پوینده

معنی کلمه پوینده در لغت نامه دهخدا

پوینده. [ ی َ دَ / دِ ] ( نف ) دونده. پویان. دوان. جانور متحرک. آنکه پوید. ج ، پویندگان. رجوع به پویندگان شود :
چو پوینده نزدیک دستان رسید
بگفت آنچه دانست و دید و شنید.فردوسی.تو را ای پدر من یکی بنده ام
همه بآرزوی تو پوینده ام.فردوسی.چوپوینده در زابلستان رسید
سراینده نزدیک دستان رسید.فردوسی.چو نامه بمهر اندر آورد گفت
که پوینده را آفرین باد جفت.فردوسی.برانگیخت آن رخش پوینده را
همی جست آن جنگجوینده را.فردوسی.زمین سم اسب ورا بنده بود
به رایش فلک نیز پوینده بود.فردوسی.تو گفتی همه دشت پهنای اوست
زمین زیر پوینده بالای اوست.فردوسی.بفرمود تا مرد پوینده تفت
سوی کلبه مرد نخّاس رفت.فردوسی.چو پوینده بشنید گفتار اوی
بگردید و آمد سوی نامجوی.فردوسی.اگر تخت یابی و گر تاج و گنج
وگر چند پوینده باشی برنج.فردوسی.بگرد بیابان همی بنگرید
دو ترک اندرآن دشت پوینده دید.فردوسی.که پوینده گشتیم گرد جهان
بشرم آمدم از کهان و مهان.فردوسی.بجنبید گودرز از جای خویش
بیاورد پوینده بالای خویش.فردوسی.بر این کار پوینده ای کرد راست
ز شاه کیان هم بدین نامه خواست.اسدی.اگر کژ اگر راست پوینده اند
همه کس ره راست جوینده اند.اسدی.همواره پشت و یار من پوینده بر هنجار من
خارا شکن رهوار من شبدیز خال و رخش عم.لامعی.وآنکس که بخود فرونیامد
پوینده حق گزین شمارش.خاقانی.زره پوشان دریای شکن گیر
بفرق دشمنش پوینده چون تیر.نظامی.گنبد پوینده که پاینده نیست
جزبخلاف تو گراینده نیست.نظامی.نگویم چون اگر گوینده ای گفت
که من بیدارم ار پوینده ای خفت.نظامی.بچاره گری نآمد آن در بچنگ
که پوینده یابد زمانی درنگ.نظامی.جهاندار چون دید کان آب و خاک
ز پوینده اسبان برآرد هلاک.نظامی.بدو هیچ پوینده را راه نیست

معنی کلمه پوینده در فرهنگ معین

(یَ دِ ) (ص فا. ) ۱ - رونده . ۲ - دونده . ۳ - جست وجو کننده . ۴ - چارپا، ستور.

معنی کلمه پوینده در فرهنگ عمید

۱. به شتاب رونده، رونده ببالد ندارد جز این نیرویی / نپوید چو پویندگان هر سویی (فردوسی: ۱/۶ ).
۲. جستجوکننده.

معنی کلمه پوینده در فرهنگ فارسی

( اسم )۱- رونده . ۲- دونده : [ چو پوینده نزدیک دستان رسید بگفت آنچه دانست و دید و شنید.] ( فردوسی ) ۳- جستجو کننده . ۴- جانور متحرک : [ دهم همه جانوران پوینده را بود.]

معنی کلمه پوینده در ویکی واژه

رونده.
دونده.
جست وجو کننده.
چارپا، ستور.

جملاتی از کاربرد کلمه پوینده

بر آن جهنده پوینده دونده به طبع که در درنگ یقین است و در شتاب گمان
خدنگ مرغ پرنده است و اسبت باد پوینده مطیعت‌ گشت مرغ و بادگویی مهر جم داری
سخن کوته آن اسب پوینده تفت به پای خداوند سر سود و رفت
بخ‌بخ به مرکبی که بدیدم به درگهت پوینده‌ای بدیع و کرازنده‌ای کرنگ
اگر کژ و گر راست پوینده اند همه کس ره راست جوینده اند
به رزمگاه تو بارنده ابر لؤلؤ ریخت به بزمگاه تو پوینده باد عنبر سود
تو شاهی پدر من ترا بنده‌ام همیشه به رای تو پوینده‌ام
همچو غرمی‌ بخت او اندر پیش پوینده بود پادشاهی را به مردی یافت چون جوینده بود
گنبد پوینده که پاینده نیست جز به خلافِ تو گراینده نیست
گرفته زبان مرغ گوینده را خسک بر گذر باد پوینده را