وداع

زین بیش پایمال درین خاکدان مباش از بوسه وداع دل آسمان بسوز

پس از حجةالوداع، محمّد به فاطمه گفت که وی اولین نفر از خانواده‌اش است که پس از درگذشتش به وی ملحق خواهد شد. محمّد چند روز پس از آن درگذشت. فاطمه بسیار غم‌زده گشت و پس از مدتی درگذشت. بعضی منابع اولیه چنین می‌نماید که در پایان عمر، او با ابوبکر که تقاضای عیادت او را داشته‌است، آشتی می‌کند. اما اکثریت منابع چنین می‌نویسند که او تا پایان عمر، از ابوبکر عصبانی بود. رسول جعفریان بر این باور است که تردیدی در خشمگین‌بودن فاطمه زهرا نسبت به ابوبکر و عمر به‌خاطر موضوع فدک و جانشینی پیامبر نیست؛ و فاطمه بی‌رضایت از آنان از دنیا رفت.

منتظر مانده‌ام قدوم تو را هین وداعی کن این گران جان را

در وقت وداعش که چوگل رفت بسازیم از خون جگر بر مژه چون لاله ستانی

بجاست ناله مرغ چمن که گل به شتاب چنان رود که مگر از پی وداع آید

به خاطر نازل شدن آیه تبلیغ بر پیامبر در آخرین حج او، به این حج، حجة البلاغ — در مقابل حجة الوداع — نیز گفته شده‌است.

آن خون که ریخت از مژه من وداع او ساقی به عمر نوح نریزد زخون دن

الم وداع طفلی به چه درد دل سرایم به غبار ناله بردم غم نی سواری آخر

یار زما کرانه کرد شرم و حیا بهانه کرد صبر مرا روانه کرد صبر و شکیب را وداع

جوش سرشکم بمقام وداع جمعم و سرگرم پریشانیم

مایک کمپل (گیتاریست) در پاسخ این پرسش که آیا شعر ترانه ربطی با ماری‌جوآنا دارد[پانویس ۱] گفته محتوای ترانه هنوز[پانویس ۲] راجع به یک دختر ایندیانایی در یک شب ایندیانایی است. همچنین می‌تواند راجع به یک وداع عاشقانه باشد. شما می‌توانید هر مفهومی که به ذهن‌تان می‌آورد را برایش در نظر بگیرید. در زمان ضبط «آخرین رقص مری جین» پتی سعی می‌کرد به کمپل بفهماند سولوی پایانی ترانه را چطور اجرا کند اما موفق نشد و بالاخره خودش آن بخش را نواخت.

او با ایفای نقش اول در وداع (۲۰۱۹) یکی از جایزه‌های گلدن گلوب بهترین بازیگر زن را از آن خود کرد و نخستین زن آسیایی‌تبار برنده هر یک از جوایز نقش اول زن در گلدن گلوب شد.

وی در ۲۵ میزان/مهر ۱۴۰۰ خورشیدی، دار فانی را وداع گفت.

(سعدی به گونه‌ای در روز وداع یار می‌گرید که سیل راه می‌افتد و راه بر کجاوه می‌بندد)

خرام تیر می‌سازد کمان را حلقهٔ شیون به هنگام وداعت ناله می‌جوشد ز آغوشم

وداع خویشتن کردم به ساحل در آن دریا شدم چون قطره داخل