هفت خوان

معنی کلمه هفت خوان در لغت نامه دهخدا

هفت خوان. [ هََ خوا / خا ] ( اِخ ) خوان به معنی سفره است. بعضی وجه تسمیه این کلمه را آن دانسته اند که رستم و اسفندیار بعد از هر کامیابی ، خوانی ازاغذیه لذیذ می گستردند، ولی این وجه صحیح نمی نماید.وجه دیگر اینکه کلمه مصحف هفتخان مرکب از هفت و خان = خانه به معنی هفت منزل است. ( از حاشیه برهان چ معین ). نام هفت منزلی است که رستم برای رهایی کاوس از بند شاه مازندران پیمود، در خوان اول رخش شیر را کشت ،در دوم چشمه آب به رهنمایی غرم بر رستم پیدا گشت ، در سوم رستم اژدها را کشت ، چهارم زن جادو را هلاک کرد، در خوان پنجم دو گوش دشتبان را برکند، در ششم ارژنگ دیو را بکشت ، در هفتم دیو سپید را به قتل رسانید. ( یادداشت مؤلف )... وقتی که کیکاوس در مازندران به بند افتاده بود و رستم برای خلاص او میرفت در اثنای راه چند جا دیوان و جادوان را کشت و به هفت روز به مازندارن رفت و کیکاوس را نجات داد، و آن را هفت خوان عجم نیز گویند به سبب آنکه از هر منزلی که می گذشت شکرانه آن مهمانی و ضیافتی میکرد. ( برهان ) :
کنون زین سپس هفت خوان آورم
سخنهای نغز و جوان آورم.فردوسی.سخنگوی دهقان چو بنهاد خوان
یکی داستان راند از هفت خوان.فردوسی.به شاهنامه چنین خوانده ام که رستم زال
گهی بشد ز ره هفت خوان به مازندر.عنصری.گر کیان را به طالع فرخ
هفت خوان بود با دوازده رخ
آسمان با بروج او به درست
هفت خوان و دوازده رخ توست.نظامی.سهو شد بر عقل کاوّل رستم ثانیش خواند
گرچه از اقلیم رومش هفت خوان برساختند.خاقانی. ||... چون ارجاسپ پادشاه توران زمین خواهران اسفندیار را در رویینه دژ در بند کشیده بود و اسفندیار در آن ایام در بند پدر بود، همین که نجات یافت از راه عقبه هفت خوان رفته ، بلاهایی را که در راه پیش می آمد دفع کرده ، خود را به هر وسیله که بود به درون قلعه انداخت و به خدع و فریب ارجاسپ را با جمعی از مردم او کشت و خواهر خود را خلاص کرد، و بعضی گویند این هر دو عقبه ( محل هفت خوان رستم و اسفندیار ) یکی است و آن هفت منزل است میان ایران و توران و به آن راه به غیر رستم و اسفندیار کسی نرفته است. ( برهان ). هفت دستبرد اسفندیار که عبارتند از: کشتن دو گرگ ، کشتن شیران ، کشتن اژدها، کشتن زن جادو، کشتن سیمرغ ، گذشتن از برف ، گذشتن از رود. ( یادداشت مؤلف ) :

معنی کلمه هفت خوان در فرهنگ معین

( ~. خا )(اِمر. )۱ - هفت دشواری و کار سخت برای رستم به هنگام نجات کیکاوس وقتی که در مازندران دربند بود. ۲ - هفت دشواری و کار سخت برای اسفندیار در جنگ با ارجاسب . ۳ - کنایه از: دشواری های سخت و زیاد.

معنی کلمه هفت خوان در فرهنگ فارسی

هفت موضع در میان ایران و توران که رستم و اسفندیار در آن مواضع بمخاطرات بزرگ دچار شدند .
(اسم ) ۱- هفت منزل هفت مرحله. ۲- مجموع. پیشامدهایی که درهفت منزل برای پهلوانانی مانند رستم واسفندیار رخ داده . توضیح معمولااین کلمه را بصورت ((هفتخوان ) ) نویسند وبعضی وج. تسمی. صورت اخیر را آن دانستهاند که رستم واسفندیار بعد از هرکامیابی خوانی ازاغذی. لذیذ میگستردند ولی این وجه صحیح نمی نماید وبنظرمیرسد که صحیح در (( هفت خان ) ) باشدبمعنی هفت منزل ومرحله . درترجم. عربی شاهنامه از بنداری نیز ((هفتخان ) ) آمده .

معنی کلمه هفت خوان در دانشنامه آزاد فارسی

رجوع شود به:هفت خان

معنی کلمه هفت خوان در ویکی واژه

هفت‌خوان
هفت دشواری و کار سخت برای رستم به هنگام نجات کیکاوس وقتی که در مازندران دربند بود. سخنگوی دهقان چو بنهاد خوان/ یکی داستان راند از هفت‌خوان «فردوسی»
هفت دشواری و کار سخت برای اسفندیار در جنگ با ارجاسپ.
هفت‌خوان کنایه از: دشواری‌های سخت و زیاد.

جملاتی از کاربرد کلمه هفت خوان

این نکته مجو ز چار مذهب کین کاسه ز هفت خوان برونست
برهمن در پاسخش برگشاد که این هفت خوان کشورست از نهاد
از قصص هایی که در شهنامه پیدا کرده اند نظم فردوسی بکار آید ، نه رزم هفت خوان
دهر روئین تن مرا پنداشته است وگشته است هفت خوانم یا امیر المؤمنین سن دن مدد
بنمود خنجر تو دران عرصه هفت خوان بس کاسهای سرکه بران هفت خوان نهاد
کس نخواهد کرد هرگز با وجود حرب تو در بسیط هفت کشور یاد حرب هفت خوان
در رزم یازده رخ و با دهر ده دله تا نه سپهر و هشت جنان هفت خوان اوست
رخش دانش را ببر دنبال و پی برکش ازآنک هفت خوان عقل را رستم نخواهی یافتن
زان پیش کز فراز در هفت خوان صبح پرچم گشا شود علم کاویان صبح
هر سوی مجلس تو بود رشک هشت خلد هر خوان به سفرهٔ تو بود گنج هفت خوان