پشیمانی

پشیمانی

معنی کلمه پشیمانی در لغت نامه دهخدا

پشیمانی. [ پ َ ] ( حامص ) حالت وچگونگی پشیمان. ندامت. ندَم. تندم. حسرت بر فعلی یاترکی رفته. سَدَم. تأسف. اَسف. دریغ. ارمان. ( برهان قاطع ). ید. ندمان. کیفر. ( لغت نامه اسدی نخجوانی ) ( تفلیسی ) ( برهان قاطع ). تفکه. لهف. حسر :
نخواستم ز تمنا مگر که دستوری
نیافتم ز عطاها مگر پشیمانی.رودکی.پشیمانی آید بفرجام زود
گل آرزو را نشاید پسود.فردوسی.ز راه خرد هیچ گونه متاب
پشیمانی آرد دلت را شتاب.فردوسی.بدو گفت کین بودنی کار بود
ندارد پشیمانی و درد سود.فردوسی.همه یاد کردند رزم فرود
نبد جز پشیمانی و درد سود.فردوسی.بجای بزرگی و تخت نشست
پشیمانی و رنج بودش بدست.فردوسی.سپهدار توران ز کردار خویش
پشیمان شود هم ز گفتار خویش
پشیمانی آنگه نداردش سود
که برخیزد ازبوم آباد دود.فردوسی.مفرمای اکنون و تیزی مکن
که تیزی پشیمانی آرد به بن.فردوسی.ز بیشی و از گردن افراختن
وزین کوشش و غارت و تاختن
پشیمانی افزون خورد ز آنکه مست
بشب زیر آتش کند هر دو دست.فردوسی.پشیمانی از کار نیکی کراست
که دل بر پشیمانی او گواست.فردوسی.دریغ آنهمه رنج و پیکار من
پشیمانی آمد همه بار من.فردوسی.بسیجید و اندر عماری نشست
پشیمانی و درد بودش بدست.فردوسی.عتاب و بدی کار آهرمنست
پشیمانی و رنج جان و تنست.فردوسی.پشیمانی آنگه نداردت سود
که شمشیر من سر بکینه درود.فردوسی.تهمتن همی در عماری نشست
پشیمانی و رنج بودش بدست.فردوسی.بخاقان یکی نامه ارژنگ وار
نبشتند پر بو و رنگ و نگار
بپوزش کزان کرده هستم بدرد
دلی پر پشیمانی و باد سرد.فردوسی.همانگه پشیمانی آمد به پیش
پر از غم شده دل ز کردار خویش.فردوسی.با همه زیرکی و رندی و کاردانی
نخل این کار برآورد پشیمانی.منوچهری.ره نیابد بدو پشیمانی
زانکه باشد بوقت خشم حلیم.ابوحنیفه اسکافی ( از تاریخ بیهقی ).

معنی کلمه پشیمانی در فرهنگ معین

( ~. ) (حامص . ) تأسف ، حسرت .

معنی کلمه پشیمانی در فرهنگ عمید

ندامت، انفعال، پشیمان بودن: از آن آتش برآمد دودت اکنون / پشیمانی ندارد سودت اکنون (نظامی۲: ۱۹۴ ).
* پشیمانی خوردن: (مصدر لازم ) [قدیمی] پشیمانی، پشیمان شدن.
* پشیمانی گرفتن: (مصدر لازم ) [قدیمی] = * پشیمانی خوردن

معنی کلمه پشیمانی در فرهنگ فارسی

۱- ندامت انفعال تاسف حسرت لهف . ۲- توبه انابت .

معنی کلمه پشیمانی در دانشنامه عمومی

پشیمانی ( به انگلیسی: Remorse ) ، احساس ناراحت کننده ای است که توسط فردی تجربه می شود که از کارهایی که در گذشته انجام داده است، پشیمان می شود که آنها را شرم آور، آسیب زا یا اشتباه می دانند. پشیمانی رابطۀ نزدیکی با احساس گناه و رنجش خودگردان دارد. وقتی شخصی از اقدام پیشین یا کوتاهی خود پشیمان می شود، ممکن است به دلیل پشیمانی یا در پاسخ به پیامدهای مختلف دیگر، از جمله مجازات شدن برای فعل یا ترک فعلی باشد. افراد ممکن است از طریق پوزش، برای ترمیم آسیبی که ایجاد کرده اند یا مجازات های خودخواسته با ابراز پشیمانی تلاش کنند.
پشیمانی حاصل یک افزایش فعالیت در ناحیه از از مغز به نام قشر میانی اوربیتوفرونتال است.
در یک زمینۀ حقوقی، پشیمانی ادراک شده یک مجرم توسط سیستم های قضایی غرب در طول محاکمه، صدور حکم، جلسه های آزادی مشروط و در عدالت ترمیمی ارزیابی می شود. با این حال، در ارزیابی میزان پشیمانی مجرم، مشکلات معرفت شناسی وجود دارد.
پشیمانی می تواند از انجام دادن کاری به اشتباه و یا انجام ندادن کاری درست باشد.
بزرگ ترین پشیمانی های مردم به تحصیلات، شغل و ازدواج مربوط است. چراکه تصمیماتی که دربارۀ این مسائل می گیریم آثاری درازمدت و گسترده دارند. نکتۀ مهمِ پشیمانی این نیست که می کوشیم گذشته را تغییر دهیم؛ بلکه هدف، شفاف سازی زمان حال است.
پشیمانی های مرتبط با عمل، اگرچه دردناک هستند، اما افراد را تشویق می کنند تا از اشتباهات خود درس بگیرند و ادامه دهند. اما پشیمانیِ مربوط به مسیر انفعال، کارهای انجام نشده و فرصت های از دست رفته، سخت تر است. به احتمال زیاد، این نوع پشیمانی منجر به افسردگی، اضطراب، احساس «گیر افتادگی» و احساس اشتیاق به دلیل ندانستن آنچه می توانست باشد؛ می شود.

معنی کلمه پشیمانی در ویکی واژه

rimorso
تأسف، حسرت.

جملاتی از کاربرد کلمه پشیمانی

از آن شوخی و نادانی نمودن خجل گشتن پشیمانی فزودن
دریغ بر آن غافل که گذشت عمرش بر او حجت بود و روزگارش ویرا به بدختی کشاند. از خداوند همی خواهیم که ما و شما را از آن کسان کند که نه از نعمت وی مغرور شوند. و نه از اطاعت پروردگاری چیزی فروگذارند و نه پس از مرگ پشیمانی و اندوه بسراغشان آید.
من نچیدم ز فرط نادانی لاجرم می برم پشیمانی
طرب را به میخانه گم شد کلید نشان پشیمانی آمد پدید
غنچه دل واز انگشت ندامت می شود ناخن این عقده در دشت پشیمانی بود
گر دهی صد جان شیرین در بهای بوسه ای در عقب نبود پشیمانی قمار بوسه را
در ژوئن ۲۰۲۰، ابوعبیده در پاسخ به برنامه‌های رهبران اسرائیل برای الحاق رسمی بخش‌هایی از کرانه باختری، گفت که «نیروهای مقاومت صادقانه از مردم فلسطین محافظت خواهند کرد» و قول داد که «دشمن را برای چنین تصمیم گناه آلودی وادار کند انگشتانش را به نشانه پشیمانی گاز بگیرد.» وی طرح‌های اسرائیل را «اعلان جنگ» توصیف کرد.
در صورت همکاری هواداران و سعی و همت ایشان مبنی بر پشیمانی لو دهنده‌ها قطعه بحر تفکر پخش خواهد شد.
اگر خون دو عالم را کند در شیشه بیدادش پشیمانی نمی‌داند جفاجویی که من دانم
اگر اشک پشیمانی نگردد عذرخواه من بپوشد چشمه خورشید را گرد گناه من
و گفت: هرکه سخن گوید پیش از آنکه بیندیشد پشیمانیش بار آرد و هرکه بیندیشد پیش از آنکه سخن گوید سلامت یابد.
گر من روزی ز خدمتت گشتم فرد صد راه دلم از تو پشیمانی خورد
احمد بیگدلی آذری قمی (۱۳۰۳ – ۱۱ بهمن ۱۳۷۷) فقیه شیعه و سیاست‌مدار ایرانی بود. او عضو مجلس خبرگان قانون اساسی و شورای بازنگری قانون اساسی، نمایندهٔ قم در دوره دوم مجلس شورای اسلامی، نمایندهٔ دوره‌های اول و دوم مجلس خبرگان رهبری و از مؤسسین جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و روزنامه رسالت بود. وی یکی از نظریه‌پردازانی بود که در تثبیت ولایت رهبر جمهوری اسلامی و به رهبری رسیدن سید علی خامنه‌ای نقش داشت اما در سال ۱۳۷۶ بابت انتخاب خامنه‌ای ابراز پشیمانی کرد و بر اثر مخالفت با او تا زمان مرگ به حصر خانگی رفت.