پرمغز

دانهٔ پرمغز با خاک دژم خلوتی و صحبتی کرد از کرم

هرگاه دو مفهوم متضاد را به‌هم نسبت دهیم یا آن دو را در یک چیز جمع کنیم، آرایهٔ متناقض‌نما شکل می‌گیرد و معمولاً معنایی عمیق و پرمغز در پسِ آن نهفته‌است.

ابن سینا، در سرآغاز کتاب، مقدمه‌ای کوتاه دارد که با وجود کوتاهی، از گویایی با ظرافتی برخوردار است. وی، اهمیت و پرمغز بودن کتاب حاضر را گوش زد کرده، سپس وارد متن کتاب که ابتدای آن با منطق است، شده و این بخش را به ده نهج تقسیم کرده‌است که در هر یک از این نهج‌ها، مطلبی را توضیح می‌دهد.[پاورقی ۱]

آن نکته که عشق او در آن جاست پرمغزتر از هزار جوزاست

بر سرت بردود و عقل دهد مغز تو را عقل پرمغز تو پا بر سر جوزا بزند

آن خر سر ار بجای نماند سر خری پرمغز خر شود همه دیوان و دفترم

وان عقل پرمغزی که او در نوبهاری دررسد از پوست‌ها فارغ شود، کی غصه قندز خورد؟

تو پردادی و بنده بیدادگر توپرمغزی و او پر از باد سر

شعر حق پرمغز و شعر باطل از معنی تهی آن بود دریای مواج این بود همچون حباب