واتیکان

معنی کلمه واتیکان در لغت نامه دهخدا

واتیکان. ( اِخ ) کاخ پاپها در رم و مشتمل است بر مجموعه ای از قصرها و کلیساهای کوچک که از ادوار مختلف بر جای مانده وهر یک دارای خصوصیت و طرح خاصی است. در آنجا راهروهای نقاشی شده ، مجسمه ها و آثار باستانی وجود دارد. کتابخانه آن دارای 67000 نسخه خطی و تقریباً 500000 نسخه چاپی است. کلیسای مشهور سیکستین نیز در این کاخ است. تالارهای رافائل که شامل 52 پرده نقاشی وی و شاگردانش میباشد و اطاقهای چهارگانه آثار او نیز در آنجا است. ( از لاروس ).
واتیکان. ( اِخ ) شهری است که در 1929 م. بر طبق قرارداد لاتران فرمانروایی پاپ بر آن به رسمیت شناخته شد. دارای 525 تن جمعیت است. قصرها و باغهای واتیکان داخل در آن است. در اطراف آن نیز کلیساهایی دیده میشود.کلیسای پترس قدیس نیز درهمان جاست. جمعیت این شهر در اعلام المنجد 1000 تن نوشته شده است. این شهر بر فراز مرتفعات مونت ماریو بنا شده و نام آن را از نام یک آبادی قدیمی مربوط به عهد اتروسک ها موسوم به واتیکوم گرفته اند. قیاصره روم در این محل آبادی فراوان کردند. آگری پین و نرون باغهایی در آنجا ایجاد کردند و کالیگولا سیرکی درآن بساخت و ظاهراً پس از آنکه پترس یکی از حواریان مسیح آنجا را جهت اقامت خود برگزید بر اهمیت و احترام آن افزوده شد و تا سال 1309 م. مقر پاپ در این شهربود. در این سال پاپ کلمان پنجم کرسی ریاست روحانی را به فرانسه انتقال داد و در شهر آوینیون بنشست. پاپ «گرگوار» یازدهم در سال 1377 م. به دعوت مردم رم بدانجا بازگشت و مجدداً رم مقر پاپ گردید. از سال 1780 م. که رم پایتخت ایتالیا گردید، مقر پاپ و حوزه ریاست او به همان ناحیه واتیکان محدود ماند. این شهر در حکم یک دولت مستقل مذهبی محسوب میشود که مساحت آن 44 هکتار بیشتر نیست و در ناحیه شمال غربی شهر رم قرار دارد. واتیکان امروز به عنوان یک دولت در بیشتر پایتخت های دنیا نمایندگان مذهبی دارد که در حکم نمایندگان سیاسی میباشند.
واتیکان. ( اِخ ) ( شورای... ) شورای مخصوصی که پاپ پی نهم در 8 دسامبر 1869 م. در تالار کلیسای پترس قدیس در واتیکان تشکیل داد تا در مورد جنگهای بین پروس و فرانسه اظهار نظر کند. این شورا تا 20 اکتبر 1870 ادامه داشت.

معنی کلمه واتیکان در فرهنگ فارسی

قلمرو حکومت دینی پاپ. رهبر کاتولیک های جهان واقع در شهر [ رم ] پایتخت ایتالیا. در این قلمرو کاخی بهمین نام در قرن پنجم میلادی ساخته شد که رویهمرفته ۴۴ هکتار مساحت دارد. بر اساس قرار داد لاتران که در سال ۱۹۲۹ م . بامضائ رسید واتیکان دارای حکومت مستقل شد و این قرار داد در سال ۱۹۴۷ م . بصورت یکی از مواد قانون اساسی ایتالیا در آمد. حکومت پاپ علاوه بر کاخ واتیکان در رم دارای سیزده بنا و ساختمان مختلف است که آنها هم در شمار قلمرو پاپ هستند. در حال حاضر در حدود ۵٠ دولت در دربار پاپ نمایندگی دارند. وظایف پلیس بعهده افراد مسلح پاپ است . واتیکان دارای ایستگاه راه آهن تاسیسات پستی و فرستنده رادیو است . این قلمرو مانند یک کشور کوچک دارای قانون تمبر پست ارتش سیاست و حکومت مستقل میباشد و قریب ۷٠٠ تن سکنه دارد.
شورای مخصوصی که پاپ پی نهم در ۸ دسامیر ۱۸۶۹ در تالار کلیسای پترس قدیس در واتیکان تشکیل داد تا در مورد جنگهای بین پروس و فرانسه اظهار نظر کند این شورا تا ۲٠ اکتبر ۱۸۷٠ ادامه داشت .

معنی کلمه واتیکان در دانشنامه آزاد فارسی

واتیکان (Vatican)
نمایی از شهر نمایی از شهر کشورـ شهر واتیکان در اروپای جنوبی، داخل کشور ایتالیا و در درون شهر رم محصور است. واتیکان، کوچک ترین کشور جهان، در ساحل غربی رود تیبر جا دارد و مساحت آن۰.۴۴ کیلومتر مربع است. شهر واتیکان باقی ماندۀ سرزمین های پاپی است که پاپ ها و جانشینان آنان طی قرن های گذشته در شهر رم احداث کرده اند. مقر شخص پاپ در کلیسای سان پیِترو (سنت پتر) است که در گوشۀ جنوب شرقی شهر واتیکان و در کنار غربی میدان سنت پتر (سان پیِترو) قرار دارد. افزون بر کلیسای مزبور، خیابان ها و ساختمان های اداری و پارک بلودره، کاخ های پاپی و باغ های واتیکان که در قرون وسطا به دستور پاپ لئوی چهارم (۸۴۷ تا ۸۵۵م) ساخته شده اند، با دیواری از شهر رم جدا می شود. علاوه بر ساختمان و تأسیساتی که در شهر واتیکان جا دارند، در داخل شهر رم نیز چندین کلیسا و ساختمان دیگر، مانند کلیساهای جامع لا تران و مریم مقدس کبیر، و سان پائولو، و نیز کاخ سان کالیستو و کاستل گاندولفو، که در خارج شهر رم قرار دارند، بخشی از کشور پاپی به شمار می آیند. ساکنان واتیکان عمدتاً سوئیسی ها و ایتالیایی هایند و شمارشان به حدود ۵۰۰ نفر (۲۰۱۰) می رسد. زبان رسمی واتیکان لاتین است و امور داخلی آن را هیئتی پنج نفره اداره می کند. این پنج نفر را پاپ منصوب می کند و باید در مقابل او پاسخگو باشند. امور دفاعی و تأمینی و حفاظت از شخص پاپ به عهدۀ یک گارد سوئیسی است که از لباس های متحد الشکل سبک دورۀ رنسانس استفاده می کنند. موزه ها و نمازخانه های واتیکان ازجمله شاهکارهای معماری اند و درِ آن ها در سراسر سال به روی بازدیدکنندگان باز است. شهر واتیکان دارای ایستگاه راه آهن و یک بالگردگاه (فرودگاه بالگرد) است که برای جابه جایی پاپ و نیز سرانی استفاده می شود که برای دیدار پاپ به واتیکان می آیند. این شهر همچنین دارای فرستندۀ رادیویی است که برنامه های آن به ۳۴ زبان پخش می شود و با بیش از ۶۰ کشور جهان نیز روابط سیاسی دارد. شورای خصوصی و کابینۀ پاپ به کالج کاردینال ها یا کالج مقدس معروف است و مجموع سازمان های اداری پیرامون دستگاه پاپ را کوریارومانا می نامند. کالج کاردینال ها طی جلسه یا جلساتی کاملاً محرمانه، شخص پاپ را با اکثریت حداقل دوسوم آرا برمی گزینند. در انتخاباتی که در ۲۰۰۵ برگزار شد، بندیکت شانزدهم آلمانی تبار از میان نامزدهای غیرایتالیایی به سِمت پاپ برگزیده شد. شهر واتیکان از نظر کشاورزی و صنعتی (به جز صنعت نشر) چیزی از خود ندارد و همۀ نیازمندی های آن از خارج واتیکان تأمین می شود. نشر کتاب های مذهبی و آثار مقدس در سطحی بسیار وسیع یگانه صنعت این شهر است؛ این آثار به سراسر جهان صادر می شوند و روزنامۀ لوسرواتور رومانو نیز در خارج از شهر واتیکان خوانندگان بسیار دارد. گردشگری در واتیکان از اهمیت بسیاری برخوردار است. گردشگران بسیاری به قصد زیارت یا سیاحت به این شهر سفر می کنند؛ مراسم خاصی که در سالروز میلاد مسیح (کریسمس) و عید پاک (ایستر) در میدان بزرگ سان پیترو برگزار می شود، انبوهی از مردم و پیروان کلیسای واتیکان را به خود جلب می کند. پیشینۀ واتیکان به قرن ۵م باز می گردد و آن زمانی است که کنستانتین اول، امپراتور روم غربی، نخستین کلیسای واتیکان یعنی سان پیِترو را بنا نهاد. پاپ ها تا زمان اسارت بابلی در لاتران زندگی می کردند. در ۱۳۷۷م به واتیکان تغییر مکان دادند و به توسعۀ ساختمان ها و گالری ها پرداختند، مجموعه های بزرگ هنری بر آن افزودند، و بعضی از آن ها هزینه های هنگفتی را در این راه متحمل شدند. ویکتور امانوئل دوم در ۱۸۷۰ شهر رم را تصرف و بیشتر ساختمان ها و تأسیسات پاپی را مصادره کرد، ولی پس از مدتی کوتاه آن ها را به پاپ بازگرداند و برای مخارج پاپ مقرری تعیین کرد. در ۱۹۲۹ بنیتو موسولینی، نخست وزیر وقت ایتالیا، پیمانی را با پاپ امضا کرد که برطبق آن کشورـ شهر واتیکان تأسیس شد. دولت ایتالیا نیز موجودیت آن را تضمین کرد و آیین کاتولیک را مذهب رسمی ایتالیا قرار داد.

معنی کلمه واتیکان در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] نام شهری است در شمال غربی شهر «رم» (مرکز حکومت کشور ایتالیا) که مرکز استقرار پاپ،رهبر کاتولیک های جهان است. این شهر که فقط ۴۴ هکتار مساحت دارد امروزه در حکم یک دولت مستقل مذهبی است و در بیشتر کشور های دنیا نمایندگان مذهبی دارد که آنان در حکم نمایندگان هم سیاسی هستند.
۱. ↑ لغت نامه دهخدا، ج۱۴، ص ۲۰۳۵۵.

جملاتی از کاربرد کلمه واتیکان

گالاقر در ماه مارس ۲۰۱۸ پس از پیترساترلند، رئیس سابق گلدمن ساکس و نماینده ویژه سازمان ملل در امور مهاجرت، به عنوان رئیس کمیسیون بین‌المللی مهاجرت کاتولیک انتخاب شد. او نخستین رئیس زن از زمان تأسیس این کمیسیون در سال ۱۹۶۱ است و در حال حاضر او تنها زنی است که یک سازمان وابسته به واتیکان را رهبری می‌کند. کالاگر در اعلامیه عمومی‌اش به عنوان رئیس این سازمان، خواستار «گفتگوی صادقانه» در مورد مهاجرت شد تا بتواند با «جهانی شدن بی‌تفاوتی «مقابله بکند.
این فیلم در سال ۱۹۴۸ میلادی، برندهٔ جایزهٔ اسکارِ افتخاریِ «بهترین فیلم خارجی‌زبان» شد. مقامات مذهبی واتیکان نیز در سال ۱۹۹۵، آن را در «فهرست فیلم‌های مورد تأیید» خود (در شاخهٔ فیلم‌های مذهبی) قرار دادند.
آرمن سارگسیان پس از استقلال جمهوری ارمنستان در فاصله سال‌های ۱۹۹۲–۱۹۹۵ به عنوان سفیر این کشور در بریتانیا، اتحادیه اروپا، بلژیک، هلند، لوکزامبورگ و واتیکان خدمت کرده و عنوان «سفیر ارشد» ارمنستان در اروپا را بر عهده داشته‌است.
پس از این که پادشاهی ایتالیا توانست ایالات پاپی را ضمیمه کشور متحد ایتالیا کند و در سال ۱۸۷۰ شهر رم را تصرف کرد، پادشاهی جدید اشراف موجود در قلمرو جدید خود را به رسمیت شناخت. پاپ به عنوان یک " زندانی در واتیکان " باقی ماند و توسط خانواده‌های به اصطلاح " اشراف سیاه " حمایت می‌شد که به جای سلطنت ایتالیا به پاپ وفادار مانده بودند. معاهده لاتران به این اختلاف پایان داد.
بسیاری از مقامات قدرتمند واتیکان نیز با گرایش «آمریکایی» مخالفت کردند. پاپ لئو سیزدهم تمایلی به تنبیه کاتولیک‌های آمریکایی که اغلب به خاطر وفاداری و ایمانشان ستایش کرده بود، نداشت. در سال ۱۸۹۹، کاردینال گیبونز نوشت: «معلوم است که آن نظراتی که در مجموع برخی آنها را «آمریکایی‌گرایی» می‌دانند، نمی‌توانند مورد تأیید ما باشند.