وزغ

وَزَغ (toad)
هر یک از اعضای دوزیستان بی دم، با پوستی زگیل دار، از راستۀ بی دمان. بیشتر خشکی زی اند. این نام معمولاً به اعضای جنس Bufo، از خانوادۀ بوفونیدا اطلاق می شود که در سراسر جهان، جز استرالیا، ماداگاسکار و جنوبگان، یافت می شوند. تفاوت عمدۀ آن ها با قورباغه ها فقدان دندان و چند ویژگی تشریحی دیگر است. در استرالیا، وزغ دریایی یا وزغ نی زار Bufo marinus یافت می شود. وزغ ها ممکن است به طول ۲۵ سانتی متر برسند. در نواحی مرطوب و خنک زندگی می کنند و تخم هایشان را در آب می گذارند. وزغ ها، برخلاف قورباغه ها، به صورت توده ای تخم گذاری نمی کنند، بلکه تخم هایشان را به صورت رشته ای طویل می گذارند. وزغ معمولی Bufo bufo در اروپا و آسیا دارای پوستی زبر و به طرزی غیرمعمول قهوه ای تیره است. این وزغ در پوست خود غدد ترشح کنندۀ مایعی سمّی دارد که موجب می شود غذایی نامطبوع برای سایر جانوران باشد. وزغ به این عامل محافظت نیاز دارد، زیرا حرکتش در حالت معمولی آرام است، و به طرز ناآزموده ای چهار دست و پا راه می رود. گسترۀ اندازۀ وزغ های اروپایی دو تا۲.۵ سانتی متر است. بیشتر روی زمین زندگی می کنند و شب فعال اند. طی زمستان، در نقب هایی به خواب زمستانی می روند. جفت گیری در زمستان صورت می گیرد و تخم ها در بهار گذاشته می شوند. این جانوران مسافت های زیادی، حدود۱.۵ کیلومتر، را از سرزمین محل اقامت خود به آب های مناسب برای تولیدمثل می پیمایند (← وزغ_سورینام). در ایران، از جنس Bufo هفت گونه و چهار زیرگونه شناسایی شده است که وزغ معمولی، وزغ کویری، وزغ خاوری، وزغ بلوچی، وزغ مرمری، وزغ بی گوش، و وزغ سبز از آن جمله اند. دو گونۀ اخیر هر یک دو زیرگونه دارند که به ترتیب عبارت اند از وزغ بی گوش خال دار، وزغ بی گوش لرستان، وزغ سبز غربی، و وزغ سبز کرمان. پوست وزغ از پوست سایر دوزیستان خشک تر است و از این رو آب کمتری از دست می دهد. به همین سبب، نسبت به قورباغه ها، با هوای خشک سازگارترند. نیز ← قورباغه