چتر
معنی کلمه چتر در لغت نامه دهخدا

چتر

معنی کلمه چتر در لغت نامه دهخدا

چتر. [ چ َ ] ( اِ ) چیزی باشد که برای محافظت از آفتاب بر بالای سر نگاه دارند. ( برهان ). معروف است و آن را سایبان نیز گویند زیرا که سایه بر سر اندازد. ( انجمن آرا ) ( آنندراج ). سایبانی که برای محافظت از آفتاب بر بالای سر نگاه دارند. ( ناظم الاطباء ). آلتی است بشکل نیم کره ، که شخص یا چیز را از شعاع آفتاب محفوظ میدارد. ( از فرهنگ نظام ). سایبان. ( ناظم الاطباء ). فشک نیز گویند. ( ناظم الاطباء ).چتر آفتابی ، که غالباً با رنگهای مختلف باشد. آفتاب گیر. سایه افکن. سایه گستر. مظلّة. شمسیة :
یکی مهد با چتر و با خادمان
نشست اندر آن روشنک شادمان.فردوسی.ز گرد معرکه چترش گرفته گونه لؤلؤ
ز خون دشمنان تیغش گرفته گونه مرجان.فرخی.سرو سماطین کشید بر دو لب جویبار
چون دو رده چتر سبز در دو صف کارزار.منوچهری.یکی چون چتر زنگاری ، دوم چون سبز عماری
سیم چون قامت حوری ، چهارم نامه مانی.منوچهری.گهی ساقی و کاردانش بود
گهی چتر وگه سایبانش بود.اسدی.جهان فروخته زان رأی آفتاب نهاد
بزیر سایه آن چتر آسمان کردار.مسعودسعد.بر کشت عافیت چو بخیلی کند سپهر
از چتر و تیغ خویش سپهر و سحاب خواه.انوری. || علامت شاهی. علامت بزرگی و سروری. از جمله علامتهایی که در ردیف علم و تخت و تاج بشمار می آمده. چتری که بر سر شاهان میداشتند بعلامت خسروی و شهریاری درمیدانهای جنگ یا در روزهای بار، و برای حفاظت از آفتاب یا باران نبود، چون در زیر سقف و در میان خیمه وخرگاه نیز این رسم چتر گرفتن معمول بوده است :
چو از دور کیخسرو آمد پدید
سوار سرافراز چترش بدید.فردوسی.رسید آن فرستاده رای زن
ابا چتر و پیلان و آن انجمن.فردوسی.تاج قیصر بر سر قیصر زند
همچنان چون بر سر خان چتر خان.فرخی.فرخ فری که بر سرش از آفتاب و ماه
چتر است چون دو بال همای خجسته پی.منوچهری.بزرگی ترا شاه مهراج داد
کت اورنگ و چتر و که ات تاج داد.اسدی.شاها همیشه مهر سپهر افسر تو باد
ماه دوهفته چتر شده بر سر تو باد.مسعودسعد.سپهر هشت شود چون کنند چتر تو باز

معنی کلمه چتر در فرهنگ معین

(چَ ) (اِ. ) سایبان کوچک دسته دار که برای حفظ خود از آفتاب یا باد و باران و بالای سر نگه دارند. ،زیر ~ خود گرفتن کنایه از: حمایت کردن .

معنی کلمه چتر در فرهنگ عمید

۱. سایبان کوچک دسته دار که در زیر آفتاب یا هنگام باریدن برف و باران روی سر نگه می دارند.
۲. [قدیمی] سایبانی که در قدیم بر سر پادشاه یا در کنار تخت پادشاهی نگه می داشتند به علامت سلطنت و شهریاری، چتر پادشاهی.
* چتر آبگون: [قدیمی، مجاز] آسمان.
* چتر آبنوس: [قدیمی، مجاز] شب.
* چتر روز: [قدیمی، مجاز] = * چتر زرین* چتر زر: [قدیمی، مجاز] = * چتر زرین
* چتر زرین: [قدیمی، مجاز] آفتاب.
* چتر سیمابی: [قدیمی، مجاز] = * چتر سیمین
* چتر سیمین: [قدیمی، مجاز]
۱. ماهتاب.
۲. ماه شب چهارده.
* چتر شام: [قدیمی، مجاز] = * چتر عنبرین
* چتر عنبری: [قدیمی، مجاز] = * چتر عنبرین
* چتر عنبرین: [قدیمی، مجاز]
۱. شب.
۲. تاریکی شب.
* چتر کحلی: [قدیمی، مجاز] = * چتر آبگون
۲. ابر سیاه.
* چتر مینا: [قدیمی، مجاز] = * چتر آبگون
* چتر نجات: چتری که با آن از هواپیما، بالگرد، و امثال آن فرود می آیند.
* چتر نور: [مجاز] = * چتر زرین

معنی کلمه چتر در فرهنگ فارسی

سایبان کوچک دسته دارکه درزیر آفتاب وباران گیرند
( اسم ) ۱- سایبان کوچک دسته دار که برای حفظ خود از آفتاب یا باران و برف بالای سر نگاهدارند. ۲- موی کوتاهی که مردان بر فرق گذارند. ۳- چتر نجات . یا چتر آبگون . آسمان . چتر دریایی . ( اسم ) مدوز. یا چتر روز. آفتاب خورشید. یا چتر زرین. آفتاب . یا چتر سحر. آفتاب . یا چتر سیمابی . ماه شب چهارده . یا چتر سیمین . ماه شب چهارده . یا چتر شاهی ( سلطنتی ) . سایبانی که بر سر پادشاهان نگاه میداشتند. یا چتر عنبرین . ۱- تاریکی شب ۲.- شب لیل . ۳- یا چتر کحلی . ۱- آسمان . ۲- ( اسم ) چتری که با آن از هواپیما فرود آیند پارا شوت .یا چتر نور. آفتاب .
یکی از مهمترین انواع گل آذین ها در گیاهان گلدار که دم گل های کوچک از یک نقط. دم گل مشترک جدا شده و برگگ های آن حلقه ای بنام گریبان میسازند .

معنی کلمه چتر در فرهنگستان زبان و ادب

{parachute} [حمل ونقل هوایی] وسیلۀ چترمانندی که از آن برای فرود انسان یا پایین فرستادن بار استفاده شود متـ . چتر نجات
{umbel} [زیست شناسی- علوم گیاهی] گل آذینی محدود یا نامحدود، سرتخت (flat-topped ) یا کوژ با دُمگل هایی که به یک نقطه متصل اند

معنی کلمه چتر در دانشنامه عمومی

چتر وسیله ای نیم کروی شکل است که از آن برای محافظت فرد یا چیزی از باران یا نور خورشید استفاده می شود. چتر یا چتر چوبی یک سایبان تاشو است که توسط دنده های چوبی یا فلزی پشتیبانی می شود، که معمولاً روی یک قطب چوبی، فلزی یا پلاستیکی نصب می شود. این دستگاه برای محافظت از فرد در برابر باران یا نور خورشید طراحی شده است. اصطلاح چتر به طور سنتی هنگام محافظت از خود در برابر باران به کار می رود، از چتر دریایی در هنگام محافظت از خود در برابر نور خورشید استفاده می شود، اگرچه این اصطلاحات همچنان به صورت متناوب مورد استفاده قرار می گیرند. اغلب تفاوت در ماده مورد استفاده برای سایبان است. برخی چترها ضدآب نیستند. سایبان های چتر ممکن است از پارچه یا پلاستیک انعطاف پذیر باشد.
دسته بندی چترها
چترها در درجه اول وسایل قابل حمل هستند که اندازه آنها برای استفاده شخصی است. بزرگترین چترهای دستی قابل حمل چترهای گلف هستند. چترها را می توان به دو دسته تقسیم کرد: چترهای کاملاً قابل جمع شدن، که در آن قطب فلزی که از سایبان پشتیبانی می کند، جمع می شود و باعث می شود چتر به اندازه کافی کوچک شود تا در یک کیف دستی قرار بگیرد؛ چترهای غیرقابل جمع شدن، که در آن قطب پشتیبانی نمی تواند عقب نشینی کند و سایبان ثابت است.
واژه نامه لانگمن، چتر را وسیله ای برای محافظت شدن در برابر باران و آفتاب داغ تعریف می کند. این واژه نامه همچنین می نویسد چتر دارای قابی گرد و تاشو است که با پارچه پوشیده شده است.
چتر (ترانه). «چتر» ( به انگلیسی: Umbrella ) ترانه ای از ریانا، خواننده باربادوسی است که با همراهی جی - زی، رپر آمریکایی آن را اجرا کرده است. «چتر» ترانه ای است که موفقیت آن باعث شد ریانا به یک ستارهٔ موسیقی پاپ تبدیل شود و یکی از شناسه های موسیقایی او به شمار می آید.
این قطعه در ۲۹ مارس ۲۰۰۷  ( ۲۰۰۷ - 03 - ۲۹ ) و در قالب تک آهنگ اصلی آلبوم دختر خوب بد شد منتشر شد. تک آهنگ «چتر» در زمان انتشارش در بسیاری از کشورها از جمله ایرلند، نروژ، استرالیا، آلمان، اتریش، فنلاند، بلژیک ( فلاندرز ) ، سوئیس و نیوزلند شمارهٔ ۱ چارت های موسیقی بود و در ایتالیا، بلژیک ( والونیا ) ، فرانسه، دانمارک و فنلاند جزو ده ترانهٔ اول بود. «چتر» در ایالات متحده آمریکا ۳۳ هفته جزو پرفروش ترین ترانه های روز بود. این اثر در ۹ ژوئن ۲۰۰۷ به جایگاه نخست جدول ۱۰۰ آهنگ داغ بیلبورد رسید و ۷ هفتهٔ متوالی شمارهٔ ۱ آن جدول بود. در بریتانیا هم، «چتر» دومین ترانهٔ پرفروش سال ۲۰۰۷ بود. این قطعه ۷۱ هفته در جدول پرفروش ترین تک آهنگ های بریتانیا حضور داشت و برای ۱۰ هفته صدرنشین آن جدول بود. این اولین شمارهٔ ۱ ریانا در بریتانیا بود.
«چتر» در پنجاهمین مراسم جوایز گرَمی در سال ۲۰۰۸ برندهٔ گرَمی «بهترین همکاری خواننده/رپر» شد و اولین جایزهٔ گرمی ریانا را برایش به ارمغان آورد. این قطعه در آن سال، نامزد دریافت جایزهٔ «بهترین ضبط سال» هم بود که در نهایت به «بازپروری» اثر ایمی واینهاوس رسید.
انترتینمنت ویکلی در گزینش ۱۰ ترانهٔ برتر سال ۲۰۰۷، «چتر» را در جایگاه نخست قرار داده است. این در حالی ست که رولینگ استون و تایم در فهرست ۱۰۰ ترانهٔ برتر آن سال، جایگاه سوم را به این قطعه اختصاص داده اند. «چتر» یکی از قطعه های فهرست ۵۰۰ ترانهٔ برتر تمام زمان ها به انتخاب رولینگ استون هم هست و جایگاه چهارصد و دوازدهم آن فهرست را در اختیار دارد.
موزیک ویدئوی «چتر» را کریس اَپل بام کارگردانی کرده است. ویدئو با رپ خوانی جِی زی آغاز می شود و در سکانس های بعدی ریانا با لباس های مختلف و در موقعیت های گوناگون ترانه را اجرا می کند. در سکانس های آغازین او با یک لباس چرمی و در یک فضای بخارآلود دیده می شود. سپس او را در یک لباس سفید و در حالی می بینیم که سعی می کند با حرکت دادن سر و بدنش از برخورد با حجم زیادی از آب که از هر طرف به سویش پاشیده می شود جلوگیری کند. در صحنهٔ بعدی ریانا در حالی که یک چتر در دست دارد با فیگوری شبیه رقصندگان باله روی نوک انگشتان پاهایش قدم برمی دارد. در میانهٔ ویدئو تصاویر سیاه و سفید از ریانا دیده می شود در حالی که کاملاً برهنه است و سرتاپایش با رنگ نقره ای پوشانده شده است. ویدئو در حالی پایان می یابد که ریانا و چند رقصندهٔ مرد، چتر به دست می رقصند.
چتر (رمان). چتر نهمین رمان از ویل سلف است که در سال ۲۰۱۲ منتشر شد. در سال ۲۰۱۲، اولین نامزدی ویل سلف در لیست کوتاه جایزه ادبی من بوکر قرار گرفت، اگرچه رمان Dorian, Imitation 2002 او در فهرست رمان های بلند جایزه قرار گرفت.
سلف نشان داده است که این کتاب برخلاف انتظارات اولیه خود، قسمت اول سه گانه خواهد بود. قسمت دوم سه گانه کوسه است که در سال ۲۰۱۴ منتشر شده است.
معنی کلمه چتر در فرهنگ معین
معنی کلمه چتر در فرهنگ عمید

معنی کلمه چتر در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] چتر، ابزاری برای سایه افکندن و در امان ماندن از تابش آفتاب که معمولاً در مراسم و مواکب بر سر حاکمان نگاه داشته می شد و در برخی از سلسله های حکومتگر از نشانه های ویژه خلافت و سلطنت به شمار می آمد.
در گزارش های وقایع صدر اسلام ، از کاربرد چتر در تشکیلات حکومتی خبری نیست و واژه مِظَلَّه در این منابع به معنای خیمه و چادر و سراپرده است . با اینکه کتانی در التراتیب الاداریه بابی را به «صاحب المظلّه» (چتردار) در زمان پیامبر صلی اللّه علیه وآله وسلم اختصاص داده ، اما چنان که از توضیحات او برمی آید، اصحاب پیامبر در جریان هجرت یا حجه الوداع ، از سر ارادت به پیامبر، با لباس خود بر سر حضرت سایه می افکندند. بنابر روایتی از امام رضا علیه السلام ، امام صادق علیه السلام نیز مظلّه ای داشتند که به ویژه در سفرها از آن استفاده می کردند.
چتر در دوره فاطمیان
با اینکه در منابع از کاربرد و رواج چتر در سرزمین ها و دوره های مختلف اسلامی سخن به میان آمده ، اما آشنایی ما با ساختار و اجزای چتر در ادوار گذشته ــ صرف نظر از نقاشی ها که تصویر دقیقی پیش روی ما نمی نهند ــ متکی بر گزارش ابن طُوَیر (متوفی ۶۱۷) در وصف چتر ویژه دربار فاطمیان است . این گزارش با اندکی تلخیص در آثار نویسندگان بعدی ، چون قلقشندی و ابن تغری بردی ، نیز آمده است .
← شکل چتر
در دوره ممالیک ظاهراً تشکیلات ویژه ای برای حمل چتر وجود نداشت و برخی امیران بلندپایه ، برای اظهار ارادت و تقرب به سلطان یا خلیفه ، چتر او را حمل می کردند. در این دوره ، گاه سلاح دار چتر سلطان را حمل می کرد.
کاربرد چتر در مغرب و اندلس
...

معنی کلمه چتر در ویکی واژه

وسیله‌ای معمولا پارچه‌ای با میله‌های فلزی نازک متصل به دسته که برای محافظت باران و برف یا آفتاب بالای سر می‌گیرند.
سایبان کوچک دسته دار که برای حفظ خود از آفتاب یا باد و باران و بالای سر نگه دارند.
زیر چتر خود گرفتن کنایه از: حمایت کردن.

جملاتی از کاربرد کلمه چتر

کشیده ماه جلالی به طالع فیروز فراز چتر سپهری سرادقات جلال
به صحرا گاه چترّکوت جا کرد عبادتخانه ای از خس بنا کرد
نیاسودند آن شب جمله در دشت که تا چتر از سر افلاک بر گشت
همچنین در ۲۸ مِه و در طول نبرد گوس گرین، نیروهای گردان دوم، هنگ چترباز، یک پوکارا را پس از آنکه به سمت آنها راکت شلیک کرد (البته منجر به تلفاتی نشد)، با شلیک اسلحه سبک ساقط کردند. ستوان میگل کروزادو پس از خروج با صندلی پَران توسط نیروهای انگلیسی اسیر شد.
از بر آفتاب طلعت او باز شد چتر آسمان کردار
یا کوه بی ستون را افراشته ستون یا بر فراز الوند گسترده چتر زر
همای چتر شاهی کرد پر باز که آمد شاهباز سلطنت باز
در اثنای این قعود و قیام، مسیر و مقام دو سال تمام این چتر منور بزر اندود اخضر و غبر افلاک و خاک را پیمود و در دونوبت خورشید صاحب عقل بنقطه منطقه حمل رسید و آثار سعود و نحوس بواسطه خنوس و کنوس این قاهران مقهور و جباران مجبور در عالم ظاهر شد
شاه جهانگشای که در زیر چتر اوست صد نیزه ور ز رستم و اسفندیار به
این اتحادیه سازمانی چتری است که از ۱۵۵ سازمان دانشجویی در ۱۲۲ کشور و منطقه عضو دارد و نمایندهٔ حدود ۲۵ میلیون دانشجو است.
چه مایه ابر کرده اشکباری که گشته خاصه شغل چترداری
سیه چتر از شب معراج بازش ز «سبحان الذی اسری» طرازش
تیره چتریان را را کَرَفسیان نیز نامیده‌اند.