هیپوفیز

معنی کلمه هیپوفیز در لغت نامه دهخدا

هیپوفیز. [ پ ُ ] ( فرانسوی ، اِ ) ( غده ٔ... ) غده ای است فرد به اندازه یک فندق که در خط وسط در داخل زین ترکی استخوان خفاشی کاملاً پنهان است. وزن متوسط این غده در مرد 0/5 الی 0/6 گرم و در زن قدری سنگین تر است ، یعنی مابین 0/6 تا 0/7 گرم است.قطب فوقانی هیپوفیز بواسطه استطاله ای به نام ساقه ٔپی تویتر یا قمعالدماغ به برآمدگی واقع در سطح تحتانی مغز موسوم به توبرسینروم مربوط میگردد. هیپوفیز از اطراف محدود است به نوارک های بینایی در طرفین و مجمعالنورین در بالا ( که غده را از کف بطن سوم مجزا میسازد )، و پایک های مغزی در عقب. در مقطع غده سه منطقه متمایز مشاهده میشود:یکی قدامی به رنگ زرد متمایل به قرمز به نام لب قدامی ، دیگری خلفی به رنگ سفید مایل به خاکستری موسوم به لب خلفی و بین این دو منطقه یک تیغه نسجی وجود دارد موسوم به لب واسطه ای. اعمال غده هیپوفیز تحت نظارت هسته های خاکستری ناحیه هیپوتالاموس میباشد و راه اثر آن بوسیله الیاف عصبی فراوانی است که به توسط ساقه پی توویتر وارد هیپوفیز میشود و به لب خلفی آن منتهی میگردد. به نظر می آیدکه لب قدامی هیپوفیز تنها از راه خون تحت تأثیر خارج قرار دارد. لب قدامی به تنهایی 34 تمام غده را تشکیل میدهد و دارای دو نوع سلولهای رنگ پذیر و رنگ ناپذیر میباشد. در لب خلفی سلولهای عصبی فراوانند و بعلاوه دارای سلولهای نِوْروگلی است. در لب واسطه ای ساختمان غده ای مشاهده میشود و سلولهای بازوفیل در آن وجود دارد. این سلولها ماده کلوئیدی ترشح میکنند که درفضاهای بین سلولی جمع میشود. برداشتن غده موجب بروز اختلالات و عوارض شدیدی در بدن میشود و بسته به این است که لب قدامی یا لب خلفی یا تمام غده را بردارند و عوارض این عمل در حیوان بالغ و نابالغ متفاوت است :
الف -برداشتن لب قدامی. 1- در حیوان جوان ، نمو حیوان جوان فوراً متوقف میشود ( پیدایش نانیسم در پستانداران و فقدان دگردیسی در نوزاد قورباغه ) و اعمال سایر غدد مترشحه داخلی نیز متوقف میگردد. 2- در حیوان بالغ، موجب اختلال متابولیسم مواد غذایی و نقصان اعمال غدد داخلی میشود. از نظر جنسی غدد تناسلی حیوان صغر پیدا کرده و صفات جنسی فرعی از بین میروند. دوره تخمدانی در حیوان ماده قطع میشود و حیوان دیگر آبستن نخواهد شد.
ب - برداشتن لب واسطه ای و خلفی. برداشتن لب خلفی هیپوفیز در پستانداران موجب ازدیاد شدید ترشح ادرار میشود و پوست رنگ پریده میگردد. باید دانست که کلیه عوارض ناشی از برداشتن لب های مختلف هیپوفیز با پیوند غده و یا تزریق عصاره های آن برطرف میگردد ولی استعمال آنها از راه جهاز هاضمه بی اثر است. غده زیرمغزی. جبل رمادی دماغ. ( فرهنگ فارسی معین ).

معنی کلمه هیپوفیز در فرهنگ معین

(پُ ) [ فر. ] (اِ. ) غده ای است فرد به اندازة یک فندق که در خط وسط در داخل زین ترکی استخوان خفاشی کاملاً پنهان است ، وزن متوسط این غده در مرد ۵/٠ الی ۶/٠ گرم و در زن قدری سنگین تر است یعنی مابین ۶/٠ تا ۷/٠ گرم است . این غده با ترشح هورمون های گوناگون فعال

معنی کلمه هیپوفیز در فرهنگ عمید

غدۀ درون ریز کوچکی در قاعدۀ مغز که هورمون های گوناگونی را برای تنظیم و کنترل سایر غدد درون ریز بدن چون تیروئید، فوق کلیه، و غدد تناسلی ترشح می کند.

معنی کلمه هیپوفیز در دانشنامه عمومی

غدهٔ زیرمغزی یا هیپوفیز ( به انگلیسی: Pituitary gland ) این غده در بخش تحتانی مغز قرار دارد و یکی از پیچیده ترین غدد دربدن به شمار می آید. برخی از هورمون های غدهٔ هیپوفیز فعالیت بعضی از غدد درون ریز بدن را تنظیم می کنند.
هیپوفیز شامل سه بخش هیپوفیز پیشین، هیپوفیز میانی و هیپوفیز پسین است.
غدهٔ زیرمغزی غدهٔ کوچکی است در زیرِ مغز و درون حفره استخوان پروانه ای که ۰٫۵ تا ۱٫۵ گرم وزن دارد. از نظر جنینی دارای منشأ دوگانهٔ عصبی و برون پوستی ( اکتودرمی ) است. این غده شامل دو قسمت است: پَی زیرمغزی، نوروهیپوفیز یا زیرمغزی عصبی که در ارتباط با بطن سوم مغزی است و زیرمغزی غده ای یا آدنوهیپوفیز.
هیپوفیز از سه لوب پسین ( خلفی ) و پیشین ( قدامی ) و میانی تشکیل شده است که خود تحت اثر هیپوتالاموس قرار دارد.
در پدیده تولید مثل، چند سطح کنترل هورمونی وجود دارد که هیپوفیز سطح دوم کنترل هورمونی است. بخش پیشین این غده تحت تأثیر هورمون رها کننده که از هیپوتالاموس رها می شود و همچنین در پاسخ به غلظت هورمون های جنسی موجود در خون دو نوع هورمون LH, FSH را ترشح می کند.
عملکرد هیپوفیز میانی در انسان مشخص نشده است. اما در برخی مهره داران وظیفه ترشح هورمونی به نام هورمون محرک ملانوسیت ( MSH ) را بر عهده دارد که در تغییر رنگ جانور نقش دارد. به طور مثال این هورمون باعث می شود راسوها در فصل زمستان رنگ تیره و در فصل تابستان رنگ روشن داشته باشند. رنگیزه ملانین در مو و همچنین در سلول های ملانوسیت پوست از آمینواسید تیروزین ساخته می شود. زمانی که ملانین در سلول های ملانوسیت در یک نقطه تجمع می یابند رنگ سلول و در نتیجه رنگ پوست روشن است. MSH موجب پخش ملانین در درون سلول می شود و بدین ترتیب باعث تیره شدن پوست می گردد. در این جانوران ملاتونین ترشح شده از غده صنوبری نقش مخالف داشته و باعث تجمع ملانین در درون سلول های ملانوسیت شده و باعث رنگ روشن پوست می شود هورمون های مترشحه از هیپوفیز قدامی شامل:
هورمون رشد ( GH ) ، هورمون محرک تیروئیدی ( TSH ) ، هورمون لوتئینه کننده ( LH ) ، هورمون محرک فولیکولی ( FSH ) ، هورمون آدرنوکورتیکوتروپین ( ACTH ) که به همراه هورمون بتا لیپوپروتئین B - LPH ترشح می شود و پرولاکتین ( Prolactin ) و محرک های غده جنسی که LH و FSH نام دارند
هیپوفیز پسین هیچ هورمونی نمی سازد. هورمون های بخش خلفی هیپوفیز در برخی یاخته های عصبی هیپوتالاموس تولید می شود و از طریق آکسون ها به هیپوفیز پسین منتقل شده تا در آنجا ذخیره و ترشح شوند. هورمون های مترشحه از هیپوفیز خلفی شامل:

معنی کلمه هیپوفیز در ویکی واژه

غده‌ای است فرد به اندازة یک فندق که در خط وسط در داخل زین ترکی استخوان خفاشی کاملاً پنهان است، وزن متوسط این غده در مرد ۵/۰ الی ۶/۰ گرم و در زن قدری سنگین تر است یعنی مابین ۶/۰ تا ۷/۰ گرم
این غده با ترشح هورمون‌های گوناگون فعالیت سایر غدد درون ریز را تنظیم می‌کند.

جملاتی از کاربرد کلمه هیپوفیز

چندین اختلال گوناگون ممکن است باعث شود تا هیپوفیز این حالت را ایجاد کند ولی معمولاً یک تومور هورمون رشد که از سلول‌های ویژه‌ای مشتق می‌شود باعث آن است.

آدنوم های هیپوفیز ۱۰ تا ۲۵ درصد تومور های داخل-جمجه ای را تشکیل می دهند.

سینوس پروانه‌ای در پشت سینوس پرویزنی و چشم و در مرکز استخوان جمجمه، زیر غدهٔ هیپوفیز قرار دارد. سینوس‌های پروانه‌ای در سنین بلوغ ظاهر می‌گردند. سینوزیت پروانه‌ای باعث ایجاد درد و احساس فشار پشت چشم‌ها می‌شود.

هیپوفیز در یکی از فرورفتگی‌های استخوان پروانه‌ای به نام زین ترکی قرار دارد.