هومان

بیژن خورشید در کنابد گیتی پهلو شب را فکند خوار چو هومان

چنین گفت هومان به پیران شیر که امروز شد جانم از رزم سیر

به هومان و رویین و گلباد گرد به گرسیوز شیر با دست برد

چو هومان و نستیهن از پشت اوی جدا ماند شد باد در مشت اوی

ایرانرود طرح ساختی به‌منظور اتصال دریای خزر(کاسپین) در شمال ایران به جنوب ایران در خلیج فارس است. که نخستین بار در سال ۱۳۴۵ هومان فرزاد آن را مطرح کرد. کارشناسان طرح‌هایی برای ساخت این کانال از مسیرهای مختلف ارائه کرده‌اند.

چنین گفت هومان ویسه بدوی چرا برفروزی به بیهوده روی

که پیروزگر بود روز نبرد ز هومان ویسه برآورد گرد

بیامد بر شاه هومان چو شیر بدو گفت کای شهریار دلیر

طبقه‌بندی بیات اصفهان در دستگاه همایون، قدمت زیادی دارد چنانکه فرصت شیرازی نیز همین تقسیم‌بندی را ارائه کرده‌است. اما برخی (از جمله هرمز فرهت) بیات اصفهان را به دستگاه شور نزدیک‌تر می‌دانند. محمدرضا لطفی هم بیات اصفهان را مشتق از گوشهٔ قجر در دستگاه شور می‌داند و طبقه‌بندی‌اش در دستگاه همایون را اشتباه می‌داند. به گفتهٔ هومان اسعدی نیز بیات اصفهان توسط مهدیقلی هدایت و ژان دورینگ جزئی از شور دانسته می‌شده و انتساب آن به همایون ناشی از شیوهٔ نوازندگی آقا حسینقلی بوده‌است.

در خلال سال‌های ۱۷۰۰ تا ۱۷۲۰ میلادی، نقشه‌کش آلمانی به نام جووان باپتسیت هومان، نقشه‌ای از ایران و کشورهای اطرافش ترسیم کرد. در این نقشه نام خلیج فارس کاملاً مشخص است.

ز بیژن فزون بود هومان به زور هنر عیب گردد چو برگشت هور

همی دیر شد تا که هومان چو گرد بیامد بپرسیدش از هم نبرد

خبر شد به بیژن که هومان چو شیر به پیش نیای تو آمد دلیر