پرّ

پَر (feather)
برآمدگی سخت و محکم لایۀ خارجی پوست پرندگان، حاصل از پروتئینی با نام کراتین. پرها عایقی برای پرنده ایجاد می کنند و به کار پرواز می آیند. پرها انواع گوناگون دارند که عبارت اند از شاه پرهای روی بال ها و دم، کرک پرها برای نگهداری حرارت بدن، و رشته پرها (پوش پرها) که سطح بدن را می پوشانند. رنگ آمیزی پرها اغلب برای استتار یا رفتارآمیزشی و سایر نمایش ها اهمیت دارد. پرها سالی یک بار تعویض می شوند. از نظر تعداد پرها تفاوت فاحشی بین گونه ها وجود دارد. مثلاً، قویِ سوت زن بالغ بر ۲۵هزار پوش پر دارد، در حالی که پوش پرهای مرغ مگس خوارِ گردن قرمز کمتر از ۹۵۰ عدد است. پرها معمولاً از دوقسمت اصلی محور و ریش ها تشکیل می شوند. محور خود دو قسمت دارد؛ یکی خامه که برهنه و توخالی است، و دیگری ساقۀ توپر اصلی که ریش ها به آن می چسبند. خامه درون پوست قرار می گیرد و در قاعده سوراخی دارد که در طول رشدِ پر مواد غذایی از آن عبور می کنند. ریش ها که پهنه را می سازند، برگی شکل اند، در انتها باریک می شوند، و هر کدام از مجموعه ای رشته های بیرون زده با نام ریشک ها نگهداری می کنند؛ به طوری که هر ریش شبیه یک پر کوچک است. ریش های مجاور را قلاب های روی آن ها به یکدیگر وصل می کند. بسیاری از پرها پرچه یا ساقۀ دوم هم دارند که از سطح زیرین بیرون می زند. در این محل خامه به ساقه اصلی تبدیل می شود. پرچه معمولاً کوچک است، امّا در برخی پرندگان، مثل شترمرغ ها، به اندازۀ ساقۀ اصلی است.