چارسو

معنی کلمه چارسو در لغت نامه دهخدا

چارسو. ( اِ مرکب ) جائی که چهار بازار در آنجا منشعب شوند. ( برهان ). بازاری که هر چهار طرف راه داشته باشد. ( آنندراج ). نام آن جای از بازار که به هر چهار طرف راسته و دکانها راه دارد. ( ناظم الاطباء ). چهارسوی. چهارسوق. بازاری که از چهار طرف بیرون شو دارد. جائی که چهار بازار از آنجا گذرد :
که دارد دکانی در این چارسو
که رخنه نیارد ز بسیار سو.نظامی.در این چارسو چند سازیم جای
شکم چارسو کرده چون چارپای.نظامی.در این چارسو هیچ هنگامه نیست
که کیسه بر مرد خودکامه نیست.نظامی.بمعیار این چارسو رهروی
نسنجد دو جو تا ندزدد جوی.نظامی.در این چارسوی هنرپروری
ز راه سخن میکنی زرگری.ملاطغرا ( از آنندراج ). || نیز بمعنی راه کلان که در آن چهارراه مجتمع شده باشد. ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). چار راه :
بدین چارسو چون نهم دستگاه
که ایمن نباشم ز دزدان راه.نظامی.در چارسوی دنیا مضطر بمانده ام من
گر وارهانی از خوددانم که میتوانی.عطار.بر منادی گاه کن این کار تو
بر سر راهی که باشد چارسو.مولوی. || چارسمت. چارطرف. چارجانب. شمال و جنوب وشرق و غرب. راست و چپ و پیش و پس :
نباشد سپاه تو هم پایدار
چو برخیزد از چارسو کارزار.فردوسی.نگه کرد گرد اندرون چارسو
سپه دید افکنده چین در برو.فردوسی.بدان بام شد کش نبود آرزو
سپه دید گرد اندرش چارسو.فردوسی.روی از این چارسوی غم برتاب
چند از این خاک و باد و آتش و آب.نظامی.زلفت هزار دل به یکی تار موببست
راه هزارچاره گر از چارسو ببست.حافظ. || هر چیز راگویند که چهار پهلو داشته باشد. ( برهان ) ( ناظم الاطباء ). چهار پهلو. || کنایه از شکم سیر و بسیار پر و مملو :
مکن در خورش خویشتن چارسو
چنان خور که نوزت بود آرزو.فردوسی.شکم از خورد چارسو چه کنی
خویشرا بنده گلو چه کنی.سنایی.در این چارسو چند سازیم جای
شکم چارسو کرده چون چارپای.نظامی. || کنایه از انتظار کشیدن. ( برهان ). انتظار و نگرانی و چشمداشت. ( ناظم الاطباء ). || نوعی آچار که دَم ِ آن چار پره دارد. || نوعی میخ پیچ که بر سر چهار فرورفتگی به شکل + دارد. پورداود استاد دانشگاه تهران در معنی لغت «چارسو» شرح جامع و محققانه ای در کتاب «هرمزدنامه » نگاشته اشتباهات بعضی فرهنگ نویسان را یادآور شده اند که در اینجا نوشته ایشان را عیناً از کتاب مزبورنقل میکنیم :

معنی کلمه چارسو در فرهنگ عمید

= چهارسو: در این چارسو هیچ هنگامه نیست / که کیسه بُر مرد خودکامه نیست (نظامی۵: ۷۸۲ )، نباشد سپاه تو هم پایدار / چو برخیزد از چارسو کارزار (فردوسی: ۸/۳۵۸ ).

معنی کلمه چارسو در فرهنگ فارسی

( اسم ) چهار سو
قریه ایست از قرای کجور و مقبر. مصقله بن هبیر. شیبانی در آنجاست و مردم کیاشغله مینامند از قراریکه در تاریخ ظهیر الدین مسطور است در زمان خلافت حضرت امیر المومنین علیه السلام قومی در طبرستان موسوم به بنی ناجیه مرتد شده به نصر اینها پیوسته عیسوی شدند حضرت امیرالمومنین مصقله بن هبیر. شیبانی را تبدمیر ایشان فرستاده آنها را غارت و تاراج کردند وزن و فرزندان ایشان را دستگیر و اسیر نمودند اما مصقله اسرار از لشکر بصد هزار درهم خریده آزاد ساخت و بعضی از قیمت آنها را ادا کرده و قدری را نداد و بگریخت امیر المومنین علیه السلام بقی. وجه قیمت را از همشیر. او بگرفتند و به لشکر قسمت کرده در حق او فرمود : (( قبح الله مصقله لانه فعل الساده و فر فرار العبید ) ) و این مصقله درخلافت معاویه داوطلب شد که اگر چهار هزار مرد باو بدهند طبرستان را مسخر نماید معاویه چهار هزار مرد باو داد چون بطربستان رسید دو سال با فرخان جنگید عاقبت در جنگ کشته شد و در چارسو مدفون گردید .

معنی کلمه چارسو در ویکی واژه

نوعی ابزار کار فنی برای باز یا بسته کردن پیچ و مهره، پیچ‌گوشتی.
چاْرسو: در گویش گنابادی به معانی چهار راه ، راه چهار طرفه ، بازار و پاساژ ، مغازه.

جملاتی از کاربرد کلمه چارسو

یا درون خویش را کن کعبه تا آرم نمازت یا درون کعبه ساکن شو نماز از چارسو کن
هرگز آن آئینه رو یکسو نمی کردی نظر چون چهار آئینه جا در چارسو خواهد گرفت
مناز بر مایهٔ تعیّن ‌که‌ کاروان متاع همّت به چارسویی که خود فروشی رواج دارد دکان نگیرد
روز دوشنبه ۴ تیر ۱۳۹۷ بخش بزرگی از بازاریان تهران در اعتراض به رکود حاکم بر بازار، نوسان بی‌سابقه نرخ ارز و کمبود مشتری ناشی از گران شدن قیمت‌ها دست از کار کشیدند و به گردهمایی و راهپیمایی پرداختند. حرکت اعتراضی بازاریان پایتخت یک روز پس از گردهمایی فروشندگان موبایل در پاساژ علاءالدین و بازار چارسو در تهران صورت گرفت.
در چارسوی عقل غم سود و زیانست در حلقه عشاق بجز امن و امان نیست
با چارسویی بس نکو خاکش چو عنبر مشکبو در ساحتش از چارسو اهل امل دامن‌کشان
برآمد دم مشکبویان زکوی جهان مجمر و عود شد چارسوی
کنیزان سنگ و خشت و چوب بر کف کشیده گرد من از چارسو صف
جز نقد جان، بها نپذیرد متاع حسن در چارسوی مصر، به سودا چه می‌روی؟
به چارسوی ملامت قدم منه جامی که مأمنی بهت از گوشه سلامت نیست
در چارسوی حسن چو بازار شود گرم نقصان همه سود آید و سودا همه تاوان
قیمت گوشی و محصولات الکترونیکی مرتبط با این حوزه به‌صورت لحظه‌ای تغییر و همین عامل خریداران گوشی‌های هوشمند را دچار تردید کرده و باعث اعتراض فعالان حوزهٔ فروش گوشی شد تا جایی که در ۳ تیر ۹۷ تعدادی از مغازه‌داران بازار موبایل چارسو و پاساژ علاءالدین در تهران در اعتراض به افزایش نرخ دلار مغازه‌های خود را تعطیل کردند.