هستک

هستک

معنی کلمه هستک در لغت نامه دهخدا

هستک. [ هََ ت َ ] ( اِ مصغر ) کُره های کوچک در داخل هسته سلول زنده. ( از جانورشناسی عمومی تألیف مصطفی فاطمی ج 1 ص 14 ). هستک ها یا نوکلئول ها در داخل هسته به صورت چند جسم کوچک منظم یا نامنظم دیده میشوند و انکسار نور درآنها بیش از قسمتهای دیگر هسته است و خودشان در یاخته های زنده به خوبی آشکارند. رنگ های اسید را به خود میگیرند و رنگین می شوند. ( از گیاه شناسی گل گلاب ص 16 ).

معنی کلمه هستک در فرهنگ عمید

= هسته

معنی کلمه هستک در فرهنگ فارسی

(اسم ) نوکلئول

معنی کلمه هستک در دانشنامه عمومی

هستک مهمترین ساختار در هسته سلول های یوکاریوت و محل رونویسی آران ای ریبوزومی، پردازش قبل از ساخت آران ای و ساخت زیر واحد ریبوزوم است. هستک یک ساختار پویا است که در اواخر مرحله تلوفاز در اطراف خوشه های تکرارهای ژن های آران ای ریبوزومی شکل می گیرد، در طول مرحله اینترفاز به بقا ادامه می دهد و نهایتاً وقتی سلول وارد مرحله میتوز می شود فرو می پاشد. به دلیل تفاوت غلظت و تراکم مواد بین هستک و پلاسمای هسته ای که آن را احاطه می کند، هستک به راحتی در تصویر تفاضلی تداخل کنتراست ( DIC ) ( به انگلیسی  :Differential interference contrast microscopy: ) سلول ها قابل مشاهده است، چه سلول زنده باشد چه سلول نگهداری شده به روش تثبیت ( بافت شناسی ) .
مثل همه ساختارهای درون هسته ای، هستک هم در اطرافش غشاء ندارد؛ اما غلظت منحصربه فرد و ساختمان قوی آن باعث می شود خالص سازی هستک نسبت به بسیاری از ساختارهای درون سلولی دیگر کار کم دردسرتری باشد؛ بنابراین می توان به وسیله سانتریفیوژ آن را جداسازی کرد. هستک های جدا شده از این روش از لحاظ اندازه و ریخت شناسی مشابه هستک های سلول های زنده هستند و حتی تا حدودی به فعالیت های رونویسی آران ای ریبوزومی هم ادامه می دهند.
ساختار درونی هستک هم به روش میکروسکوپ الکترونی روبشی ( SEM ) و هم به روش میکروسکوپ الکترونی عبوری ( TEM ) مطالعه شده است. ریخت شناسی نمایان شده از مشاهدات به روش TEM از برش های نازک از هستک، سه زیرمجموعه را در درون هستک مشخص کرده: مراکز رشته ای ( FCها ) توسط اجزای رشته ای متراکم ( DFCها ) احاطه شده اند، و این مجموعه های FC - DFC در یک جزء سوم - که حالت پودری و گرده مانند دارد - ( GC ) جا گرفته اند. آزمایش ها با استفاده از میکروسکوپ الکترونی ایمن ( به انگلیسی: en:Immune electron microscopy ) نشان می دهد که پروتئین های هستک هر یک در یکی یا دو تا از این زیرمجموعه ها جمع شده اند، و حاکی از آن هستند که هر کدام از زیرمجموعه ها ترکیب پروتئینی و کارکردهایی متمایز از دیگری دارند. داده های اخیر نشان می دهد که بعضی فاکتورها در هستک به مناطقی محدود شده اند که به طور دقیق با هیچ کدام از سه زیرمجموعه شناخته شده هستک قرین نیستند، و این حرف مطرح می شود که هستک مرکب از اجزایی بیش از این سه جزء است.
کارکرد اصلی هستک زیست زایی ریبوزوم و همچنین نقش آن در تولید پروتئین می باشد. در آن دی ان ای وجود دارد و به سرعت از روی آن آران ای ریبوزومی ساخته می شود. در آن موادی مانند دی ان ای و انواع آران ای فعالیت دارند و در ساخت پروتئین نقش ایفا می کنند؛ مثلاً آر ان آی حامل ( جابه جایی ) یکی از انواع آران ای است که آمینواسیدهای مورد نیاز برای ساخت پروتئین را به ریبوزوم می برد. آر ان آی پیک یا نامه رسان اطلاعات موجود در دی ان ای را برای پروتئین سازی رو نوشت می کند و به سمت ریبوزوم می برد و آران ای ریبوزومی در ساختار ریبوزوم نقش دارد و به عنوان کاتالیزور، باعث ایجاد پیوند پپتیدی بین آمینواسیدها می شود.

معنی کلمه هستک در دانشنامه آزاد فارسی

هَسْتَک (nucleolus)
هسته سلول
در زیست شناسی، ساختاری غنی از آر اِن اِی. در هستۀ یاخته های هم هسته ای (یوکاریوت)یافت می شود. این ساختار سازندۀ مولکول های آراِن اِی ریبوزوم هاطبق دستور دی اِن اِی است.

جملاتی از کاربرد کلمه هستک

ای عشرت نیست گشته هستک شده‌ای وی عابد پیر بت‌پرستک شده‌ای