نگاهداشتن

معنی کلمه نگاهداشتن در لغت نامه دهخدا

نگاه داشتن. [ ن ِ ت َ ] ( مص مرکب ) محافظت کردن. پاسبانی کردن. ( ناظم الاطباء ). حفظ کردن. پاسبانی کردن. ( فرهنگ فارسی معین ). صیانت کردن : و آنجا دژی است بر کوه نهاده و آنجا مسلمانند که باژ ستانند و راه نگاه دارند. ( حدود العالم ). و هر روزی هزار مرد نوبت باره این قلعه نگاه دارند. ( حدود العالم ).
طلایه بیامد ز هر دو سپاه
که دارد ز بدخواه لشکر نگاه.فردوسی.مگر کس فرستم ز لشکر به راه
که دارند ما را ز دشمن نگاه.فردوسی.همی بود گستهم بر دست شاه
که دارد مراو را ز دشمن نگاه.فردوسی.به رای و حزم جهان را نگاه تاند داشت
ولی نتاند دینار خویش داشت نگاه.فرخی.و عیسی خلافت خویش همام را داد تا شهر را نگاه دارد. ( تاریخ سیستان ). خشم لشکر این پادشاه است که بدیشان...رعیت را نگاه دارد. ( تاریخ بیهقی ).
هم خدا داشت مر او را ز بد خلق نگاه.ابوحنیفه اسکافی ( از تاریخ بیهقی ص 390 ).و لشکرها را ترتیب کردند تا ثغور نگاه میداشتند. ( فارسنامه ابن بلخی ص 101 ).
خدای دادت ملک و خدای عزوجل
نگاه دارد ملک تو هم چنان که بداد.مسعودسعد.و تا وی [ شمشیر ] نبود هیچ ملک راست نایستد چه حدها و سیاست به وی توان نگاه داشت.( نوروزنامه ). تخم را به باغبان خویش داد و گفت در گوشه ای بکار و گرداگرد او پرچین کن... و از مرغان نگاه دار. ( نوروزنامه ). متفق شدند که دانه را بباید کاشت و نیک نگاه داشت تا آخر سال پدیدار آید. ( نوروزنامه ).
مال را هرکسی به دست آرد
رنجش اندر نگاه داشتن است.؟ ( از کلیله و دمنه ).دین را نگاه دار که ایزد ز هر بدی
دارد تو را نگاه چو دین داشتی نگاه.سوزنی.سپاهی که خوشدل نباشد ز شاه
ندارد حدود ولایت نگاه.سعدی.خوش دولتی است خرم و خوش خسروی کریم
یارب ز چشم زخم زمانش نگاه دار.حافظ. || رعایت کردن. مراعات کردن. پاس داشتن :
ازایراکه بی فروبرز است شاه
ندارد همی راه شاهان نگاه.فردوسی.چنان هم که کهتر به فرمان شاه
بد و نیک باید که دارد نگاه.فردوسی.نصیب روزه نگه داشتم دگر چه کنم
فکند خواهم چون دیگران بر آب سپر.

معنی کلمه نگاهداشتن در فرهنگ معین

( ~. تَ ) (مص م . ) ۱ - نگه داری کردن . ۲ - متوقف ساختن .

معنی کلمه نگاهداشتن در فرهنگ فارسی

( مصدر ) ۱ - حفظ کردن حفاظت کردن پاسبانی کردن : یا رب تو مر حسین ابوبکر را مدام از کل حادثات زمانه نگاه دار . ( لباب الالباب ) در جایی محفوظ داشتن : مردم آزاری ... سنگی بر سر صالحی زد . درویش ...سنگ را نگاه همی داشت تازمانی که ملک را بر آن لشکری خشم آمد... ۳ - مراقبت کردن توجه کردن : طلایه فرستاد هرسو براه همی داشت لشگر زدشمن نگاه . ۴ - تعمد کردن پرورش دادن . ۵ - باز داشتن منع کردن . ۶ - توقیف کردن .
متوقف کردن، نگه داری کردن، حفظکننده، ایست دادن

جملاتی از کاربرد کلمه نگاهداشتن

اما روزه عوام آن است که گفته آمد و غایت آن نگاهداشتن فرج و بطن است و این کمترین درجات است.
عمروبن محمّدبن احمد گوید از زن ابوعبداللّه تُرُوغْبَدی شنیدم که قحط بود و مردمان همی مردند از گرسنگی و ابوعبداللّه تروغبدی اندر خانه شد و مقدار دو من گندم یافت و گفت مردمان از گرسنگی می میرند و اندر خانۀ من دومن گندم باشد و درشورید و هرگز باهوش نیامد مگر بوقت نماز، فریضه بگزاردی و باز آن حال شدی و برین حال همی بودی تا فرمان یافت. دلیل کند این حکایت برآنک اینمرد آداب شریعت بر وی نگاهداشتند نزدیک غلبۀ احکام حقیقت و اینست صفت اهل تحقیق و سبب غیبت او از تمیز، شفقت بود بر مسلمانان و این قوی تر نشانی بود از تحقّق حال وی.
نگاهداشتن دوست را ز کید زمان هزار قلعهٔ سنگین و صدهزار دزی
و گفته اند نور درویش سه چیزست نگاهداشتن سِرّ و گزاردن فریضه و صیانت اندر درویشی.
ابن عطا گوید تقوی را ظاهر و باطن است ظاهر وی نگاهداشتن حدّها است و باطن وی نیّت و اخلاص.