۱. فرایندی که طی آن، ترکیبات آلی در اثر واکنش با آب به مواد ساده تر تجزیه می شوند، آب کافت. ۲. فرایندی که طی آن، از واکنش آب با یک نمک، یک اسید و یک باز ایجاد می شود.
معنی کلمه هیدرولیز در دانشنامه آزاد فارسی
هیدرولیز (زمین شناسی). هیدرولیز (زمین شناسی)(hydrolysis) در علوم زمین، نوعی هوازدگی شیمیاییو موجب تجزیۀ شیمیایی کانی هایی خاص، براثر واکنش آن ها با آب. مثلاً، کانی فلدسپاتدر گرانیتبا آب واکنش می کند و کانی رُسی جدیدی با نام گِلِ چینیبه وجود می آید. هیدرولیز (شیمی). هیدرولیز (شیمی)(hydrolysis) واکنش تجزیۀ آب یا یون های آب در جسم، به مولکول های کوچک تر. هیدرولیز در برخی از نمک های معدنیِمحلول و تقریباً در همۀ کلریدهای غیرفلزی، استرهاو مواد آلی دیگر رخ می دهد. هیدرولیز از ساز و کارهای بدن است و بدن با آن مواد غذایی را می شکند و از جمله، نشاسته را به گلوکزتبدیل می کند.
جملاتی از کاربرد کلمه هیدرولیز
استراز یک آنزیم هیدرولازی است که استرها را طی یک واکنش شیمیایی بنام هیدرولیز با آب به یک اسید و یک الکل میشکند.
وقتی یک نمک وارد آب شد، یونیزه میگردد. چون آب، کمی به صورت یونیزه است، یون مثبت فلزی نمک با یون آب به صورت باز در میآید و یون منفی بنیان نمک با یون آب تولید اسید میکند. این عمل آب را هیدرولیز گویند.
اگر نمکی از ترکیب یک باز قوی با یک اسید ضعیف به وجود آمده باشد و در آب حل و یونیزه شود، یون فلزی آن که متعلق به باز قوی است، هیدرولیز نمیشود و تأثیری بر تعادل یونی آب نمیگذارد، زیرا اگر هم با یون آب به صورت باز در آید، بلافاصله تفکیک میگردد، ولی بنیانهای اسیدی این نمک با گرفتن یونهای آب به صورت مولکولهای اسید ضعیف در میآیند و قسمت عمده یونهای گرفته را آزاد نمیسازند و باعث کاهش یون در آب و جابجایی تعادل یونی آب در جهت تولید یون و در نتیجه افزایش یون شده و محیط را قلیایی میسازند. مثل کربنات سدیم.
در دماهای بالاتر از ۴۰ درجه سانتیگراد احتمال هیدرولیز اوره و تشکیل آمونیاک و دیاکسید کربن وجود دارد.
در اثرِ هیدرولیز آلیل ایزوتیوسیانات، مادهٔ آلیلآمین حاصل میشود.