای تولید شکر، و نوع دیگر آن، چغندر علوفه ای، برای تغذیۀ دام کاشته می شوند.چغندر قرمز یا لبو(Beta rubra) در ترشی، آش، بورانی، سوپ و سالاد مصرف می شود. تیرۀ اسفناج شامل اسفناجو چغندر برگینیز می شود. زیرگونه ای از چغندر معمولی، با نام علمی Beta vulgaris cicle، به جای اسفناج در غذاها مصرف می شود که آن را با نام پاغازیمی شناسند. مهم ترین گونه چغندر، چغندرقند معمولی است که از آغاز کشت آن حدود۲.۵ قرن می گذرد. پیش از آن، نیاز قند کشورها از طریق کشت نیشکر تأمین می شد. در ۱۷۴۷، مارگراف (۱۷۰۹ـ۱۷۸۲)، شیمی دان آلمانی، قند چغندر را کشف کرد و در ۱۷۸۶، آکهارد (۱۷۵۳ـ۱۸۲۱)، شاگرد مارگراف، موفق به استخراج قند شد. در ۱۲۷۴ش، ادوارد پولاک (۱۸۱۸ـ۱۸۹۱)، پزشک اتریشی و معلم دارالفنون بذر چغندرقند را به ایران وارد کرد و درصدد کشت و ترویج آن برآمد. پس از استخراج قند از چغندر، از پس ماندۀ آن برای سوخت، تهیۀ منابع سلولزی، خوراک دام و طیور، و اصلاح خاک استفاده می کنند.