پس

معنی کلمه پس در لغت نامه دهخدا

پس. [ پ َ ] ( اِ )پشت ( مقابل پیش ). پشت سر. از پشت. عقب. در عقب. دنبال. بدنبال. پی. در پی. خلف. وراء. ظهر :
چون رسنگر ز پس آمد همه رفتار مرا
بسغر مانم کو بازپس اندازد تیر .ابوشکور.ما برفتیم و شده نوژان و کحلان ( ؟ ) از پس ما
بشبی گفتی تو کش سلب از انقاس است.منجیک.مجاشعبن مسعود السلمی را پس یزدجرد بفرستاد. ( تاریخ طبری ترجمه بلعمی ). چون لشکر از بیابان بیرون آمد بازرگانان هنوز ازپس بودند و راه بیمناک نبود. ( تاریخ طبری ترجمه بلعمی ). زکریا علیه السلام از شهر بگریخت و روی سوی شام نهاد که از پس مریم برود و خلق از پس وی سر بیرون نهادند. ( تاریخ طبری ترجمه بلعمی ). اردشیر سپاه برگرفت و از پس اردوان برفت و او را اندر یافت. ( تاریخ طبری ترجمه بلعمی ). مروان از سپاه خود سرهنگی را بیرون کرد و چهل هزار مرد بدو داد و بدان راه فرستاد که هزار طرخان همی آمد و خود از پس او همیرفت. ( تاریخ طبری ترجمه بلعمی ).
بیامد پس او گزیده سوار
پس شهریار جهان نیوزار.دقیقی.به ایران شویم از پس کار اوی
نترسیم از آزار و پیکار اوی.دقیقی.بیا تا شویم از پس کار اوی
نگر تا نترسی ز پیکار اوی.دقیقی.نرم نرمک ز پس پرده بچاکر نگرید
گفتی از میغ همی تیغ زند گوشه ماه.کسائی.پس منجنیق اندرون رومیان
ابا چرخ ها تنگ بسته میان.فردوسی.پس اندر سواران برفتند گرم
که بر شیر جنگی بدرند چرم.فردوسی.پس اندر دلیران زابلستان
برفتند با شاه کابلستان.فردوسی.چو گودرز برخاست از پیش اوی
پس پهلوان تیز بنهاد روی.فردوسی.براز ستاره چنو کس نبود
ز رای و بزرگی ز کس پس نبود.فردوسی.پس هریک اندر دگرگون درفش
همه با دل ( ؟ ) و تیغ و زرینه کفش.فردوسی.گر او رفت ما از پس او رویم
بداد خدای جهان بگرویم.فردوسی.همان تخت ِ[ طاقدیس ] پرویزده لخت بود
جهان روشن از فرّ آن تخت بود
چو اندر بره خور نهادی چراغ
پسش دشت بودی و در پیش باغ.فردوسی.یلان سینه آمد پس او دوان
بر اسب تکاور ببسته میان.

معنی کلمه پس در فرهنگ معین

رفتن (پَ. رَ تَ )(مص ل . )۱ - عقب رفتن . ۲ - تنزل کردن .
(پَ ) ۱ - (حر اض . ) پشت ، عقب ، آن سوی . ۲ - (ق . ) پشت سر، دنبال . ۳ - پس از همه ، آخر کار. ۴ - (حر رب . ) آن گاه ، آن وقت . ۵ - از این رو، بنابراین . ۶ - (اِ. ) قسمت عقب ، مؤخر. ۷ - دبر، کون . ،~ و پیش جابه جا، به صورتی غیر از صورت اصلی . ،~ پسکی عقب ع
(پُ ) [ په . ] (اِ. ) پسر، پور.

معنی کلمه پس در فرهنگ عمید

۱. بنابراین: او بیمار شد، پس به مدرسه نرفت.
۲. آنگاه، آنگه، بَعد از آن: بچه ها بلند شدند، پس استاد آمد.
۳. (اسم ) عقب، پشت سر: تنِ من جمله پسِ دل رود و دل پس تو / تن هوای دل و دل جمله هوای تو کند (منوچهری: ۲۷ ).
۴. (اسم ) پشت.
۵. (صفت ) [قدیمی] عقب مانده.
۶. (صفت ) [قدیمی] دیر.
* پس افتادن: (مصدر لازم ) [عامیانه]
۱. غش کردن، عقب افتادن، پس ماندن.
۲. به پشت افتادن.
* پس افکندن: (مصدر متعدی ) [قدیمی] = * پس انداختن
* پس انداختن: (مصدر متعدی )
۱. [عامیانه] به وجود آوردن بچه، به دنیا آوردن.
۲. عقب انداختن.
۲. پس انداز کردن.
* پسِ پشت:
۱. پشت سر، عقب سر.
۲. دنبال.
* پس دادن: (مصدر متعدی )
۱. رد کردن چیزی که از کسی گرفته شده، بازگردانیدن.
۲. ادا کردن.
۳. آب بیرون دادن کوزه یا ظرف دیگر، تراوش کردن.
* پس رفتن: (مصدر لازم ) به عقب بازگشتن، عقب رفتن.
* پس زانو نشستن: [مجاز] در گوشه ای نشستن و زانوها را در بغل گرفتن: پس زانو منشین و غم بیهوده مخور / که ز غم خوردن تو رزق نگردد کم وبیش (؟: لغت نامه: پس زانو نشستن ).
* پس زدن: (مصدر متعدی )
۱. عقب زدن.
۲. دور کردن چیزی از روی چیز دیگر.
* پس ستاندن: (مصدر متعدی ) [قدیمی] = * پس گرفتن
* پس ستدن: (مصدر متعدی ) [قدیمی] = * پس ستادن
* پس سر: پشت سر، عقب سر، قفا.
* پس فتادن: (مصدر لازم ) [قدیمی] = * پس افتادن
* پس فرستادن: (مصدر متعدی )
۱. بازگردانیدن، عودت دادن.
۲. رد کردن چیزی که کسی فرستاده.
۳. بازگرداندن چیزی که از کسی گرفته شده.
* پس کردن: (مصدر متعدی ) [قدیمی] کنار زدن، یک سو کردن کسی یا چیزی از جایی.
* پس کشیدن: (مصدر لازم ) = * پس رفتن
* پس گرفتن: (مصدر متعدی )
۱. گرفتن چیزی که به کسی داده شده، واستدن.
۲. چیزی را که فروخته شده از خریدار گرفتن و پول آن را رد کردن.
* پس ماندن: (مصدر لازم ) عقب ماندن، عقب افتادن، دنبال ماندن.
* پس نشاندن: (مصدر متعدی )
۱. به عقب راندن.
۲. کسی را پس زدن و دور کردن.
۳. سپاهیان دشمن را شکست دادن و دور کردن.
* پس نشانیدن: (مصدر متعدی ) [قدیمی] = * پس نشاندن
* پس نشستن: (مصدر لازم )
۱. خود را پس کشیدن.
۲. در جنگ شکست خوردن و عقب نشینی کردن.
پسر، پور: پس آگاه کردند زآن کارزار / پُسِ شاه را فرخ اسفندیار (دقیقی: ۷۹ )، بیامد نخست آن سوار هژیر / پُسِ شهریار جهان اردشیر (فردوسی: ۵/۱۲۱ ).

معنی کلمه پس در فرهنگ فارسی

بعد، عقب، دنبال، پشت سر، خلاف پیشباری، بنابراین، پسروپور
( اسم ) پسر پور ابن : ( پس شاه لهراسب گشتاسب شاه نگدار گیتی سزاوارگاه . ) ( دقیقی )

معنی کلمه پس در فرهنگستان زبان و ادب

{aft} [حمل ونقل دریایی] عقب یا نزدیک یا به سمت پاشنۀ شناور

معنی کلمه پس در ویکی واژه

پُس
بنا بر این، از این رو، در این صورت. پشت، عقب، آنسوی، مؤخر. بیامد پس لشکر افراسیاب.....بر اندیشه رزم بگذاشت آب (شاهنامه)
دبر، کون،
پس و پیش: به صورتی غیر از صورت اصلی.
پس و پسکی: عقب‌عقب، در حال عقب رفتن.
عقب رفتن، تنزل کردن.
پشت‌سر، دنبال، آخر کار، پس از همه.
آنگاه، آنوقت، از این‌رو، بنابر این
پِسْ: در گویش گنابادی یعنی دارایی، ثروت، مال، اندوخته، پول.
پِسْ: در گویش بهاری مفعول، زیر قرار گرفتن با اشاره ای؛ پِس طئوق یعنی مرغ همیشه تسلیم.
پسر، فرزند، پور.

جملاتی از کاربرد کلمه پس

از پستهٔ خندانش هرجا که شکر ریزی در چاه زنخدانش هر جا که نگونساری
مذکور شد که این محبتی که از جمله صفات حسنه و اوصاف پسندیده است چیزی است که محبت به آن شرعا ممدوح و مستحسن باشد و آن محبتی است که ما در این مقام گفتگو از آن می کنیم و آن محبت به خداست و آنچه به او منسوب است.
در ۲۴ آبان ۱۳۴۰، شاه، فرمانی خطاب به نخست‌وزیر صادر کرد که در آن مفاد برنامهٔ جدید اصلاحات تشریح شده بود و دولت علی امینی را مسئول اجرای آن معرفی کرد. امینی، حسن ارسنجانی را به عنوان وزیر کشاورزی خود انتخاب نمود که لایحه اصلاحات ارضی که از زمان اقبال روی آن کار شده بود به روز کند. ارسنجانی در این لایحه نوشت که هر مالک تنها می‌تواند صاحب یک روستا باشد. هر آنچه مازاد بر آن است می‌باید به دولت فروخته شود. سپس دولت این زمین‌ها را ارزان به کشاورزان می‌فروشد و دولت اعتبار بسیار ارزان به کشاورزان خواهد داد. هدف ارسنجانی ایجاد طبقه‌ای از کشاورزان مستقل بود.
زخم تو بر جان من همیون بود زخم تو این مرهمت پس چون بود
ز پستی سوی تیره ابرش برد هم اندر هوایش به هم بردرد
چو کوه غم پس زانو به زیر سایهٔ اشک نشسته منظرهٔ اشک آبشار من است
باش از قول مخالف بر حذر پیش از آن کز پا درآیی ای پسر
هر چه ایشان گفته‌اند آن را شنو هرچه کردند ای پسر با آن گرو
شما را پسند آید این گفت‌وگوی به آواز گفتند کاین نیست روی
بچه‌دوستی، دربر گیرندهٔ هر دو جنسیت (دختر و پسر) است. در حالی که در شاهدبازی (به‌خصوص نوعی که در فرهنگ و ادبیات کلاسیک ایران مد نظر بوده است)، شخص میل به نوجوانِ پسر داشت و اغلب این رابطه به صورت پیر و شاگرد بود.
چند ز بهر سوزمن گرم چو برق بگذری سوختم آخر ای پسر تند مران سمند را
از ما چه شوی پنهان کاندر ره توحید ما جمله توایم ای پسر خوب و تو مایی
پس از تصمیم برای ورود به خاک عراق ایران معتقد بود با اشغال بصره دومین شهر عراق و قطع ارتباط آن با بغداد موجب سقوط سریع عراق خواهد شد. به این منظور از عملیات یورش موج انسانی استفاده کرد. به این دلیل تلفات ایران در هر عملیات خود تا سه برابر تلفات عراق بود و بیش از نیمی از تلفات این جنگ مربوط به چند عملیات برای تسخیر ناموفق بصره شد.