چاکی

عشق دل را چه خیال است به ما بگذارد؟ به صدف سینه چاکی ز گهر خواهد ماند

احزاب سیاسی ارمنیان فعالیت‌های خود را در دههٔ ۱۸۹۰در ایران آغاز کردند. احزاب هنچاکیان و داشناکسوتیون (نیز حزب آرمناکان که در انقلاب مشروطیت ایران شرکت نکرد) به منظور تأسیس چندین شعبه و نیز اشاعه و تبلیغ ایدئولوژی حزبی اعضایی را از قفقاز به ایران گسیل داشتند. در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، هم حزب هنچاکیست و هم حزب داشناکیست گروه‌های نظامی کوچکی را سازمان دادند تا پس از آموزش در مراکزی مانند تبریز، سلماس و خوی به خاک عثمانی وارد شوند و سلاح کافی به دست آورند تا در صورت تهاجم کردها و ترک‌ها از ارمنیان دفاع کنند.

چو شانه هر دل چاکی کف نیاز شده است فتد به دست که تا زلف عنبرافشانش

جهانی سیر مستی دارد از وضع جنون من گریبان چاکی‌ام موج می نابست پنداری

چون گل به نسیمی دل شوریده شود چاک هرچند که چون غنچه به چاکی نگرفتی

استچاکی در سال ۲۰۱۶ به عنوان میراث جهانی یونسکو به نگارش درآمده است. این مجموعه شامل ۴٬۰۰۰ سنگ قبر در ۲۸ مجموعه است - ۲۲ مورد از بوسنی و هرزگوین، دو مورد از کرواسی، سه مورد از مونته‌نگرو و سه مورد از صربستان در این فهرست قرار دارند.

شور سودای تو نازم که به گل می‌بخشد چاکی از پرده دل سر به گریبان زده‌ای

میهران آقازاریان، کنشگر هنچاکیان قصد داشت که روزنامه آرارات را در سال ۱۹۳۳ منتشر نماید اما دو روز پیش از آغاز انتشار آن کشته شد. روز آرارات در سال ۱۹۳۷ بنیانگذاری شد و نخستین شماره آن نیز در ۱۲ نوامبر ۱۹۳۷ در بیروت منتشر شد. نخستین ویراستار آرارات (۱۹۳۹–۱۹۳۷) نیز آرمناک یلویان بود.

آرام آچکباشیان (ارمنی: Արամ Աչըքպաշյան؛ زاده ۱۸۶۷ - درگذشته ۱۹۱۵) سیاست‌مدار ارمنی‌تبار اهل امپراتوری عثمانی بود. آچکباشیان در سال ۱۸۸۶ از دانشکده حقوق دانشگاه استانبول فارغ‌التحصیل شد. در سال ۱۸۸۹ وی توسط هامبارتسوم بویاجیان به اعضای کمیته هنچاکیان معرفی شد. وی در سال ۱۹۰۳ به عضویت کمیته مرکزی حزب سوسیال دموکرات هنچاکیان درآمد. وی در جریان نسل‌کشی ارمنی‌ها توسط حکومت ترکان جوان عثمانی کشته شد.

هر الف کو می‌کشد بر سینه از مستی و حسن راستان را دل به سوی سینه چاکی می‌کشد

با رشته همه چاکی شد دوخته وین طرفه کز رشته زلف تست این چاک گریبان‌ها

پیش از ورود اسپانیایی‌ها به آمریکای جنوبی، ایالتی که امروز کاتامارکا نام دارد زیستگاه بومیان ( دیاگیتاس ) و قبیله کالچاکی بود .

پیش از ورود اسپانیایی‌ها به آمریکای جنوبی، استانی که امروزه سان لوئیس نام دارد زیستگاه بومیان بود. از اقوام این بومیان می‌توان به کالچاکیس، میچیلینگس، رانکلس، پوئلچس و پئوئنچس اشاره نمود.

چاکی ار در دلی افتد بشکیبد همه عمر دل آشفته چه سانی که سراپا چاکی

چه غم ززخم تو ما را غمی که هست این است که مرهم دل غیری و ما جگر چاکیم

فغان برداشت خور با سینه چاکی وبال ماه شد در برج خاکی