پارادوکس
معنی کلمه پارادوکس در دانشنامه عمومی
پارادوکس در منطق به «حکم» یا احکامی ظاهراً صحیح.
ویلیام کواین پارادوکس های منطقی را به چهار دسته تقسیم کرد:
پارادوکس های حقیقی به ما نتایجی را ارائه می دهند که هر چند در وهله اول مهمل، عجیب یا غیرمنتظره به نظر می رسند ولی در واقع صحیح هستند و هیچ خلل یا ناهماهنگی در فرضیات یا استدلالات آن ها وجود ندارد. از این دسته پارادوکس ها می توان به پارادوکس روز تولد، پارادوکس جنسیت و مسئله سه کارت اشاره کرد.
پارادوکس های مجازی پارادوکس هایی هستند که نه تنها مهمل به نظر می رسند بلکه در واقعیت نیز فرضیات یا استدلالات استفاده شده در آن ها ناصحیح است. پارادوکس اسب ها یا مسائلی که در انتها نتیجه ای مانند ۱ = ۲ می دهند از این دسته اند.
پارادوکس هایی که در هیچ کدام از دسته های فوق نباشند معمولاً تناقض هستند. این دسته از پارادوکس ها با استفاده از اصول پذیرفته شده منطق ما را به نتایجی می رسانند که با هم متناقض هستند. از این دسته پارادوکس ها می توان به پارادوکس اعدام غیرمنتظره اشاره کرد.
بعضی اوقات دسته چهارمی برای پارادوکس ها استفاده شده است:
پارادوکسی است که در آن می پذیریم که گزاره ای در یک لحظه هم صحیح و هم ناصحیح است. در فلسفه بعد از ارسطو چنین حکمی باطل تلقی می شود اما در منطق ناسازگار گاهی از آن استفاده می شود.
خود ناتوصیف، کلمه ای است که خودش را توصیف نمی کند.
پس کلمه «خود ناتوصیف» خود ناتوصیف است. [ نیازمند منبع] پارادوکسی که خودش را نتواند توصیف کند
صورت پارادوکس
فرض می کنیم الف و ب دو فرد دوقلوی همسان اند که ساعت های یکسانی دارند. ب یک سفر فضایی را با سرعت بالا ( نزدیک به سرعت نور ) شروع می کند در حالی که الف در خانه می ماند. الف به طور دائم ساعت ب را مشاهده می کند و می بیند که ساعت ب به علت اتساع زمان کند کار می کند. بالاخره ب به خانه بر می گردد. از آن جا که ساعت ب در این سفر کند کار کرده است، الف نتیجه می گیرد که ب در پایان این سفر از او جوان تر است؛ ولی فرض کنید که بخواهیم این وضعیت را از دیدگاه ب مورد مطالعه قرار دهیم. از آن جا که اتساع زمان فقط به حرکت نسبی بستگی دارد، در طول این سفر ب می بیند که ساعت الف کند کار می کند، و وقتی که سفر به پایان می رسد، ب نتیجه می گیرد که الف از او جوان تر است. بدیهی است که هر دو دوقلو نباید درست گفته باشند. آیا یکی از این دوقلوها حقیقتاً جوان تر است؟
معنی کلمه پارادوکس در دانشنامه آزاد فارسی
معنی کلمه پارادوکس در دانشنامه اسلامی
واژه (Paradox) مرکب از دو واژه یونانی (Para) به معنای «تناقض با» و (Doxa) به معنای عقیده و رای است. پس پارادوکس به معنای «مخالف عقیده موجود» است و دلالت بر امری می کند که به نظر می آید برخلاف پندار همگانی یا متناقض است.
W. L. Reese، Dictionary of Philosophy and Religion (Eastern and Western Thought)، New jersey، Humanities Press، ۱۹۸۰، p. ۴۱۱.
برخی دیگر معتقدند، پارادوکس کاربردهای متعددی دارد، از جمله:۱) پارادوکس منطقی یا پارادوکس نظریه مجموعه ها که ناظر به مفاهیم منطقی یا ریاضی محض هستند، مانند پارادوکس برتراند راسل.۲) پارادوکس زبان شناختی که ناظر به مفاهیمی چون معنا و اشاره (designation) هستند، مانند پارادوکس دروغگو.۳) پارادوکس عملی که در آن تناقضی در خود گفتار وجود ندارد، بلکه تناقض در عمل گفته شده وجود دارد، مثل این که شخصی بگوید: «دارد باران می بارد، اما من آن را باور نمی کنم.» قسمت اول و دوم این بیان، متناقض نیستند، زیرا ممکن است هر دو بخش صادق باشند، اما گوینده با بیان بخش دوم، مقصود متعارف از بیان بخش اول را خنثی می کند.
A. R. Lacey، A Dictionary of Philosophy، ۳nd edition، London، Routledge، ۱۹۹۶، p. ۲۴۴.
۱. ↑ W. L. Reese، Dictionary of Philosophy and Religion (Eastern and Western Thought)، New jersey، Humanities Press، ۱۹۸۰، p. ۴۱۱.۲. ↑ Nigel Warburton، Thinking from A to Z، ۳nd edition، London، Routledge، ۲۰۰۷، p. ۱۰۹.۳. ↑ A. R. Lacey، A Dictionary of Philosophy، ۳nd edition، London، Routledge، ۱۹۹۶، p. ۲۴۴.۴. ↑ W. V. Quine، Theories and Things، The Belknap Press of Harvard University، ۱۹۸۱، p. ۱۷۸.۵. ↑ لاریجانی، محمدجواد، دو رساله سقراط حکیم و اندیشه انسان، آشنایی اجمالی با منطق ریاضی، تهران، مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات، چاپ اول، ۱۳۷۴ش، ص۳۴-۳۵.
منبع
...
معنی کلمه پارادوکس در ویکی واژه
جملاتی از کاربرد کلمه پارادوکس
بتمن: پشت نقاب سرخ (شامل بتمن و رابین و…)، لیگ عدالت: پارادوکس فلش‌پوینت (شامل فلش و واندر وومن و…)، لیگ عدالت: نفرین (شامل سوپرمن و بتمن و…) و شگفت‌انگیزان (شامل الستیگرل و آقای شگفت‌انگیز و…) نمونه‌هایی با قهرمانان گوناگون هستند که در فهرست برترین فیلم‌های انیمیشنی ابرقهرمانی تاریخ جای دارند.
اثبات این اصل برای اولین بار توسط فیلسوف فرانسوی قرن دوازدهم، ویلیام سوسون ارائه شد. با توجه به اصل انفجار، وجود تناقض در یک دستگاه صوری، فاجعه‌آمیز است. از آنجایی که هر گزاره‌ای قابل اثبات است، مفاهیم صدق و کذب را بی‌اهمیت جلوه می‌دهد. در اواخر قرن بیستم، کشف تناقض‌هایی مانند پارادوکس راسل در پایه‌های ریاضیات، کل ساختار ریاضیات را تهدید کرد. ریاضی‌دانانی مانند گوتلوب فرگه، ارنست تسرملو، آبراهام فرنکل و تورالف اسکولم تلاش زیادی برای بازنگری در نظریۀ مجموعه‌ها برای از بین بردن این تناقض‌ها انجام دادند که نتیجۀ آن نظریۀ مجموعه‌های تسرملو-فرانکل مدرن شد.
اولانزاپین از نظر درمانی برای معالجه بیماری روانی جدی استفاده می‌شود. گاهی اوقات، می‌تواند اثر متضاد داشته باشد و در یک زیر گروه کوچک از افراد، واکنش‌های جدی پارادوکسیکال را برانگیزد و باعث ایجاد تغییرات غیرمعمول در شخصیت، افکار یا رفتار شود. توهم و افکار بیش از حد در مورد خودکشی نیز با استفاده از اولانزاپین مرتبط بوده‌است.
پارادوکس به هر گزاره یا نتیجه‌ای گفته می‌شود که با گزاره‌های قبلیِ گفته شده در همان نظریه یا دستگاهِ نظری، یا با یکی از باورهای قویِ پیش‌زمینه، شهودِ عقلی یا باورِ عمومی در تناقض باشد. اگر پارادوکس به معنای تناقض با یکی از گزاره‌های همان نظریه‌ای باشد که پارادوکس در آن پدید آمده، این امر یک ضعفِ جدی برای آن نظریه محسوب شده و آن را بی‌اعتبار می‌کند. اما پارادوکس‌های بسیاری وجود دارند که نه با دستگاهِ نظری‌ای که از آن پدید آمده‌اند، بلکه با باورِ عمومیِ ما در تناقض اند. برای این قبیل پارادوکس‌ها، در واقع این نامِ دقیقی نیست.
«... وقتی این اشیا پارادوکسی را کشیدم، امیدوارم همه بتوانند منظور من، قصد یک طراح مجاری در پایان قرن ۲۰ را درک کنند که فقط برای اینکه درگیر عمل شود، حقیقت را نمی‌گوید.»
این بازی توسط پارادوکس دولوپمنت استودیو توسعه یافته، که زیر مجموعهٔ پارادوکس اینتراکتیو است. در ۲۵ اوت ۲۰۱۵ اولین بار از انتشار این بازی پرده برداشته شد. این بازی از موتور کلاوزویتس استفاده می‌کند که در بازی اروپا یونیورسالیس نیز هم به کار رفته‌است. پس از انتشار بازی توسعه‌دهندگان از تعدادی بسته‌های کمکی و به روزرسانی برای رفع مشکلات بازی خبر دادند. تا ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۶، دو بستهٔ رایگان به روز رسانی برای بازی منتشر شده‌است که روند بازی را کمی تغییر داده‌است.
اگر روی ۱ یا ۴ شرط‌بندی کردید مرتکب سوگیری فرار از ابهام شده‌اید. اگر در شرط‌بندی اول گزینهٔ ۱ را به ۲ ترجیح دادید در واقع تشخیص دادید که تعداد توپ‌های قرمز از سیاه بیشتر است؛ ولی تنها تفاوت بین گزینهٔ ۳ و ۴ این است که شما فقط با انتخاب سیاه یا قرمز می‌برید. پس اگر ۴ را به ۳ ترجیح دادید در واقع تشخیص دادید که تعداد بیشتری گوی سیاه نسبت به قرمز وجود دارد. پس اگر در دو شرط‌بندی گزینه‌ها ۱ و ۴ را انتخاب کنید دچار تناقض شده‌اید، زیرا که شما نسبت به تعداد دقیق گوی‌های سیاه یا سفید هیچ‌گونه اطلاعی ندارید. این آزمایش با نام پارادوکس السبرگ شناخته می‌شود.
در روز اول انتشار بازی ۲۰۰۰۰۰ نسخه از بازی به فروش رفت که حتی از بازی سیتیز اسکایلاین، پرفروش‌ترین بازی در یک روز پارادوکس بیشتر بود. تا ۲۱ ژوئن این بازی ۵۰۰۰۰۰ نسخه فروش داشته‌است.