پردگی

روسبیان نهفته رو، خفته بمهد سلطنت؛ پردگیان گشاده سر، بسته کمر به چاکری

معنی نتوان درگره لفظ نهفتن بی‌پردگیی هست در آغوش نقابم

سنگ‌نوشته شاپور یکم بر کعبه زرتشت با فهرست کسانی که تحت قلمرو شاهِ شاهان اردشیر حکمرانی می‌کنند با چهار حکمران ایرانی شروع می‌کند: «شاه ساتارُپ اپَرینَک (یعنی ناحیه نیشابور)، اردشیر شاه مرو، اردشیر شاه کرمان و اردشیر شاه سَکَس (یعنی سَکَستان، سیستان). یک مبارزه شرقی که گفته می‌شود توسط اردشیر بابکان احتمالاً در ۲۲۵ م شکل گرفته باشد، تا آنجا که گفته می‌شود در شهر مرو، جایی که شاهان شرقی ایران به پیش او آمدند و پیشنهاد سرسپردگی شان را به او دادند. جایگاه تمجید شده شاهان ایرانی شرقی بدینسان به خاطر فرمان برداری از اردشیر به خاندانشان واگذار شد.

پرده بر بند و چابکی بنمای روی بکر‌ان پردگی بگشای

کسی که عقد سخن را به لطف داد نظام ز جمع پردگیان بی‌خلاف‌، پروین بود

منظور از حجاب در این آیه پوششِ زنان نیست، بلکه حکمی اضافه بر آن است که مخصوصِ همسرانِ پیامبر ص بوده و آن اینکه مردم موظف بودند به خاطرِ شرایطِ خاصِ همسرانِ پیامبر ص هرگاه می‌خواهند چیزی از آنان بگیرند از پشتِ پرده باشد، و آنها حتی با پوششِ اسلامی در برابرِ مردم در این‌گونه موارد ظاهر نشوند، البته این حکم دربارهٔ زنانِ دیگر وارد نشده، و در آنها تنها رعایتِ پوشش کافی است. [...] بنابراین اسلام به زنانِ مسلمان دستورِ پرده‌نشینی نداده، و تعبیرِ پردگیان در موردِ زنان و تعبیراتی شبیه به این جنبهٔ اسلامی ندارد.

نداشت نام ونشانی جمال پردگی غیب بتابخانه کثرت نمود جلوه ز خلوت

ز روی پردگی ما چو پرده بر گیرند به روی پرده نکویان پرده در گیرند

دل او پردگی پرده آز مانده در پرده ازو چهره راز

وان شاهدِ پردگی که جان دارد نام مویش گیرم ز پرده بیرون کشمش

تا حسن به بی پردگی جلوه صلا زد دیدیم که تاری ز نقابست نظر هم

پیش از زرتشت، پیامبر باستانی ایران، ایرانیان دینی چندخدایی داشتند و میترا گرانقدرترین ایزد آنان محسوب می‌شد. او خدای پیمان و تعهد و سرسپردگی متقابل بود. در لوحی به خط میخی متعلق به پانزده قرن پیش از میلاد که شامل پیمان‌نامه‌ای بین هیتیها و میتانیها می‌باشد، به میترا سوگند یاد شده است.

از بس که نازک است ترا چهره، می‌کند خطّ نرسته پردگی روی ماه تو